Sáng tác nhạc để "tiếp lửa" cho đồng đội

"Tôi là người sáng tác nghiệp dư"

Trung tá Bùi Văn Be là người đàn ông hiền lành và khá kiệm lời. Anh dường như không muốn nhắc về mình với các từ ngữ "đao to búa lớn". Anh coi việc sáng tác âm nhạc cũng như biết bao công việc bình dị khác để người chiến sĩ lấy lại tinh thần sau những giờ công tác mệt mỏi.

Thấy anh có nhiều thành tích trong sáng tác, tôi mạnh dạn hỏi anh có là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam thì nhận được câu trả lời: "Chi hội âm nhạc có giới thiệu tôi vào Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhưng tôi ngại vì không có bằng cấp chuyên ngành âm nhạc nên chưa có ý định làm hồ sơ". Con người Tây Nguyên là thế đó. Luôn giản dị, khiêm nhường, thích làm việc nhưng lại không thích được ai đó đề cao. Quả thực hơn 20 năm gắn bó với Tây Nguyên đại ngàn, người Trung tá CAND gốc Quảng Ngãi đã "thấm" được cái tình, cái nghĩa của mảnh đất này.

Tuy đến với công việc sáng tác khá muộn màng nhưng Trung tá Bùi Văn Be lại là người nắm bắt nhanh các kỹ thuật sáng tác, giữ được tâm hồn và sức sáng tạo dồi dào để liên tục cho ra những tác phẩm âm nhạc có giá trị. Vốn dĩ là kỹ sư công nghệ thông tin nhưng con người anh lại không hề cứng nhắc, trái lại tâm hồn anh luôn dạt dào cảm xúc. Chính mảnh đất Tây Nguyên tràn đầy nắng và gió với những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc và nhất là từ công việc hằng ngày được tiếp xúc, quan sát đồng đội mà những nốt nhạc trong anh cứ tuôn ra như dòng chảy. Tự nhận mình là người sáng tác nghiệp dư, giai điệu và ca từ trong sáng tác chưa hay nhưng anh luôn hy vọng người nghe có thể cảm nhận được những tâm tư, tình cảm chân thật của mình.

Nhạy bén với những chủ đề thời sự

Trong khoảng 40 ca khúc đã được dàn dựng thì dễ dàng có thể thấy anh sáng tác đa dạng về nhiều chủ đề. Anh đã sáng tác về quê hương Quảng Ngãi qua "Về Quảng Ngãi mùa xuân", "Quảng Ngãi một khúc ca"…; về tình yêu đôi lứa qua "Tình em" (thơ Võ Đông Hàn), "Em đến bên đời tôi", "Thổn thức" (thơ Phạm Thảo)… và đặc biệt là mảnh đất Tây Nguyên - nơi anh đã sinh sống, công tác ngót 20 năm qua "Gia Nghĩa thành phố tôi yêu", "Ban Mê ngày trở về", "Tây Nguyên mùa xuân", "Về với Đắk Nông"… Bài hát "Về với Đắk Nông", anh sáng tác nhân kỷ niệm 15 năm ngày thành lập tỉnh đã được ca sĩ Y Jang Tuyn thể hiện rất thành công. Đó cũng là ca khúc anh đã lần đầu mạnh dạn sử dụng chất liệu âm nhạc Tây Nguyên như lời mời gọi du khách hãy đến với Đắk Nông để thấy mảnh đất này đang từng ngày "thay da đổi thịt".

Là người chiến sĩ CAND, Trung tá Bùi Văn Be luôn đau đáu cho những sáng tác về ngành, bởi hơn ai hết anh thấu hiểu sự hy sinh, mất mát của những đồng đội. Thời điểm anh bắt đầu sáng tác âm nhạc là lúc anh đang giữ cương vị Phó Phòng Hậu cần, Công an tỉnh Đắk Nông. Bởi vậy, không có gì khó hiểu khi ca khúc đầu tay anh lại viết về những người lính hậu cần. Ca khúc "Những ngọn đuốc hậu cần" đã khắc họa hình ảnh về công việc của người lính hậu cần CAND luôn sát cánh cùng đồng đội, là đội quân quan trọng, là hậu phương vững chắc thầm lặng góp sức cùng mỗi chiến công.

Ngoài ra, anh còn sáng tác một số ca khúc đáng chú ý khác về lực lượng Công an, như: "Công an Đắk Nông khúc hát tự hào", "Chiến sĩ Công an làm theo lời Bác", "Bài ca C500", "Em là chiến sĩ Công an", "Thanh niên Công an làm theo lời Bác"... Trong đó ca khúc "Chiến sĩ Công an làm theo lời Bác" anh đã khéo léo lồng ghép "Sáu điều Bác Hồ dạy CAND" vào khuông nhạc một cách uyển chuyển, tinh tế. Đặc biệt ca khúc "Công an Đắk Nông khúc hát tự hào" đã đoạt giải A tại Liên hoan văn nghệ quần chúng tỉnh Đắk Nông lần thứ VII năm 2019 và Hội diễn Nghệ thuật quần chúng CAND lần thứ IX, khu vực IV năm 2020.

Luôn tìm tòi, sáng tạo trong đề tài và cách thể hiện nên gần đây anh đã kịp thời cho ra mắt bài hát "Tôi làm Công an xã" lấy cảm hứng từ những hiệu quả của đề án bố trí Công an xã chính quy trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Bài hát đã không chỉ được cán bộ chiến sĩ trong tỉnh hát mà nhiều địa phương khác cũng đã sử dụng bài hát trong các chương trình văn nghệ và các đợt tuyên truyền. Điều đó cho thấy tầm nhìn của tác giả trong việc biến cái riêng của một đơn vị thành cái chung của toàn lực lượng mà khi cán bộ chiến sĩ hát lên ai cũng thấy mình trong đó: "Tạm biệt thành phố thân thương/ Tôi lên đường làm Công an xã/ Không ngại đường xa, gian khổ vượt qua/ Ta đến với từng nhà, tình quân dân đậm đà...".

Có thể nói hành trình để trở thành công an xã phải vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ nhưng người chiến sĩ vẫn "giữ trọn niềm tin, vững bền ý chí, tấm lòng của người chiến sĩ sáng mãi trong lòng dân".

Biến chủ đề khô cứng trở nên mềm mại

Với công việc chuyên môn, tuy không tham gia đấu tranh trực tiếp với tội phạm nhưng anh có điều kiện đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều đồng đội đang trực tiếp làm công tác điều tra phá án. Tất cả yếu tố đó là điều kiện thuận lợi để anh làm giàu thêm vốn sống bản thân, vừa là chất liệu quý, là động lực thúc đẩy anh sáng tác về đồng đội, đồng chí của mình. Việc sáng tác ca khúc về lực lượng Công an thường bị coi là khô cứng nhưng đối với anh, ca từ, giai điệu sẽ là điều tiên quyết đưa âm nhạc vào lòng công chúng.

"Mỗi ca khúc phải đi tìm nét nhạc dễ hiểu, trữ tình, không nên ôm đồm nhiều nội dung, tránh hô khẩu hiệu, giai điệu phải phù hợp với xu hướng âm nhạc của khán giả hôm nay. Đặc biệt, sáng tác về ngành thì âm nhạc luôn có tính thép, hào hùng", anh quả quyết.

Thiếu tướng, nhạc sĩ Trần Gia Cường, Chủ tịch Chi hội Nhạc sĩ CAND đánh giá Trung tá Bùi Văn Be là một trong những cây bút chịu khó, có đam mê và viết khỏe trong lực lượng CAND khu vực phía Nam. "Đặc tính nổi bật trong bút pháp của Bùi Văn Be là đã bám được vào chất liệu dân gian, nhiều bài có chất dân ca rõ nét. Là người sống tình cảm nên các sáng tác của anh ấy thiên về tự sự, ít viết hành khúc hoành tráng. Anh ấy đã dũng cảm đi vào một trong những đề tài khó về lực lượng, như: Công an xã, số hóa, hộ khẩu, căn cước công dân… và đã thành công với ca khúc "Tôi làm Công an xã". Ca khúc này đã được giới thiệu trong chương trình "Giai điệu bình yên" trên sóng ANTV và được đông đảo cán bộ, chiến sĩ hồ hởi đón nhận", Thiếu tướng Trần Gia Cường nhấn mạnh.

Còn tác giả ca khúc "Nghe câu quan họ trên cao nguyên" - nhạc sĩ Vũ Thiết thì cho rằng: "Dù không được học hành bài bản về âm nhạc nhưng có thể nói Trung tá Bùi Văn Be đã mày mò, tâm huyết viết về nhiều lĩnh vực và không ngừng quan sát, học hỏi, cố gắng qua mỗi ca khúc. Dễ dàng nhận thấy chất trữ tình xuyên suốt trong những tác phẩm của anh ấy. Mọi sự mới là khởi đầu, hy vọng trong thời gian tới anh sẽ có những tác phẩm mới khẳng định được tài năng của mình trong lòng công chúng yêu nhạc trong và ngoài lực lượng CAND".