Tổng thống Mỹ không cho phép Israel sáp nhập Bờ Tây

Phát biểu tại Phòng Bầu dục Nhà Trắng ngày 25/9, ông Trump tuyên bố: “Tôi sẽ không cho phép Israel sáp nhập Bờ Tây. Điều đó sẽ không xảy ra. Đã đủ rồi. Đã đến lúc dừng lại”.

Tuyên bố của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang có mặt tại New York, Mỹ, để chuẩn bị phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Văn phòng của ông Netanyahu hiện chưa đưa ra bình luận chính thức.

Trong khi đó, cộng đồng quốc tế tiếp tục gia tăng áp lực đối với Israel. Pháp, Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha đã công nhận nhà nước Palestine trong những ngày qua, nhằm thúc đẩy giải pháp hai nhà nước. Tuy nhiên, Israel phản đối các động thái này.

Các khu định cư của Israel tại Bờ Tây, vốn bị cộng đồng quốc tế coi là vi phạm luật pháp quốc tế, tiếp tục mở rộng kể từ sau cuộc chiến năm 1967. Đặc biệt, một dự án định cư của Israel có tên E1, bị cộng đồng quốc tế lên án rộng rãi, sẽ chia đôi Bờ Tây và cắt đứt khỏi Đông Jerusalem. Dự án này đã được phê duyệt cuối cùng vào tháng 8.

Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich tuyên bố rằng “một nhà nước Palestine sẽ bị xóa khỏi bàn đàm phán”.

Các quốc gia Arab, trong một cuộc họp đầu tuần này với ông Trump bên lề Đại hội đồng, đã cảnh báo về hậu quả nghiêm trọng nếu Israel tiến hành sáp nhập. Ngoại trưởng Arab Saudi, Hoàng tử Faisal bin Farhan Al-Saud, cho biết Tổng thống Mỹ “hiểu rất rõ” về thông điệp này.

Hiện có khoảng 700.000 người Israel sinh sống tại các khu định cư ở Bờ Tây và Đông Jerusalem, nơi Israel đã sáp nhập, dù không được quốc tế công nhận. Israel vẫn từ chối trao trả quyền kiểm soát Bờ Tây, viện dẫn lý do lịch sử, tôn giáo và an ninh, đặc biệt sau các cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10/2023.

Song song với những căng thẳng tại Bờ Tây, Mỹ cũng đang thúc đẩy một kế hoạch hòa bình 21 điểm nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Dải Gaza.

Theo đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, kế hoạch này đã được chia sẻ với lãnh đạo và quan chức từ các nước Trung Đông như Arab Saudi, UAE, Qatar, Ai Cập, Jordan, cũng như Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan trong cuộc họp hôm 23/9.

Xung đột tại Gaza, theo các nguồn tin y tế địa phương, đã khiến hơn 65.000 người Palestine thiệt mạng. Tổ chức giám sát nạn đói toàn cầu cảnh báo một phần lãnh thổ này đang đứng trước nạn đói nghiêm trọng.

Cộng đồng quốc tế đang gia tăng hỗ trợ nhân đạo. Italy và Tây Ban Nha đã điều tàu hải quân hộ tống đoàn tàu cứu trợ Global Sumud, gồm khoảng 50 tàu dân sự, tìm cách vượt phong tỏa của Israel để đưa hàng cứu trợ vào Gaza.