Chúng tôi đi theo đường 20 vượt qua đèo vào thành phố Bảo Lộc (Lâm Đồng). Nơi đây từ xưa được gọi là “Thủ đô trà” miền Nam. Những trang trại trà đã được người Pháp triển khai mở mang từ năm 1930. Họ đã dùng nhân công là những người dân tộc Mạ ở xứ Blao cổ xưa.

Nếu muốn cảm nhận sự mộng mơ cá tính H’Mông, cần đến “những lối tìm về” khác, những lối tìm về của tưởng tượng và sáng tạo văn chương. Cá nhân tôi đã thấy điều đó từ một số tiểu thuyết của hai nhà văn gốc miền xuôi nhưng chuyên viết về miền núi: Đoàn Hữu Nam và Đỗ Bích Thúy...

Các đây 75 năm, vào ngày 24-11-1946, tại Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất được triệu tập. Tại Hội nghị này, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: "Văn hóa phải hướng dẫn quốc dân thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ" và ''Văn hóa soi đường cho quốc dân đi''. Từ đó tới nay, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều cơ chế, chính sách ưu tiên phát triển văn hóa với mục tiêu xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Từ xa xưa Hạ Thái (xã Duyên Thái - Thường Tín - Hà Nội) đã nổi tiếng làm đồ sơn son thếp vàng. Hầu như những hoành phi câu đối, án thư, bàn trà khay nước ở quanh vùng hà thành đều do thợ người làng Hạ Thái làm. Những người thợ sơn của làng đều tài hoa. Họ đi khắp nơi để làm đồ cho mọi nhà. Nhất là những gia đình giàu có đều mời gọi thợ làng Hạ Thái đến làm sơn son thếp vàng cho bàn thờ thật sang trọng.

Có bao nhiêu tượng đài về người Mẹ Việt Nam, bao nhiêu tác phẩm văn học sau cuộc chiến tranh đã khắc hoạ phong phú đa dạng chân dung Bà mẹ Việt Nam Anh hùng đã hi sinh vì Tổ quốc. Nhưng dựng một khu vườn về Mẹ, làm một dự án về Mẹ Việt Nam Anh hùng thì có lẽ đây là lần đầu tiên tôi được biết tới.

Lần đầu tiên tôi đặt chân đến ngôi chùa ấy khi tôi ngoài hai mươi tuổi. Ngôi chùa nhỏ nằm trên lưng chừng núi, những bậc đá lên chùa rêu phong u tịch như vẫn còn nhớ dấu chân của người xưa từ mấy trăm năm trước. Đám dây leo gầy guộc  mọc ra từ kẽ đá nở từng chùm hoa bé xíu xiu màu tím ngắt. Cây thị già đứng bên sườn dốc lặng lẽ xanh. Mùi hương trầm buông chùng theo làn khói mỏng mảnh tản ra vương vấn trên những vòm biếc. Tiếng chuông thả vào thinh không từng sợi âm thanh rung rinh ngân dài…

Thơ lục bát chất phác, giản dị, dễ sắp xếp vần, nhưng khó vươn đến đỉnh của cái hay, của sự tinh tế. Đòi hỏi người viết thơ lục bát không ngừng thể hiện dấu ấn sáng tạo, giọng điệu riêng, tư duy thẩm mỹ trên tinh thần mới. Trong 12 tập thơ trước, Nguyễn Quang Hưng đã ít nhiều cho người đọc thưởng thức những vần thơ lục bát. Nhưng phải đến “Nguyễn Quang Hưng 68”, người đọc mới có cái nhìn tương đối về thơ lục bát của anh.

Mấy câu thơ trong “Ngập ngừng” của Hồ Dzếnh lại nói hay, chính xác, hàm súc hơn nhiều trang lý luận nói về trạng huống cảm xúc chờ đợi là thứ men chưng cất rượu thơ tình yêu làm say lòng nhiều người: “Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé!/ Ðể lòng buồn tôi dạo khắp trong sân/ Ngó trên tay, thuốc lá cháy lụi dần.../ Tôi nói khẽ: Gớm, làm sao nhớ thế?”. Em hẹn rồi em đến đúng giờ thì không có chuyện. Em hẹn rồi em không đến thì mới có trạng huống này: “Nhớ ai bổi hổi bồi hồi/ Như đứng đống lửa như ngồi đống than” (Ca dao). Thế mới có thơ. Thì ra “đợi” là một cội nguồn của thơ!

“Thời trẻ ai cũng có lúc nông nổi, lầm lỡ, bế tắc, quẫn trí... những lúc ấy chỉ mong có những cánh tay kịp thời dang ra thật rộng để họ bấu vứu, nương tựa và có cơ hội tĩnh tâm, biết trân trọng sự sống mà dừng lại". Đó là lời tâm sự của ông Tống Phước Phúc, 55 tuổi, Cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập Phước Phúc (Mái ấm Phước Phúc), tại 56/3 Phương Sài, phường Phương Sài, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Lộng Thượng là tên của làng bây giờ. Nhưng một thời địa chỉ ấy còn có tên gọi: Làng Rồng. Cũng là cái ngày xưa xa lắc xa lơ đó, người làng làng Rồng, xã Đại Bái, huyện Văn Lâm của miền quê nhãn lồng Hưng Yên chuyên sống bằng nghề buôn bán phế liệu. Vậy mới có câu ca dao kể trên, vì nhẽ, cầu Nôm là một trong những địa danh của làng.

Trong cuộc sống, thường khi ta bắt gặp những con người xét về các tiêu chuẩn khách quan của cái đẹp thì chẳng có gì hơn người, nhưng chẳng hiểu do đâu họ lại có sức quyến rũ đến không cưỡng nổi. Một chiếc răng nanh hơi bị khểnh, một lúm đồng tiền mơ hồ, cũng có khi tinh vi hơn, một cái nhìn ngơ ngác con nai vàng, một tiếng cười mũi ấm áp vô tư... Chúng ta không sao cắt nghĩa cái sức hấp dẫn nhiều khi đến phi lý ấy, nên đành gộp chung vào một cách gọi: cái duyên.

Con người, ngoài nhu cầu về ăn, uống, ngủ, nghỉ, hoạt động, làm việc, giao lưu... còn có một nhu cầu là được thỏa mãn về cái đẹp. Có vẻ như nhu cầu này ít người nghĩ đến. Nhưng sự thật lại xảy ra ở bất cứ ai. Đi mua bất cứ mặt hàng gì, ngoài chất lượng, giá cả, người ta còn quan tâm đến hình thức. Ta sẽ thấy thú vị khi đi dạo trên một con đường đẹp, rợp bóng cây; tham quan một thành phố nguy nga, ngoạn mục. Ta thích ngắm nhìn bất cứ vật gì bắt mắt. Trong “tứ đức” của người phụ nữ Việt Nam truyền thống, có một tiêu chuẩn thuộc về vẻ đẹp hình thức (dung).

Làng Nôm (xã Đại Đồng-Văn Lâm-Hưng Yên) có thế đất dáng con thuyền bên kênh đào phụ lưu sông Đuống. Nếu nhìn từ trên cao hình ảnh làng giống như một chiếc cân. Cây đa cổng đình là mũi đồng cân. Đường làng tựa chiếc cần dài. Còn quả cân là Văn chỉ của làng. Vậy nên mọi người ngày đêm lận đận làm ăn trên mọi nẻo đường quê. Trẻ nứt mắt đã nghe lời ru: "Con ơi mẹ dặn câu này/ Học buôn học bán cho tày người ta".

Tháng Mười chầm chậm về. Sớm nay mở cửa bước ra vườn, thấy cỏ cây dường như nép lại trong làn gió se sắt. Mùa thu đã chín nục và nàng Đông đang rụt rè gõ cửa. Heo heo nắng và lác đác những trận mưa. Còn gió, thấy miên man là gió.

Tại sao kết truyện “Tấm Cám” là tiếng kêu của con quạ mà không phải là con khác? Tại sao trong rất nhiều thành ngữ, tục ngữ về chim chóc thì con quạ xuất hiện với tần số cao và thường là biểu hiện cho cái xấu, cái tiêu cực, cái cần phải tránh... Có thể kể ra, “Quạ nào mà chẳng đen đầu” chỉ những kẻ ác thì đều giống nhau, rất khó thay đổi bản chất.

Ét Đông là lễ đặc biệt quan trọng, thể hiện sự tôn thờ của cả cộng đồng đối với các vị thần tự nhiên được đồng bào Giơ Lâng trân trọng, giữ gìn và phát huy giá trị qua nhiều thế hệ. Đặc biệt, chỉ sau khi ăn lễ Ét Đông, người Giơ Lâng mới được phép triển khai những việc lớn của gia đình như: Làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu, bò...