Tôi sinh ra trong một thành phố biết cười giữa thiếu thốn. Hà Nội của những năm ấy không rực rỡ, không ồn ào, không có đèn màu hay bảng quảng cáo, chỉ có những con phố phảng phất mùi khói than, mưa bụi và tiếng rao lanh lảnh trong sương sớm.

Học giả Nguyễn Hiến Lê (1912-1984) không chỉ là một nhân vật lỗi lạc trong giới cầm bút, mà ông cũng có nhiều năm dạy học và dành nhiều sự quan tâm đặc biệt cho giáo dục. Dù thời gian học giả Nguyễn Hiến Lê đứng trên bục giảng chính thức chỉ có mấy năm, nhưng ông vẫn hiện diện trên cuộc đời với chân dung một người thầy đáng kính.

Đó là một câu thơ Nguyễn Trãi viết trong bài “Thuật hứng 26”: “Tích đức cho con hơn tích của”. Đó cũng là quan niệm của truyền thống văn hóa Việt Nam, mà hôm nay phải có trách nhiệm học tập, kế thừa!

Đó là cụ Vương Kiêm Toàn (1902 - 1990) sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân ở làng Hương Ngải - Thạch Thất, ngoại thành Hà Nội - địa phương có truyền thống hiếu học và khoa bảng: “Kẻ Ngái ông nghè nhiều như lá tre”.

Tôi có dịp về thăm trường cũ sau hơn 20 năm. Thoạt đầu, mới chỉ nhìn thấy những người đón tiếp chúng tôi với mái tóc điểm bạc. Nhưng, khi đến gần, điều làm tôi ngỡ ngàng là những khuôn mặt và nụ cười toát lên sự thân quen: Ồ, hóa ra có phải ai xa lạ đâu, họ là những người bạn, người em khóa sau một thời cùng học ở đây.

Danh nhân Lê Quý Đôn vừa được tổ chức văn hóa giáo dục khoa học của Liên hiệp quốc UNESCO thông qua nghị quyết tôn vinh và tham gia cùng Việt Nam đăng cai lễ kỷ niệm 300 năm ngày sinh của ông vào năm 2026. Đây cũng là dịp để công chúng hôm nay tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về di sản Lê Quý Đôn trong hành trình phát triển của dân tộc Việt Nam.

"Ôi trời! Bến Nghé mây mưa sùi sụt, thương đấng anh hùng gặp bước gian truân/ Gò Công cây cỏ ủ ê, cả miền thần tử hết lòng trung ái". Cụ Đồ Chiểu đã thốt lên trong bài "Văn tế Trương Định" khi hay tin Bình Tây Đại Nguyên soái đã hy sinh vì nghĩa lớn.

Giữa miền đất Quảng Trị, nơi từng thấm đẫm bom đạn và máu lửa chiến tranh vẫn còn đó những dấu tích văn hóa cổ xưa, lặng lẽ tồn tại cùng thời gian. Không phải là thành quách nguy nga hay đền đài tráng lệ mà là những giếng nước bằng đá nằm rải rác trên các sườn đồi xã Gio An, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị (nay xã Cồn Tiên, tỉnh Quảng Trị).

Làng Giảng Võ (Hà Nội) là ngôi làng lớn nhất ở phía Nam của tổng Nội, huyện Vĩnh Thuận, phủ Hoài Đức cũ. Đời Vua Lý Anh Tông (1138 - 1175), đã cho lập tại đây Giảng Võ Trường, làm nơi huấn luyện quân sự, võ nghệ, sẵn sàng bảo vệ giang sơn khi nguy biến.

Nhà thơ Nguyễn Duy của chúng ta đang đứng ở thời điểm "ngày đông tháng giá" của đời người, thế mà hồn thơ vẫn không ngừng bay lên như cánh chim không mỏi. Nơi giường bệnh, tỉnh lại sau hôn mê ông lại "chấp bút" gửi thơ vào đời.

Nhà thơ Đỗ Trọng Khơi, Sinh năm 1960, quê Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Bị liệt từ nhỏ và phải bỏ học từ năm lớp 4, Đỗ Trọng Khơi đã kiên định vượt lên số phận để tự học và trở thành một nhà văn có tên tuổi với 11 tập thơ, truyện ngắn, phê bình và nhiều giải thưởng văn học trong hai thập niên qua.

Cổ tích Việt Nam có truyện “Hổ và thỏ” mang tính ngụ ngôn giáo huấn bài học con người ta phải biết tỉnh táo để nhận ra chân dung chính mình.

Theo thông tin từ gia đình, NSƯT Kiều Hưng đã qua đời hôm 30/10 tại Bệnh viện Vivantes Friedrichshain, Berlin (Đức) ở tuổi 88, sau một thời gian ngắn nhập viện vì tình trạng sức khỏe suy giảm. NSƯT Kiều Hưng là một giọng ca được coi là huyền thoại trong thập niên 1970, 1980 của thế kỷ trước, được đông đảo khán thính giả cả nước yêu thích.

Trên chuyến tàu hỏa xuất phát từ con phố này đã đưa tôi ra mặt trận, tham gia vào chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng. Và tàu hỏa cũng đưa tôi trở về nơi đây - ga Hà Nội - quê hương thân yêu của mình khi non sông đã liền một dải. Ga nằm trên đường Lê Duẩn, một trong những tuyến đường trung tâm quan trọng của Thủ đô.

Đi từ Bến Nhà Rồng đến Ba Đình, không chỉ là một chuyến đi qua không gian địa lý, mà là hành trình trở về với cội nguồn tinh thần dân tộc. Ở đó, mỗi người chúng ta đều tìm thấy một phần của chính mình - phần tốt đẹp nhất, lặng lẽ mà bền bỉ như mạch suối nguồn.

Được độc giả miền Nam biết đến nhiều trong giai đoạn 1945 - 1954 và cả sau đó, nhưng cuộc đời và văn nghiệp của Tô Nguyệt Đình vẫn chưa được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, chưa được đề cập đến nhiều trong các công trình về lịch sử văn học cũng như báo chí Nam Bộ. Năm 2025 là kỷ niệm 105 năm ngày sinh của ông, một nhà văn, nhà báo từng hoạt động sôi nổi ở đô thị miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.