Cánh cửa nào đưa nhạc Việt ra biển lớn?

• K- pop "giãy chết", nhóm nhạc Việt vẫn cố ăn theo
• Gameshow âm nhạc trên truyền hình: Có làm náo loạn nhạc Việt?
• Đời sống nhạc Việt: Những giai điệu tự hào

Đến hẹn lại lên, Giải thưởng MTV EMA (MTV Europe Music Awards) 2017 đã trở lại. Mới đây, MTV Việt Nam cũng đã công bố danh sách 9 gương mặt được đánh giá là nổi bật của thị trường nhạc Việt trong hai năm 2016, 2017 để khán giả lựa chọn một gương mặt xuất sắc nhất đại diện Việt Nam tranh tài ở giải thưởng âm nhạc danh giá của thế giới. Tuy nhiên, không ít công chúng yêu nhạc bày tỏ sự thất vọng khi cho rằng, trong danh sách đề cử năm nay, không có nghệ sỹ nào thực sự nổi bật và khả năng chiến thắng khi "đem chuông đi đánh xứ người" là rất thấp.

Không có gương mặt nào xứng đáng?

Danh sách đề cử gương mặt đại diện Việt Nam tham gia tranh tài ở hạng mục "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" (Best Southest Asia Acts) 2017 (một hạng mục của MTV EMA) có cả những nghệ sỹ trẻ "sở hữu" lượng fan hùng hậu và những tên tuổi lớn trong làng nhạc Việt. 9 nghệ sỹ có tên trong danh sách đề cử bao gồm: "Ông Hoàng nhạc Việt" Đàm Vĩnh Hưng, "Nữ hoàng phòng trà" Lệ Quyên, Tuấn Hưng, Dương Triệu Vũ, Vũ Cát Tường, Hương Tràm, Issac, Trịnh Thăng Bình, Trọng Hiếu.

Mới đây, ca sĩ Hương Tràm tuyên bố rút khỏi cuộc đua bình chọn với lý do"bận tập trung cho các dự án riêng. Đồng thời muốn có nhiều đóng góp cho âm nhạc hơn nữa cho nước nhà để xứng đáng với giải thưởng".Sau sự rút lui được đánh giá là khôn ngoan, "biết dừng đúng lúc" của Hương Tràm, danh sách bình chọn còn 8 nghệ sỹ.

Thể lệ bình chọn năm nay có thay đổi so với những mùa giải trước. Nếu trước đây, gương mặt nghệ sỹ được lựa chọn hoàn toàn phụ thuộc vào lượng tin nhắn bình chọn của khán giả thì năm nay, MTV Việt Nam và MTV châu Á là người ra quyết định cuối cùng.

Trong thời gian một tháng (từ 11-8-2017 - 11-9-2017) lượng tin nhắn bình chọn của khán giả sẽ quyết định đến "sinh mệnh" của Top 3 gương mặt nghệ sỹ xuất sắc nhất. Từ danh sách Top 3 này, MTV Việt Nam và MTV Châu Á sẽ quyết định lựa chọn nghệ sỹ phù hợp nhất tham dự giải thưởng dựa trên các tiêu chí: có số lượng voting cao nhất trong top 3 (30%); có hoạt động và đóng góp nghệ thuật nhiều nhất trong vòng 1 năm trở lại (30%); hợp tác, đồng hành nhiều nhất cùng MTV Việt Nam từ 2014 - 2017 (40%).

Ca sĩ Đông Nhi từng giành giải thưởng "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" 2016.

Tính đến thời điểm này, "Ông Hoàng nhạc Việt" Đàm Vĩnh Hưng là người đang dẫn đầu lượng tin nhắn bình chọn, tiếp sau đó là Vũ Cát Tường. Mr Đàm có thế sẽ chiến thắng áp đảo ở vòng bình chọn nhờ lượng fan hùng hậu. Nhiều ý kiến trên các diễn đàn mạng cho rằng, tất cả các gương mặt nghệ sỹ Việt được đề cử tham gia giải thưởng MTV EMA 2017 đều chưa phù hợp. MTV EMA là giải thưởng về nhạc trẻ và điều quan trọng nhất là dòng nhạc nghệ sỹ theo đuổi và lượng fan của nghệ sỹ đó.

Không thể phủ nhận rằng, Đàm Vĩnh Hưng, Lệ Quyên, Tuấn Hưng là những nghệ sỹ "hạng A" trong showbiz Việt hiện nay. Tuy nhiên, xét về tiêu chí "có sản phẩm mới gây tiếng vang trong 2 năm 2016 - 2017" thì rõ ràng, cả ba nghệ sỹ này đều chưa đạt được. Bên cạnh đó, dù có lượng fan tương đối ổn định, nhưng dòng nhạc mà những nghệ sỹ này đang theo đuổi có vẻ khiên cưỡng với tiêu chí của MTV EMA.

Tương tự như vậy, Trịnh Thăng Bình, Dương Triệu Vũ cũng không có sản phẩm âm nhạc ấn tượng trong thời gian qua, thậm chí còn có phần trầm lắng hơn so với chính họ một vài năm trước. Vũ Cát Tường, Issac, Trịnh Thăng Bình là những nghệ sỹ trẻ được công chúng biết đến nhiều hơn nhưng không phải nhờ sản phẩm chất lượng mà do xuất hiện trên một vài chương trình truyền hình thực tế. Mặc dù cũng cho ra mắt một vài sản phẩm âm nhạc kể từ khi đăng quang "Thần tượng âm nhạc Việt Nam" 2015 nhưng Trọng Hiếu vẫn chưa có được chỗ đứng vững chắc trong lòng người hâm mộ.

Qua theo dõi thị trường âm nhạc Việt thấy rằng, trong năm 2016 - 2017, những ca sĩ có sản phẩm âm nhạc "triệu view", "làm mưa, làm gió" trong cộng đồng mạng phải kể đến là Sơn Tùng M-TP, Mỹ Tâm, Noo Phước Thịnh, Đông Nhi, Sobin Hoàng Sơn, Erik, Bích Phương. Trong đó, Sơn Tùng M-TP, Mỹ Tâm, Đông Nhi là những nghệ sỹ đã từng giành giải "Best Southeast Asia Acts" các năm trước nên không có tên trong danh sách đề cử năm nay. Sự vắng bóng cái tên Noo Phước Thịnh, Sobin Hoàng Sơn, Bích Phương khiến nhiều người cho là "bỏ lọt tài năng".

Giấc mơ đưa nhạc Việt ra thị trường quốc tế còn xa

Với một giải thưởng âm nhạc mà khán giả quyết định lớn đến chiến thắng của người đề cử thì lượng fan hâm mộ hùng hậu là một lợi thế. Đại diện Việt Nam tham dự vòng bình chọn khu vực Đông Nam Á sẽ phải "đối đầu" với các nghệ sỹ đến từ các quốc gia có nền âm nhạc phát triển trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Philippines… Chiến thắng ở vòng này, nghệ sỹ Việt mới có cơ hội ghi danh trong cuộc bình chọn ở MTV EMA.

Rõ ràng, so với các nghệ sỹ Việt chiến thắng ở giải thưởng "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" các mùa trước là Mỹ Tâm, Sơn Tùng M-TP, Đông Nhi thì những gương mặt đề cử của mùa giải năm nay "thua" về lượng người hâm mộ. Điều đó cũng có nghĩa là, dù có chiến thắng ở cuộc bình chọn trong nước thì khả năng chiến thắng trong cuộc "chạy đua" ở khu vực cũng rất mong manh.

MTV EMA là giải thưởng âm nhạc lớn, mang tầm vóc, quy mô toàn cầu.Có nghệ sỹ được vinh danh ở sân chơi này là vinh dự lớn. Đến với thảm đỏ MTV EMA, nghệ sỹ và người hâm mộ Việt còn mang theo giấc mơ đưa nhạc Việt đến với khán giả quốc tế. Tuy nhiên, đó vẫn là một giấc mơ còn quá xa vời với nhạc Việt hiện nay.

Ở trong nước, có thể đó là cái tên hàng đầu showbiz nhưng khi ra "biển lớn", nghệ sỹ Việt lại "chìm nghỉm" bởi thiếu vắng sản phẩm hay hoạt động âm nhạc quy mô, ấn tượng được khán giả quốc tế biết đến.

Thực chất thì hạng mục "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" chỉ là một giải thưởng phụ, mang tính chất "động viên là chính" của MTV EMA. Nhiều người cho rằng, giải thưởng này chỉ có ý nghĩa quảng bá tính chất "toàn cầu" của MTV EMA. Nghệ sỹ Việt giành giải "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" được truyền thông quảng bá rùm beng trong nước nhưng lại "mất tích" trên các phương tiện truyền thông quốc tế. Năm 2016, ca sĩ Đông Nhi được nhận giải thưởng này nhưng không xuất hiện trên thảm đỏ và sân khấu chính của lễ trao giải thưởng MTV EMA tại Hà Lan. Giải thưởng ca sĩ Việt nhận được chỉ giúp họ "củng cố" vị thế ở trong nước chứ thực tế không có nhiều giá trị trên thị trường quốc tế.

Dù thế nào đi chăng nữa thì Việt Nam cũng sẽ chọn được gương mặt đại diện tham gia vòng bình chọn "Nghệ sỹ xuất sắc nhất Đông Nam Á" 2017. Tuy nhiên, khi bước ra sân chơi lớn mới thấy rằng, hoạt động và sản phẩm âm nhạc của ca sĩ Việt mới trong phạm vi "sân nhà". Fan hâm mộ phần lớn là khán giả Việt, ít có khán giả quốc tế. Chính vì lẽ đó, khi "mang chuông đi đánh xứ người", nghệ sỹ Việt không đủ sức cạnh tranh với nghệ sỹ quốc tế có lượng fan hùng hậu từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Thực tế cho thấy, không có ca sĩ nào tạo dựng được tên tuổi trên thị trường quốc tế mà chỉ dựa vào lượng fan, đôi khi bị đánh giá là "fan ảo", "fan cuồng" trong nước. Muốn tạo dựng và khẳng định vị thế nhạc Việt trên bản đồ âm nhạc khu vực và quốc tế, nghệ sỹ Việt cần có sản phẩm âm nhạc xứng tầm. Đó phải là những sản phẩm âm nhạc mang tính toàn cầu, bắt kịp xu thế phát triển của thị trường âm nhạc quốc tế. Điều này rất cần đến tài năng, ý chí quyết tâm, tư duy toàn cầu, khả năng hội nhập quốc tế của các nghệ sỹ Việt.