Khi nhà hát không thể vắng bóng Idol

Idol là gương mặt để bán vé, kéo khán giả đến rạp. Nhiều khi chỉ cần một Idol xuất hiện, ngay lập tức cứu được kịch bản tồi. Nếu vở diễn diễn vào lúc trời đang mưa to tầm tã, lạnh cắt da cắt thịt, nắng nóng hầm hập nhưng chỉ cần biết vở đó có Idol đóng vai chính, người ta vẫn hào hứng đi xem. Nhưng cái gì để tạo ra một Idol đúng nghĩa? Một nghệ sĩ tài năng và được nhiều người yêu thích. Và Idol có được nhà hát cho một chế độ đặc biệt hơn các bạn diễn khác không lại là vấn đề đáng bàn.

Thủ đô Hà Nội, trung tâm văn hóa hành chính có nhiều nhà hát có bề dầy lịch sử: Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Tuổi Trẻ, Nhà hát Kịch Trung ương, Nhà hát Kịch Công an nhân dân, Nhà hát Kịch Quân đội… Những năm thập niên 90 của thế kỉ trước hầu như nhà hát nào cũng có những nghệ sĩ nổi tiếng đang công tác, họ là những gương mặt thân quen của phim truyền hình như: diễn viên Thu Quế, Phạm Cường, (Nhà hát Kịch Quân đội), diễn viên Trần Nhượng, Nguyễn Hải (Nhà hát Kịch Công an Nhân dân), Lan Hương, Lê Khanh, Minh Hằng, Chí Trung, Anh Tú... (Nhà hát Tuổi trẻ), Hoàng Cúc, Thu Hà, Minh Hòa, Hoàng Dũng, Minh Vượng …(Nhà hát Kịch Hà Nội), Phương Thanh, Nguyễn Anh Dũng, Đỗ Kỉ, Lan Hương (Hương bông) (Nhà hát Kịch Việt Nam).

Người ta vẫn nghĩ diễn viên sân khấu thường thiệt thòi hơn rất nhiều so với diễn viên truyền hình. Bởi vì khi phim truyền hình lên sóng, cả nước xem, hoặc cách xa hàng nghìn kilômét, ở nước ngoài xa xôi cũng thưởng thức được. Còn diễn viên sân khấu khi diễn chỉ có khán giả của khu vực đó đến rạp, đấy là chưa kể nhiều lúc khán phòng vẫn còn nhiều ghế trống.

Truyền hình đã tạo nên gương mặt diễn viên Idol, tạo nên tên tuổi, sự yêu thích, hâm mộ của công chúng đối với một nghệ sĩ. Ngay cả người trong nghề cũng “thú nhận” khi họ đóng hàng trăm vai trên sâu khấu thì không mấy ai biết, nhưng chỉ xuất hiện một phim hay trên truyền hình thì ngay hôm sau tên tuổi người đó đã nổi như cồn. Nhiều năm trở lại đây, phim truyền hình ngày càng phát triển mạnh mẽ, diễn viên càng có thêm “đất” sống. Nhiều người đã trở thành “sao”.

Khi các kênh truyền hình hằng năm ngốn một lượng phim lớn nên việc ra phim luôn được các nhà đài chú trọng. Nhà sản xuất, đạo diễn phim đã cất công đi tìm gương mặt để hợp vai. Còn nhớ cách đây 20 năm, nghệ sĩ Xuân Bắc (hiện nay là Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam) lúc đấy khi đang còn là diễn viên trẻ của Nhà hát Kịch Việt Nam, và nghệ sĩ Kim Oanh cũng đang là diễn viên trẻ của Nhà hát Tuổi trẻ đã được chọn vào phim “Sóng ở đáy sông”. Bộ phim dựa trên tiểu thuyết của nhà văn Lê Lựu với sự diễn xuất của hai nghệ sĩ trẻ tài năng, vai Núi của Xuân Bắc và vai Mây của Kim Oanh, đã gây ấn tượng mạnh với khán giả.

Xuân Bắc cùng với Tự Long, Công Lý còn tham gia ở chương trình truyền hình “Gặp nhau cuối năm” hay: “Gặp nhau cuối tuần”. Nhờ những chương trình này những cái tên Xuân Bắc, Công Lý, Tự Long trở nên vô cùng “hot”. Những cá nhân nghệ sĩ nổi như cồn cũng khiến cho nhà hát nơi công tác của cả ba nghệ sĩ cũng được tiếng thơm lây. Nghệ sĩ Tự Long làm việc ở Nhà hát Kịch Quân đội, nghệ sĩ Công Lý công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội. Khi các nhà hát có vở diễn mới, khán giả đi xem nhìn thấy nghệ sĩ thân thuộc đi ra sân khấu đã ồ lên vui mừng, khuôn mặt rạng rỡ khi nhận ra “người quen”.

Từ giữa thập niên 90 của thế kỉ trước những cái tên Minh Hằng, Anh Tú, Lan Hương (Em bé Hà Nội), Lê Khanh, Thu Hà, Hoàng Cúc, Hoàng Dũng… là những gương mặt thân quen của sân khấu và truyền hình. Đạo diễn NSND Doãn Hoàng Giang từng nói: “Nghề gì thì nghề, nhưng riêng trong lãnh vực nghệ thuật thì cần phải có danh, diễn viên phải phấn đấu để trở thành Idol. Nếu diễn viên không trở thành Idol có nghĩa là diễn viên đó cả đời chỉ đóng vai phụ, cả đời cứ nhàn nhạt, tầm tầm, không bứt lên được”.

Nhưng để trở thành Idol điều đấy không hề dễ, có khi là tố chất. Làm một diễn viên xinh đẹp chưa chắc đã trở thành Idol. Làm một diễn viên chăm chỉ cũng không trở thành Idol. Làm một diễn viên diễn giỏi cũng chưa đủ để trở thành Idol. Idol là hội tụ tất cả những yếu tố trên cộng với tố chất đặc biệt để trở thành sao.

Thời gian trôi qua, khi các nghệ sĩ thành danh ngày ấy đã lớn tuổi và lần lượt về hưu, các nhà hát gần như vắng bóng cả một thế hệ vàng của làng sân khấu. Người ta e ngại, lo sợ sân khấu sẽ đi về đâu khi cả thế hệ vàng đã không còn công tác tại nhà hát? Ai sẽ đảm nhận những vai vơ-đéc, những vai chính trung tâm. May thay nghệ thuật là quy luật “tre già măng mọc”.

Trước đây nhiều người thương cảm cho làng sân khấu, tre đã già mà măng mãi chưa kịp mọc, nhưng qua những kì hội diễn, người ta mới chợt nhận ra các sân khấu Thủ đô vẫn luôn sáng đèn. Đội ngũ nghệ sĩ diễn viên nồng nàn sức trẻ, tràn trề nhiệt huyết lao động hết mình về nghệ thuật. Nhà hát nào cũng “sở hữu” một lượng Idol đủ sức để lôi kéo khán giả.

Suốt hai tháng qua, Nhà hát Tuổi trẻ phục dựng lại chùm kịch của cố tác giả Lưu Quang Vũ, những tác phẩm: “Hoa cúc xanh trên đầm lầy”, “Ông không phải là bố tôi”, “Ai là thủ phạm” được đông đảo khán giả Thủ đô hào hứng đón xem. Không còn lứa diễn viên gạo cội của nhà hát như Lê Khanh, Lan Hương, Chí Trung, Ngọc Huyền, Minh Hằng… thay vào đó là dàn diễn viên trẻ và thật bất ngờ họ diễn tốt.

Ở vở “Ai là Thủ Phạm” diễn viên trẻ Thanh Sơn vai chính. Thanh Sơn từng xuất hiện với nhiều vai diễn khác nhau trong các bộ phim truyền hình dài tập trên sóng VTV như “Nếp nhà”, “Hoa nở trái mùa”, hay“Chỉ có thể là yêu", 30 tập“Nàng dâu Order”,“Tình yêu và Tham vọng”, “Đừng bắt em phải quên”…Thanh Sơn va âQuỳnh Cool trở thành cặp đôi ăn ý nhất trên màn ảnh nhỏ năm 2020... Thanh Sơn còn được đề cử Top 5 Giải Ấn tượng VTV 2020 - Dấu ấn 50 năm. Ngoài ra Sơn còn lấn sân sang với vai trò MC “Trạng nguyên Nhí” phát sóng trên VTV3 đầu 2021. Hay Thu Quỳnh là gương mặt diễn viên trẻ sáng giá tại nhà hát đã xuất hiện hàng chục phim trên sóng truyền hình và là gương mặt thân thuộc với khán giả, cũng có lượng khán giả yêu thích.

Nhà hát Kịch Hà Nội, những tên tuổi như Thu Hà, Thiện Tùng, Thiện Nhân, Hồng Đăng, Thanh Hương… sau khi tham gia những bộ phim truyền hình dài tập họ mau chóng trở thành những cái tên hot, được tìm kiếm trên thanh công cụ Google. NSND Trung Hiếu, Giám đốc Nhà hát kịch Hà Nội thẳng thắn thừa nhận nhà hát đang có lượng Idol hùng hậu cũng chính bởi bản thân anh đi lên từ diễn viên, nên luôn tạo điều kiện cho diễn viên có thời gian đi đóng phim truyền hình. Các bạn trong nhà hát sẽ luân phiên nhau để không ảnh hưởng đến lịch diễn xuất, vì nhà hát cần có những cái tên để thu hút khán giả. Truyền hình cũng là một kênh để PA tên tuổi diễn viên thông qua những kịch bản hay và vai diễn chất lượng.

NSƯT Sĩ Tiến (Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ) cho biết sẵn sàng tạo điều kiện cho diễn viên đóng phim truyền hình vì không thể phủ nhận truyền hình là kênh đưa diễn viên quen mặt với khán giả. Nếu vai diễn trên phim thành công, diễn viên trở thành Idol. Và nói gì thì nói, Idol tại các nhà hát đa phần đều có ngoại hình đẹp và diễn xuất tốt, đó cũng là điều kiện cần và đủ để tạo ra sự hấp dẫn của một vở kịch sân khấu đạt chất lượng.

Mới đây nhất khi Nhà hát Tuổi trẻ diễn vở “Hedda Gabler” do dàn diễn viên trẻ đảm nhận, tiến sĩ nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái thừa nhận chưa đầy 1 tháng chị đã xem vở diễn đến 3 lần, và đây là vở diễn đầy cảm xúc. Tiến sĩ nghệ thuật học rất ít khi khen ai vậy mà sau khi xem lần thứ ba về chị đã nói: “ Sân khấu như đã trở lại với thánh đường. Đạo diễn người Nhật Sughi quả là tài năng, với xử lý không gian sân khấu xuất sắc, đã thổi lửa cho dàn diễn viên trẻ diễn hết mình”. Sau đêm diễn người ta thấy Tiến sĩ nghệ thuật học đầy xúc động ôm một bó hoa to, bước lên sân khấu tặng cho Idod của nhà hát là diễn viên đóng vai chính Hedda Gabler.