Văn học Fantasy: Những tín hiệu khởi sắc

• Văn học biển đảo thế kỉ XXI: Sự thức tỉnh những góc nhìn mới mẻ
• Tác phẩm văn học, nguồn tư liệu phong phú của điện ảnh
• Sức mạnh của văn học

Những tín hiệu vui

Tại buổi tọa đàm "Những cây bút 9X với Văn học Fantasy", tác giả Nguyễn Dương Quỳnh cùng các diễn giả sẽ chia sẻ hướng chọn đề tài fantasy sắp tới của mình và cách để các tác phẩm đến gần hơn với độc giả. Đồng thời, các tác giả cũng sẽ có những chia sẻ xung quanh việc sáng tác theo sở thích và sáng tác hợp thị hiếu cũng như cách làm truyền thông cá nhân để các tác phẩm của mình đến được với nhiều độc giả hơn. 

Tác phẩm "Thiên cầu ma thuật" của Nguyễn Dương Quỳnh với tập 1 "Người thầy bí ẩn" xuất bản năm 2020 vừa là sự tiếp nối cho dòng văn học fantasy của các tác giả Việt vừa đánh dấu sự "tái xuất" của thể loại này dành cho độ tuổi thiếu nhi, với nội dung có chiều sâu hơn, đi vào nhiều vấn đề liên quan đến gia đình, tình yêu và cách những đứa trẻ đối mặt, xử trí những khúc mắc cũng như những lựa chọn quan trọng trong cuộc đời. 

Tác giả fantasy nhí Cao Việt Quỳnh và mẹ - nhà văn Nguyễn Quỳnh Trang.

Xuyên suốt tập 1 của "Thiên cầu ma thuật" là sự lồng ghép những trải nghiệm kỳ ảo, hư vô về một thế giới pháp sư giả tưởng với bối cảnh làng quê thôn dã của Việt Nam nửa đầu thập niên 90 của thế kỷ trước. Nhân vật Chính qua mỗi trang sách là sự tái hiện ký ức của những người thế hệ 8X, đầu 9X giờ đã trưởng thành, một lần nữa được quay về tuổi thơ rong chơi trong những ngày hè. Điều đặc biệt đối với tác phẩm của Nguyễn Dương Quỳnh là tác giả đã tự minh họa cho cuốn sách, nhờ vậy thế giới kỳ ảo trong truyện cũng được thể hiện rõ hơn.

Tác giả Nguyễn Dương Quỳnh cho biết, cô đam mê các truyện fantasy và phép thuật từ những năm cấp 2. Vì thế, để thỏa sức sáng tạo và tưởng tượng, cô thường vẽ các nhân vật của mình và viết ra các mẩu truyện ngắn về một cậu bé dần khám phá ra sức mạnh bên trong mình. Đó chính là nguyên mẫu cho nhân vật cậu bé Chính và là cảm hứng để cô hoàn thành tác phẩm fantasy "Thiên cầu ma thuật". 

Tác giả Nguyễn Dương Quỳnh sinh năm 1990, là một người viết thuộc thế hệ 9X và có xuất phát điểm là một người viết trên mạng. Nguyễn Dương Quỳnh đã có một số tác phẩm được xuất bản như "Đỏ" (2013), "Thị trấn của chúng ta" (2014), "Thỏ rơi từ mặt trăng" (2016) "Thăm thẳm mùa hè" (2018). 

Năm 2018, Nguyễn Dương Quỳnh được đánh giá là một trong số không nhiều tác giả viết truyện trinh thám nổi bật sau thành công của tiểu thuyết "Thăm thẳm mùa hè" và vẫn trung thành với phong cách hướng tới độc giả trẻ. Với "Thiên cầu ma thuật", Nguyễn Dương Quỳnh một lần nữa được kỳ vọng sẽ trở thành cây bút viết truyện fantasy tiêu biểu của thế hệ 9X.

Cùng với Nguyễn Dương Quỳnh, sự xuất hiện của tác giả Đức Anh với một số tác phẩm mang màu sắc trinh thám - kỳ ảo như "Tường lửa" (2019), "Thiên thần mù sương" (2019), "Đảo bào bệnh" (2020) và một số cây bút khác dường như đã góp phần quan trọng vào sự định hình rõ nét hơn của dòng văn học fantasy còn khá chập chững, mới mẻ ở nước ta. 

Mới đây nhất, tập truyện đầu tiên trong bộ 3 cuốn: “Người Sao Chổi - Cuộc chiến vòng quanh thế giới” thu hút độc giả trẻ, độc giả thiếu nhi yêu thích thể loại fantasy. Nhân vật chính trong câu chuyện là Thành (Người Sao Chổi) vào năm 11 tuổi bỗng nhiễm hóa chất xanh nên bắt đầu xuất hiện năng lực đặc biệt. 

Trong chuyến trở về thị trấn, cậu nhận ra toàn bộ người dân biến mất, cậu dần gặp được những người có siêu lực khác như Người mắt tinh, Bà ngoại lực, Người vô hình. Thành cùng các bạn và người dân ở thị trấn Rừng Sác chống lại thế lực hắc ám, giải cứu hành tinh xanh với một cuộc chiến khốc liệt. 

Một số tác phẩm văn học fantasy gây chú ý trong thời gian gần đây.

Đặc biệt hơn nữa, tác giả Cao Việt Quỳnh là cậu bé mới 12 tuổi và bắt đầu viết truyện từ năm lên 9 tuổi. Tác phẩm có sự kết hợp giữa fantasy (kỳ ảo) với sci-fi (khoa học viễn tưởng) nên tạo được sự thú vị, hấp dẫn riêng.

Đường dài mới biết ngựa hay

Trên thế giới, văn học kỳ ảo (hay còn gọi là văn học kỳ ảo, văn học thần diệu, văn học huyễn tưởng...) đã có lịch sử hàng trăm năm, có vị thế nhất định trong dòng chảy chung của văn học với nhiều tác phẩm được yêu thích trên quy mô toàn thế giới. Nhiều tiểu thuyết lớn đã được chuyển thể thành phim như "Phù  thủy xứ Oz", "Alis ở xứ sở diệu kỳ", "Piter Pan", "Harry Potter", "Biên niên sử Narnia", "Chúa tể của những chiếc nhẫn"... 

So với các dòng văn học khác, văn học fantasy còn khá non trẻ ở Việt Nam và chịu ảnh hưởng mạnh từ dòng văn học fantasy đến từ nước ngoài. Tuy nhiên, thời gian gần đây, văn học fantasy đã bước đầu có được một số thành công, khẳng định sự hấp dẫn của đề tài khi có sự tham gia của ngày một nhiều hơn các cây bút có độ chín, chững chạc trong nghề như Nguyễn Đinh Tú, Nguyễn Nhật Ánh, Trần Đức Tiến, Phan Hồn Nhiên...

Có thể nhiều người vẫn còn nhớ, khi tiểu thuyết đầu tay của cậu bé 10 tuổi Nguyễn Bình (con trai nhà văn Nguyễn Hòa) với tên gọi "Cuộc chiến với hành tinh Fantom" ra đời, đã rất nhiều người ngạc nhiên, thích thú và đã gọi cậu bé là "thần đồng tiểu thuyết" với những kỳ vọng cậu bé sẽ lại cho ra mắt những cuốn sách tiếp theo. 

"Cuộc chiến với hành tinh Fantom" chính là một tác phẩm văn học kỳ ảo thực thụ và gây được sự chú ý, được nhiều bạn đọc nhỏ tuổi yêu thích, song có vẻ thời điểm năm 2011 khi cuốn tiểu thuyết này ra đời, văn học kỳ ảo Việt mới chỉ có một vài "viên gạch" và nó chưa tạo được sự chú ý bởi chưa có những "vệt tác phẩm kỳ ảo" như khoảng thời gian 5-7 năm lại đây. 

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng từng chia sẻ rằng, ông bắt tay vào viết cuốn văn học kỳ ảo "Chuyện xứ LangBiang" của mình cũng là bởi ông bị sự hấp dẫn của "Harry Potter" dẫn dụ và ông có mong muốn viết nên bộ truyện mang màu sắc văn học kỳ ảo của Việt Nam, dành cho độc giả Việt Nam. Và Nguyễn Nhật Ánh đã thực sự thành công khi "Chuyện xứ LangBiang" (4 tập) đã cuốn hút được rất nhiều bạn đọc trẻ và tác phẩm đã được tái bản nhiều lần. 

Nhưng có lẽ cho đến nay, tên tuổi ghi được dấu ấn đậm nét nhất đối với độc giả ở dòng văn học kỳ ảo, đó chính là nhà văn Phan Hồn Nhiên. Nhà văn Phan Hồn Nhiên với chùm tác phẩm "Những đôi mắt lạnh", "Chuỗi hạt Azoth", "Xuyên thấm", "Máu hiếm" đã trở thành nhà văn có những bước dấn thân mạnh mẽ và kiên định với thể tài này, trở thành một cái tên không thể không nhắc tới khi nói đến văn học kỳ ảo. 

Ngoài ra, có một số tên tuổi khác cũng xuất hiện lác đác trong một số cuộc thi viết văn trẻ như "Văn học tuổi 20" lần thứ V-2014 như Nhật Phi với "Người ngủ thuê", Phạm Bá Diệp với "Urem - Người đang mơ" và “Yagon - những kẻ vô cảm”, "Hạt Hòa bình" của Minh Moon...

Năm 2019, sự xuất hiện của nhà văn Nguyễn Đình Tú với tiểu thuyết fantasy "Bãi săn" với 2 tập "Giếng cổ" và "Phản đồ" được cho là bộ tiểu thuyết mang tính truyền cảm hứng cho người sáng tác văn học ở thể loại fantasy.  Ở tập 2 "Phản đồ" không chỉ giải đáp thỏa mãn những câu hỏi còn để ngỏ ở tập 1 "Giếng cổ"mà còn thêm phần kịch tính bởi sự xuất hiện của những nhân vật mới, làm nhóm bạn trẻ trong truyện phải lao đao, dấy lên câu hỏi rốt cuộc ai là bạn, ai là thù. Những chi tiết lịch sử tiếp tục được đan xen vào đầy khéo léo, hợp lý và vừa đủ để khơi lên ham muốn tìm hiểu kiến thức lịch sử dân tộc cho độc giả nhỏ tuổi. 

Với tiểu thuyết "Bãi săn", nhà văn Nguyễn Đình Tú đã mở ra một mê cung vừa chân thực, vừa huyền ảo khi đưa thời gian - không gian lùi về khoảnh khắc mà hàng ngàn năm trước. Điểm độc đáo tạo nên sự khác biệt của "Bãi săn" chính ở việc tác giả Nguyễn Đình Tú đã tạo nên mạch lịch sử xuyên suốt trong tác phẩm bắt đầu từ triều đại nhà Lý cho đến ngày nay. Sự kết hợp giữa lịch sử - văn hóa - văn học - tôn giáo - văn học dân gian trong bối cảnh thế giới hiện đại - giả tưởng đã tạo nên sức hút của "Bãi săn".

Có thể nói, với đội ngũ các tác giả trẻ đang dần được hình thành, với số lượng tác phẩm đang tăng lên theo từng năm và sự quan tâm theo dõi, đón đọc của đông đảo độc giả trẻ là những tín hiệu lạc quan. Chính vì thế, việc tạo nên diện mạo cho dòng văn học kỳ ảo thuần Việt vốn được xem là còn sơ khai, non trẻ chắc chắn sẽ có những tín hiệu khởi sắc trong tương lai.