Như chưa từng lưu lạc

Lão giật mình choàng dậy, người ớn lạnh. Thì ra lão vừa gặp ác mộng. Thật khủng khiếp. Có lẽ do ngực lão bị một vật gì đó đè lên. Bất giác lão đưa tay sờ soạng. Một cái cẳng chân! Nó khô như khúc củi và đầy lông. Bàn chân chỉ có bốn ngón, chỗ ngón út cụt ngủn. Quỷ tha ma bắt. Bốn ngón là "đặc sản" của thằng Tư Ròm. Lão cố gắng mở mắt, cố gắng nhấc cái cẳng chân đầy lông lên và ngồi nhỏm dậy. Trong nhà tối lờ nhờ vì chưa bật đèn, nhưng lão vẫn nhận ra thằng người làm lão ngợp thở quả nhiên là Tư Ròm.

Gã nằm, chân gác lên bộ ngực rặt xương của lão và đang ngáy è è một cách đáng ghét. Hóa ra lão và Tư Ròm nằm đưới chân bàn, bên cạnh chiếc xe máy sực lên mùi xăng, nhớt. Lão hấp háy cặp mắt, cố lục lọi trong trí não đã bị hủy hoại bởi rượu và tuổi tác, lần hồi nhớ ra mọi sự. Cuộc nhậu diễn ra từ trưa, kéo lê sang chiều, sau đó lão và Tư Ròm say bét, chẳng còn biết trời trăng gì nữa. Giờ chắc cũng phải bảy, tám giờ tối.

Lão đứng dậy mở đèn rồi đập đen đét vào cái thân người sõng sượt như xác chết, vừa đập vừa gọi. "Tư Ròm. Dậy. Dậy. Vợ mầy tới nè". Cái cụm từ "vợ mầy tới nè" lập tức phát huy tác dụng. Tư Ròm hụ hợ một lúc rồi ngồi lên, giương cặp mắt lờ đờ như mắt cá chết nhìn lơ láo. Không thấy vợ, gã đứng dậy, lần ra bàn, vớ bình nước lọc tu ừng ực.

- Khát quá. Mấy… giờ rồi anh Hai ?…Anh… xạo không à. Zợ tui nó đâu có thèm đi tìm tui. Nó làm biếng … như heo.  Giờ tui… về nghen.

- Xỉn quắc cần câu vầy chạy xe có sao không? Hay là… ngủ mẹ nó đây, sớm mai tao kêu dậy.

- Không. Tui phải zìa. Zợ tui nó không đi kiếm tui cũng phải zìa.

Tư Ròm ngáp một cái dài, hơi liêu xiêu bước qua những món đồ vứt lỏng chỏng trên sàn nhà, đi ra cửa, thả lại phía sau mùi khen khét từ mái tóc quăn lơ xơ và mùi hèm lưu cữu. 

Tiếng nổ máy xe phành phạch, tiếng chó sủa rộn lên trong hẻm một lúc rồi im dần.

Lão tỉnh hẳn. Miệng đắng nghét, đầu ong ong. Lão vừa gãi bụng sồn sột, vừa lần dò bước tới mở cái tủ sắt, lôi ra chiếc laptop. Nó mỏng nhẹ, vỏ lấp lánh màu bạc. Lão ngắm cái laptop. Nó không phải của lão. Đúng vậy. Lão đã khoắng được nó từ một phòng khám thú y. Cơn ác mộng của lão hồi nãy chính là từ nó…

*

Sáng nay con cún của lão bị tháo dạ, chắc do ăn nhầm đồ thiu thối. Nó thải ra một đống lệt sệt, tanh ngòm rồi nằm li bì như nắm giẻ rách. Không khéo nó chết mất, con vật dại dột. Lão bế nó lên, cho vào cái túi nhựa cũ chỉ hở cái đầu ra ngoài, ôm trước bụng, chạy honda đến phòng khám thú y.

Khi lão mang con cún tới, phòng khám đã có khoảng hơn chục khách, hầu hết mang "thú cưng" đi chích ngừa. Bên cạnh lũ khuyển "nhập cư", con cún của lão chỉ bằng trái bắp lai, xấu xí, là giống chó ta thuần chủng. Lão được cháu nội tặng với một ý tưởng vô cùng ngây thơ, thánh thiện: "Nội ơi, nội nuôi lớn nhưng đừng giết thịt nó nha. Để nó làm bạn với nội, cho nội khỏi buồn vì chỉ có một mình. Nội nhớ cho nó ăn nhiều nha". Ôi cái con nhỏ. Nó làm lão muốn rớt nước mắt vì cảm động. Qủa lão thích ăn thịt chó, nhưng con cún này nhất định lão sẽ không bao giờ đụng đến một sợi lông của nó. 

Tầm giữa buổi, nắng loe lên run rẩy trên cành cây, trên những bức tường phố bám đầy rêu xám xì, ẩm ướt suốt mùa mưa làm tâm trạng lão vui vui. Lão để ý nhìn bà bác sĩ. Mọi nét lộ ra ngoài chiếc khẩu trang y tế màu xanh lợt nom đều bình thường, mắt sâu và đen, có chút gì đó u uẩn. Lão ngáp một cái uể oải, chẳng buồn đưa tay che bộ răng khuyết vài cái ám khói thuốc rê rẻ tiền, theo thói quen nhà nghề, lướt mắt nhìn xung quanh. Mắt lão bỗng chạm vào cái laptop. Nó được đặt trên chiếc bàn sát cửa sổ và đang mở. A hà…! Của đống tiền mà hớ hênh. Ai chứ lão thò tay qua song cửa là lấy được ngay. Máu nghề nổi lên làm người lão râm ran. Nếu thó được nó và đem bán, lão sẽ có tiền thăm nuôi thằng con trong tù và mua cho đứa cháu nội món quà, còn lại, lão và con cún sống tằn tiện cũng được cả tháng. Chỉ cần người khách cuối cùng ra về, bà chủ phòng khám nhãng đi là lão có thể ra tay.

Và lão chờ giây phút ấy, hệt con sói chờ con mồi sơ sểnh…

 Bà bác sĩ nhẹ nhàng sờ nắn, thăm khám con cún một hồi, ghi chép cẩn thận vào cuốn sổ khám bệnh của con vật rồi lấy thuốc cho nó, dặn lão cho uống ngày mấy lần. Thay vì đi về, lão lại tạt vào quán nước bên kia đường, gọi một ly cà phê đá rồi vừa nhâm nhi, vừa hướng mắt về phía "trọng điểm". Từ đây có thể quan sát, biết lúc nào thì phòng khám hết khách, lúc nào có thể ra tay. Lão nghĩ lung đến nỗi nước đá tan chảy làm ly cà phê trở nên nhạt hoét lão cũng không để ý…

Mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Chớp mắt, chiếc laptop đã nằm gọn trong chiếc túi vải lớn tối màu - vật luôn nằm sẵn trong cốp xe của lão. Lòng lão hân hoan vui sướng. Lão muốn gọi ngay cho cháu gái, bảo nó rằng lão sắp đến thăm nó, sắp cho nó quà. Nhất định con nhỏ sẽ thích lắm. Nhưng lão lại thôi vì muốn tạo sự bất ngờ.

Về tới ngôi nhà cũ kỹ, trần thấp tè, khăn khẳn mùi nước đái chuột, lão đặt laptop lên cái bàn ăn bằng gỗ tạp đầy vết nứt. Lão có thói quen chưa xử lý ngay những món đồ lấy được mà cứ để đó nhấm nháp nỗi hả hê của kẻ chiến thắng. Thì lão chẳng chiến thắng là gì? Đời lão toàn những nỗi cay cực nên mỗi lần chôm được một món đồ, lão đều coi đó là sự bù đắp của số phận.

*

Hai Tùng là con riêng của một người đàn bà đẹp mong manh, u sầu và hay khóc, có lẽ vì bà lớn lên trong một gia cảnh không toàn vẹn. Mẹ lão làm thợ uốn tóc ở một thị trấn nhỏ. Đẹp và u sầu, lại cô đơn nên bà dễ dàng ngã vào vòng tay của một người đàn ông từng trải, có vợ và ba đứa con, luôn biết cách an ủi phái đẹp. Nhưng sự có mặt của Hai Tùng không giúp mẹ lão lấy được người đàn ông mà bà đã dâng hiến đời con gái. Trận đòn ghen nhớ đời đã đẩy bật mẹ con lão vào thành phố này, với hy vọng may ra sẽ sống yên ổn. Suốt nhiều năm, lão không một lần hỏi mẹ về con người đã "chế tạo" ra lão. Ông ta cũng quên luôn "sản phẩm" của mình.

Rồi mẹ lão "xuống đò" lần hai. Người đàn ông này khá thành đạt, nhưng không có con. Đã không có con thì phải thương yêu đứa con riêng của vợ. Nhưng sự đời không đơn giản. Lòng tốt của ba dượng chỉ giới hạn ở chỗ chu cấp cho lão ăn học. Với đứa con riêng của vợ, ông không ngược đãi, nhưng luôn giữ thái độ lạnh lùng, xa cách. Tiền bạc ông đầu tư vào mấy đứa cháu ruột chứ không đầu tư cho lão, cái thằng không cùng huyết thống mà ông không ưa vì như con mọt sách, lại còn ham "viết nhăng viết cuội". Lão chuẩn bị thi đại học thì mẹ qua đời. Vì bệnh tim. Lão và ba dượng thành người dưng.

Không còn chỗ dựa, lão từ bỏ ước mơ vào đại học. Lão làm đủ nghề, lăn lóc như con chó hoang rồi rơi tõm vào xóm Liều. Lão vẫn dấm dúi viết văn, làm thơ, bám vào thú vui xa xỉ ấy như bám vào cái phao cứu sinh. Thi thoảng, lão "lên tiên" vì được mấy tờ tập san đăng bài, và lão được nhận những đồng nhuận bút còm. Rồi lão lấy vợ. Cùng cảnh nghèo nên vợ chồng lão rất yêu thương nhau. Không dè cuộc đời tiếp tục giáng xuống đầu lão những tai ương nghiệt ngã.

Vợ lão đang khỏe mạnh bỗng bị ung thư phổi. Lão quyết bán nhà, tài sản đáng giá nhất của hai vợ chồng để cứu vợ. Chỉ cần vợ sống thì dù có ăn bờ ngủ bụi lão cũng cam. Nhưng vợ lão dứt khoát không chịu vô hóa chất, không chịu chữa trị. Cô đã chọn cái chết, để giữ lại ngôi nhà cho cha con lão. Gà trống nuôi con, lão đã ăn ngủ với nhiều người đàn bà, nhưng lão không gá nghĩa với ai, vì không tìm được người đàn bà đủ hiền hậu, ân cần, giàu đức hy sinh như vợ lão. Thế mà thằng con, núm ruột duy nhất của vợ chồng lão đã có vợ con đàng hoàng lại bất ngờ gây tai nạn giao thông và lâm vào vòng lao lý. Niềm vui hiếm hoi của lão bây giờ là đứa cháu nội đang sống với mẹ nó, con nhỏ rất ngoan, nó giữ cho trái tim già nua, bầm dập của lão khỏi tan nát ra từng mảnh…

Có tiếng xe máy dừng trong sân. Lão vội vàng tìm chỗ giấu chiến lợi phẩm, nhưng không kịp. Tư Ròm bước vào, nhìn chiếc laptop, gãi cái đầu bù xù quăn tít như mớ phoi bào, cười cầu tài: "Mới đi "thu hoạch" zề hả anh Hai? Chà, Cái laptop còn ngon dữ?". "Thu… thu cái… má mầy. Nói năng tầm bậy. Coi chừng tao bẻ không còn cái răng nào húp cháo à nha". Lão quát, vừa để chữa ngượng, vừa để bớt trống ngực, vì dù gì lão cũng bị thằng ròm "bắt tại trận". Gã chẳng lạ gì "nghề nghiệp" của lão trong cái xóm Liều gồm toàn những mảnh đời xô dạt từ nơi khác đến, nghèo toàn tập. Lão thích Tư Ròm vì gã rất chịu chơi và rất… phục tài văn của lão. Hôm nào lão may mắn được một tờ tập san ngành đăng bài, cả hai chén thù chén tạc, gã bốc thơm tài văn của lão lên tận mây xanh.

Tư Ròm khoe mới trúng một vụ làm ăn, nhỏ thôi, nhưng cũng gọi là trúng. Dĩ nhiên không thể không ăn mừng. Gã đời nào chịu ra về khi chưa có rượu. Lão đành lôi ra chai Gò đen nút lá chuối, may còn ít con khô đù và vài trái dưa leo teo quắt nhưng còn ăn được. Tư Ròm cũng mang theo "mồi". Vậy là nhậu. Đọc văn. Rồi xỉn. Mặc kệ sự đời.

*

Lão định lên giường ngủ nốt chỗ dở thì chiếc điện thoại cùi bắp bỗng đổ chuông rè rè. Lão lập cập lắng nghe giọng nói non nớt của đứa cháu nhỏ. "Con chào ông nội. Ông nội có khỏe không ạ? Hôm qua con được chín điểm tiếng Việt, mười điểm toán. Con còn đập heo ủng hộ chống COVID nữa đó nội. Má nói, con cố gắng làm nhiều việc tốt thì ba sẽ sớm được về nhà, phải không nội?".

Câu nói của đứa cháu đột ngột cắt một nhát vào tim khiến lão ngồi lặng đi. Con nhỏ đáng thương. Nó khát khao làm điều tốt. Nhưng… ông nội của nó lại vừa làm một chuyện tồi tệ. Ăn cắp. Lâu rồi, chẳng còn sức chạy xe ôm, hễ có cơ hội là lão lại trộm vặt, kiếm chút tiền còm sống qua ngày. Nếu cháu gái biết lão làm điều xấu… Nước mắt lão bỗng rân rấn. Lão cất giọng chua xót. "Con ơi. Con ráng làm điều tốt để ba con mau được về nhà. Ông nội cũng sẽ làm điều tốt, phụ với con". "Dạ. Con cảm ơn ông nội". Giọng con nhỏ reo vui…

Lão ngồi bệt trên sàn nhà, đầu gục vào hai đầu gối lủng củng xương, trong lòng thấy hổ thẹn. Rõ ràng lão thua đứt cô cháu gái đang học tiểu học. Con nhỏ là thiên thần, còn lão là ác quỷ. Khi lão ngẩng lên, một con chuột nhỉnh hơn cái hột mít thò ra từ ngách tường, dương hai con mắt nhỏ tí nhìn lão rồi vụt chạy. Lão thở dài nặng nề, đưa hai bàn tay khô nhám run run mở chiếc laptop. Chủ nhân không sử dụng mật khẩu. Lão mở file lưu, những dòng chữ đập ngay vào mắt lão: "Mùa đông - tản văn của Thảo Ngân".

Thì ra bà bác sĩ chữa bệnh cho con cún của lão là một người viết văn. Lão bất giác lướt qua vài dòng "Mùa đông nhắc nhớ thời thơ ấu khổ nghèo, nhắc nhớ những ngày rét mướt, những đêm sùi sụt gió bấc mưa dầm. Tôi tưởng như mẹ tôi vẫn còn ngồi đó, nhẫn nại, dịu hiền, đang lặng lẽ xoa dầu vào những kẽ chân nứt nẻ, tứa máu". Trái tim rệu rã của lão lại như bị ai bóp chặt. Những dòng chữ trên màn hình chiếc laptop làm thức dậy những hồi ức về mẹ, về vợ khiến lão đau đớn. Hai người đàn bà thân yêu của lão đã mang theo tất cả sức lực, niềm vui sống và sự tự tin của lão. Họ đã đẩy lão rơi tự do xuống vực thẳm của khốn cùng và tội lỗi…

*

Lão mê mải đọc những dòng chữ như trút ra từ tâm can người đàn bà xa lạ. Lần đầu tiên, lão biết đến thế giới sâu thẳm của một phụ nữ ở tầng lớp cao hơn, có trình độ hơn hẳn những phụ nữ xóm Liều làm đủ thứ nghề vụn vặt, bòn nhặt từng đồng, mòn mỏi, xác xơ vì gánh nặng cơm áo. Hóa ra bà bác sĩ không giàu, cũng không sung sướng như lão tưởng. Nếu hạnh phúc thì bà đã chẳng có thói quen thi thoảng lại ra quán cà phê ngồi một mình. Lão hình dung bóng dáng lẻ loi, cô độc của người đàn bà, chợt động lòng trắc ẩn. Không biết lúc ấy chồng bà ta đi đâu, hay lại say bí tỉ. Kể ra thói ham nhậu có thể bỏ qua. Đàn ông ai chẳng tứ đổ tường. Nhưng ông ta xem chừng quá vô tâm. Vô tâm dễ thành bạc. Ai lại để vợ đi sanh con một mình. Làm việc nhà, đưa đón con… cái gì cũng một mình. Làm chồng mà chỉ nằm khểnh coi ti vi, đọc báo, đến cái chén cũng vợ rửa, thế thì hơn gì khách trọ. Ông ta đáng bị phạt, bắt ngủ riêng, theo lão là còn nhân đạo chán.

Bà bác sĩ coi vậy mà có số vất vả. Mẹ chồng hà khắc. Em chồng ham ăn hơn ham làm. Một tay bà nuôi nấng, lo việc làm, dựng vợ gả chồng cho chúng. Cái phòng khám thú y vừa hao mòn sức khỏe, thời gian, vừa bị bó buộc. Vậy mà bà đã làm phòng mạch mấy chục năm, nuôi sống cả gia đình, đêm về còn ngồi cành cạch gõ chữ. Thật đáng khâm phục. Phụ nữ trông mong manh, nhưng sức chịu đựng của họ dẻo dai hơn đàn ông nhiều.

Hồi còn sống, vợ lão thức khuya dậy sớm, không nề hà bất cứ việc gì, miễn là kiếm được tiền lo cho chồng, con. Khi bệnh nặng, cổ vẫn tiết kiệm từng đồng, chẳng dám ăn uống, thuốc thang. Được cái lão cũng chăm sóc, yêu thương vợ hết lòng. Xóm Liều của lão khối tên đàn ông, như thằng Tư Ròm, sểnh ra là dối vợ. Có thằng sức dài vai rộng cả ngày chỉ biết đề đóm, cá độ, say xỉn, đánh vợ đùm đụp. Lão cho bọn ngược đãi vợ là xấu xa, mà còn ngu nữa. Hành hạ người đầu gối tay ấp với mình, khi mình đau ốm lại cơm cháo chăm nom, nhất là đẻ con cho mình thì chả ngu là gì.

Đọc đến mỏi mắt, đặt ấm nước sôi, pha gói trà, quà của con dâu, ngồi uống một mình. Lão nghĩ lan man, thấy những chuyện tình yêu, gia đình, công việc mà bà bác sĩ viết trong laptop …giống như chính lão viết ra. Lão ngầm tự hào. Ừ thì ít ra lão cũng có một điểm giống bà bác sĩ, đó là thói quen suy nghĩ và thể hiện ra, dù thân phận lão chẳng ra gì. Liền đó lão lại nghĩ, mình viết văn, nói toàn những điều hay ho đẹp đẽ mà lại là thằng ăn cắp. Thật đáng hổ thẹn. Tội nghiệp bà bác sĩ. Sẽ chẳng bao giờ bà biết được nội tâm của mình đã bị phơi bày. Bí mật của bà giờ đã biến thành bí mật của lão. Nhưng … liệu bà ta có lưu những gì mình đã viết không nhỉ, hay tất tần tật nằm trong chiếc laptop này? Nếu vậy…

Hai Tùng bỗng cảm thấy bất an. Bà bác sĩ sẽ vật vã khổ sở khi bị mất chiếc laptop lưu giữ hồn vía của bà. Cũng như lão. Mỗi lần nhờ người gửi bài cho các báo, lão luôn sợ mất, cứ hỏi đi hỏi lại xem đã đến chưa, có bị thất lạc không? Lão thoáng có ý nghĩ hay là giữ laptop lại cho mình. Nhưng…. Không được. Câu nói của đứa cháu nội lại văng vẳng. Lão không được quyền để con nhỏ thất vọng. Nó là niềm hy vọng của lão, của vợ chồng con trai lão. Việc kiếm tiền từ cái laptop không còn làm lão hứng thú. Vả lại, sâu thẳm đáy lòng, lão trân trọng bà bác sĩ, không muốn làm tổn hại đến bà.

Lão ngồi rất lâu, nghĩ ngợi đến mệt nhoài. Dưới nhà bếp lũ chuột rột rẹt mò thức ăn trong thùng rác và cống thoát nước. Lão xuống bếp, mở lồng bàn, yên tâm vì mấy con khô cá chiên ăn dở vẫn còn. Trở lên nhà, lão quả quyết đóng laptop, đi ngủ…

*

Sáng hôm sau, dù khá lừ đừ qua một đêm gần như thức trắng, lão vẫn bị thôi thúc bởi thói tò mò. Lão muốn tìm hiểu xem phòng mạch của bà bác sĩ ra sao, sau khi cái laptop của bà không cánh mà bay. Lão chạy xe đến quán cà phê hôm trước lão đã đến, kêu một ly đen đá để có cớ "ngồi đồng". Lão ngỡ ngàng nhận ra bên kia đường, phòng mạch đóng cửa. Cái cửa sắt bít bùng, im lìm. Vài người mang thú cưng đến đứng ngó nghiêng rồi lại quày quả chạy xe đi.

Đêm qua, lúc gần sáng trời đổ mưa, sấm chớp ì ầm. Lá cây xà cừ trước cửa phòng khám trút xuống, phủ dày một khúc đường. Sự im ắng của cái phòng khám, cái bảng hiệu bị tạt mưa để lại những vệt nước lem nhem tự nhiên làm lòng lão chùng xuống. Lão buồn. Chắc bà bác sĩ mất tinh thần. Vì chiếc laptop. Bà chẳng còn lòng dạ nào mở cửa phòng mạch. Không biết liệu có con chó con mèo nào bị vạ lây vì lão?

Lão lẩn thẩn nghĩ biết đâu bà bác sĩ đang đi tìm chiếc laptop. Nếu là lão, lão cũng sẽ đến những cửa hàng bán đồ cũ, hy vọng may ra tên đạo chích mang của ăn cắp đi tiêu thụ. Nhưng có lấy được cái laptop cũng chỉ là lấy được cái vỏ. Đời nào kẻ trộm chừa lại dữ liệu, khác gì "lạy ông tôi ở bụi này". Mà nếu như… nếu như… Ừ, nếu như bà bác sĩ phát hiện ra tên trộm laptop lại chính là lão, hẳn bà sẽ phỉ nhổ, nguyền rủa kẻ mới hôm qua mang con cún oặt oẹo như mớ giẻ rách đến cho bà chữa bệnh. Lão quả là vô ơn.

Gương mặt xinh xắn với đôi mắt trong veo của đứa cháu gái lại hiện ra. Trái tim lão thắt lại. Hôm nay lão chưa có quà cho cháu, nhưng lão nhất định phải làm một việc tốt. Không thể thay đổi được quá khứ, nhưng lão vẫn có thể xử sự như một kẻ có giáo dục, có lương tâm. Vì cháu gái của lão và vì chính lão.

Lão quay về. Con hẻm vào xóm Liều ngày xưa chất đầy bịch nilon, hàng đồng nát, sắt vụn và đủ thứ phế liệu người ta thu mua về, phơi phóng, phân loại, chờ bán cho chủ vựa. Từ ngày gắn tấm bảng "Xóm 6 quyết tâm xây dựng đời sống văn hóa", con hẻm đã bớt hẳn phân chó, nước xả thải, trở nên sáng sủa khang trang hơn. Những cội bông giấy nở bung rực rỡ trước cửa vài ngôi nhà. Hơi nước mát lạnh sau đêm mưa thật trong lành. Lão chợt nhận ra, xóm Liều dù chậm nhưng cũng đang thay đổi. Đó có phải là quy luật của đời sống không, lão không biết. Nhưng rõ ràng không gian sống của lão mỗi ngày một thoáng hơn, khiến lão bớt hẳn cảm giác bức bối, ngột ngạt.

 Về tới nhà, lão lại lôi chiếc latop ra nhìn. Cái vật nhỏ nhắn, xinh đẹp này thật được việc. Ai mà ngờ nó chứa đựng linh hồn, trái tim của một người đàn bà. Lão bỗng nhớ ra, bà bác sĩ không thể thiếu phương tiện làm việc lâu. Không khéo bà đang đi tìm mua chiếc laptop mới cũng nên. Không được. Lão phải nhanh tay, kẻo hỏng việc. Địa chỉ của nhà bà không khó, lão sẽ tìm ra…

Lão mỉm cười, hình dung gương mặt bà bác sĩ sẽ bừng sáng ra sao khi nhận được chiếc laptop thân thuộc do bưu điện chuyển đến, còn nguyên dữ liệu, như chưa từng lưu lạc…