Tiếng Việt đẹp lắm

Thứ Tư, 10/05/2023, 14:35

Việc nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Công liên tục chỉ ra các lỗi mắc phải trong chương trình “Vua tiếng Việt” của VTV và kéo theo nhiều tranh luận xoay quanh đó đã cho thấy người Việt yêu tiếng Việt tới mức nào.

Và khi những tranh luận ấy, mà đa số là mang tính đóng góp xây dựng, vẫn còn chưa dứt, Sơn Tùng M-TP tung ra MV ca nhạc có tên “Making my way”, đánh dấu sự trở lại của anh sau 1 năm im tiếng. Lập tức, chỉ chưa đầy 24 tiếng đồng hồ sau khi ra mắt, MV đó đã đạt 4 triệu lượt xem trên Youtube, một con số mơ ước.

Câu chuyện “Vua tiếng Việt” và “Making my way” có gì liên quan ở đây? Mối liên quan duy nhất vẫn chỉ là tiếng Việt. Còn nhớ, chính Sơn Tùng M-TP đã từng phát ngôn 1 lần đại ý rằng “mong ước được mang tiếng Việt ra thế giới” và phát ngôn ấy khiến rất nhiều người nhìn vào nghệ sĩ trẻ này với ánh mắt tôn trọng lẫn thán phục. Vậy mà trong khi “See Tình”, ca khúc hát bằng tiếng Việt của Hoàng Thuỳ Linh gây bão ở châu Á thì Sơn Tùng M-TP lại lựa chọn sự trở lại bằng tiếng Anh trong một ca khúc có giai điệu đẹp, tiết tấu sôi động và hiện đại, thứ có khả năng tạo ra bệ phóng để biến nó thành một “hit” mới ngoài biên giới Việt Nam.

Thực tế, chuyện một nghệ sĩ Việt chọn hát bằng tiếng Anh là việc không có gì đáng phải lên án, thậm chí còn phải khuyến khích và khen ngợi. Đơn giản, muốn đưa âm nhạc Việt Nam phổ cập ở thị trường quốc tế, cần phải chọn ngôn ngữ phổ biến nhất với thị trường ấy để tiếp cận. Ngay cả các nghệ sĩ ở các nước phát triển, thuộc các dân tộc có tính tự tôn rất cao như Đức, Pháp, Tây Ban Nha… cũng vẫn hát các phiên bản ca khúc của mình bằng tiếng Anh để thâm nhập thị trường đại chúng thế giới. Tuy nhiên, muốn thể hiện ca khúc bằng tiếng Anh, cần có hai điều kiện tiên quyết. Thứ nhất, giai điệu đó có phù hợp với Anh ngữ hay không. Nhiều ca khúc mang âm hưởng Á Đông rõ rệt khi đưa lời tiếng Anh vào sẽ trở nên không phù hợp và tạo ra sự khiên cưỡng. Thứ hai, ca sĩ thể hiện có phát âm tiếng Anh chuẩn hay không, và theo chuẩn nào: Anh - Anh hay Anh - Mỹ. Không đạt được cả hai yếu tố cần và đủ này, dứt khoát không nên hát tiếng Anh mà hãy trung thành với bản ngữ.

Tiếc cho “Making my way” của Sơn Tùng M-TP là cách phát âm tiếng Anh của Tùng chưa được chuẩn. Do đó, đã có những video được tạo ra bởi những khán giả nước ngoài mổ xẻ cái “dở” của Tùng. Thực sự, phần lời tiếng Anh của “Making my way” là khá ổn và nó phù hợp với giai điệu của bài. Nhưng nếu như nó được thể hiện bởi một nghệ sĩ Anh - Mỹ, hoặc một nghệ sĩ Việt có cách phát âm chuẩn như Anh - Mỹ, nó sẽ có hiệu ứng tốt hơn. Tuy nhiên, quan trọng là nếu không phải Sơn Tùng M-TP thể hiện, ca khúc ấy liệu có đạt được lượt người nghe ưng ý?

Tiếc cho Sơn Tùng M-TP là anh đã có một sáng tác tốt, đầu tư chỉn chu nhưng giá như nếu có phiên bản hát bằng tiếng Việt thì còn hay hơn nữa. Tại sao Tùng không nhớ đến ước mơ ngày nào của mình là “đưa tiếng Việt ra thế giới” và anh lại mất tự tin về khả năng phổ cập quốc tế của một ca khúc hát bằng tiếng Việt khi đã có thành công của “See Tình” là ngọn cờ tiên phong?

Tiếng Việt đẹp lắm, vì chính thanh sắc của nó đã tạo ra một nét giai điệu rất Việt khi được nói ra. Thế thì những nghệ sĩ hãy đừng ngại ngần giới thiệu với quốc tế những bản thu âm tiếng Việt trước đã, rồi sau đó sẽ giới thiệu bản thu âm tiếng Anh như một phụ phẩm đính kèm.

Văn Đoàn
.
.