“Chiếc kèn đồng còn đó

Âm thanh sao chơi vơi...”

Tôi chợt nhớ mấy câu trong bài thơ “Về lại Sông Quao” của nhạc sĩ - NSƯT Huy Sô khi nghe tin ông “đi xa”, mấy câu thơ như một dự báo trước đó về ngày cuối thật buồn này.

Họ là những người nghệ sĩ đã có những năm tháng tuổi trẻ mang tiếng hát của mình vào chiến trường, hát bên mâm pháo, hát giữa mưa bom bão đạn, với tinh thần “tiếng hát át tiếng bom” để phục vụ kháng chiến.

“Cuộc đọ sức của ý chí” nói về hành trình nội tâm đầy giằng xé của ông Craig McNamara - con trai Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Robert McNamara khi đối mặt với "di sản chiến tranh" do chính cha mình tạo ra và lời xin lỗi chưa từng nói gửi tới nhân dân Việt Nam. Phim gồm 2 tập do Ban Truyền hình đối ngoại (VTV4), Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) thực hiện nhân dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước.

Trong không khí cả nước tưng bừng kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhìn đoàn quân rầm rập tiến bước dưới quân kỳ, lòng tôi vô cùng xúc động, xen lẫn tự hào. Bởi những gì có được của ngày hôm nay, là sự hy sinh, mất mát của biết bao đồng bào, đồng chí, biết bao dòng họ, làng quê trên đất nước Việt Nam. Trong đó có gia đình tôi, bố mẹ và các anh chị em chúng tôi.

Chúng tôi về lại Gò Công trong không khí kỷ niệm 50 năm ngày hòa bình thống nhất đất nước. Chiến tranh đã lùi xa, thành phố trẻ nhất Nam Bộ đang thay đổi từng ngày.

Gần trưa 16/4/1975, tuyến phòng thủ từ xa mang tên “Lá chắn thép Du Long” cách Phan Rang 30 km bị đập tan. Những chiếc xe tăng dẫn đầu đoàn quân Giải phóng chia làm 3 mũi đánh thẳng vào vòng trong tuyến phòng thủ, phi trường Thành Sơn, cảng Ninh Chữ, giải phóng thị xã Phan Rang. Mũi thọc sâu của một đơn vị thuộc Sư đoàn 3 Sao Vàng quân Giải phóng sử dụng xe tăng, xe cơ giới tiếp tục tiến theo quốc lộ 1 về phía Nam.

Đã 56 năm trôi qua, ký ức về trận đánh trên đỉnh Hòn Giồ vẫn vẹn nguyên trong ký ức người cựu chiến binh năm nay đã 78 tuổi Lâm Thế Định, hiện đang sống ở thôn Gò Sạn, xã Bắc Phong, huyện Thuận Bắc (Ninh Thuận).

Trần Vàng Sao (1942-2018) tên thật là Nguyễn Đính, sinh tại Thừa Thiên Huế. Sau khi tốt nghiệp tú tài, Trần Vàng Sao vào học Đại học Huế và tích cực hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên cùng thế hệ Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngô Kha.

“Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng/ Lời Bác nay đã thành chiến thắng huy hoàng...”. Cách đây 50 năm, đúng vào ngày 30/4/1975, sau bản tin chiến thắng, những ca từ reo vang trong ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” (sau này được khán thính giả quen gọi là bài “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”) của nhạc sĩ Phạm Tuyên đã vang lên trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam.

Trong sự nghiệp sáng tác văn học khá đồ sộ của Hoàng Trần Cương, ông “trình làng” cả văn xuôi lẫn thơ và trường ca, trong đó riêng trường ca có tới 4 tác phẩm gồm: "Đỉnh Vua" (2002), "U Minh" (2002), "Trầm tích" (1999) và "Long mạch" (2015).

Sở dĩ tôi phải nói điều này vì khiêm tốn mà anh Thuận Hữu ít nói về thơ mình; vì có nhiều người cho rằng, "Thuận Hữu không có ý thức làm thơ như một nhà thơ".

Hướng dương (còn gọi là Thiên quỳ tử, Quỳ tử) thuộc họ Cúc (Asteraceae), tên khoa học là Helianthus Annuus, gốc từ tiếng Hy Lạp “anthos” (nghĩa là hoa); “helios” (nghĩa là mặt trời); “tropos” (nghĩa là quay/thay đổi). Hoa sắc vàng năm cánh rực rỡ giống như mặt trời tỏa ánh sáng rực rỡ. Khi nở hoa đều hướng về phía mặt trời, quay theo chuyển động của mặt trời.

Cùng với các tướng lĩnh Nguyễn Bình, Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Vịnh, Phan Trọng Tuệ, Huỳnh Văn Nghệ, Dương Văn Dương, Tô Ký, Nguyễn Hữu Xuyến, Lê Văn Tưởng, Nguyễn Chánh, Nguyễn Minh Châu, Lê Quốc Sản, Dương Cự Tẩm, Bùi Cát Vũ... Trung tướng Đồng Văn Cống là một trong những vị chỉ huy có công lao to lớn trong việc xây dựng, thống nhất các lực lượng vũ trang Nam Bộ thời kỳ đầu 9 năm chống thực dân Pháp.

Trong dòng thơ cách mạng thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, có nhiều tác phẩm khắc họa vẻ đẹp của người chiến sĩ CAND vũ trang, nay là Bộ đội Biên phòng nơi địa đầu Tổ quốc.

Đời ông là chuyến bộ hành không ngơi nghỉ của người chiến sĩ cách mạng năm nào với câu hò, điệu lý phương Nam. Sáng 29/3, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ từ giã cõi tạm sau một thời gian dài chống chọi với bệnh tật.

Anh quê ở Hà Tĩnh - Tôi quê ở Nghệ An. Chúng tôi bắt đầu quen biết nhau từ năm 1957 tại Khoa Sử lúc còn chung của hai trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là trường Đại học KHXH&NV – Đại học Quốc gia Hà Nội). Tôi tốt nghiệp khoa Văn được phân công về đây làm cán bộ giảng dạy Lịch sử tư tưởng. Anh tốt nghiệp Trung văn ở Trung Quốc được phân công về đây làm phiên dịch và giảng dạy ở khoa Sử.