Gãy râu rồng

Tôi biết tin Hùng Chạy mất rất muộn, vào gần ngày làm đám hăm mốt ngày của nó, sau khi từ nước Úc trở về. Nhưng tôi biết rất rõ Hùng Chạy muốn mua cái gì ở một tiệm buôn nơi Ngã Bảy thành phố sầm uất và mua để làm gì.

*

Mỗi dịp tán phét rôm rả trong bàn nhậu với các chiến hữu hay rù rì tâm sự bên tách cà phê với bạn chí cốt, ai đó vô tình ví von giầy dép cũng có số để cà khịa về số phận của con người, tôi lại nhớ đến Hùng.

Hùng là bạn học cùng lớp cùng trường cùng làng với tôi từ nhỏ đến hết trung học. Hai đứa chơi rất thân nhau nên tôi biết rõ từng tính tốt và thói hư tật xấu của nó. Người ta hiểu về nhau để thêm tin tưởng và thương yêu nhau hơn, còn tôi đi guốc trong bụng Hùng nên tôi đâm ra thủ thế với nó, dù tôi vẫn tin rằng Hùng không bao giờ có thể làm điều gì đó hại mình. Có lẽ tôi thường trực thủ thế với Hùng vì bạn tôi mưu lược, quyền biến và thành công trên đường đời hơn tôi nên dù rất thân tình, trong sâu xa tôi vẫn cảnh giác với nó chăng?

Hùng nghỉ học giữa năm lớp 12. Nó đang chăm chỉ học tập như các bạn cùng lớp để chuẩn bị cho kỳ thi cuối bậc trung học thì đột nhiên bị mất ngủ, cả tháng trời nó không ngủ, ngày cũng như đêm, chỉ khi nào quá mệt mỏi mới thiếp đi chớ không có giấc ngủ. Rồi nó nói huyên thuyên chuyện đông tây kim cổ, chuyện chiến tranh hòa bình, chuyện thiên đường địa ngục…

Tôi nhớ nhất là chuyện nó kể bị người ngoài hành tinh bắt đưa lên đĩa bay, xoẹt một ánh chớp đĩa bay đã đáp xuống một tinh cầu xa lạ với những sinh vật mang hình thù quái dị, ở đó nó bị làm vật thí nghiệm rồi cũng xoẹt một ánh chớp, nó được trả lại trần gian. Người ngoài hành tinh lấy nó làm vật thí nghiệm bằng cách bỏ nó vào một cái máy to đùng, trong máy chứa một hỗn hợp chất lỏng sền sệt, nó bị quay tròn không biết bao nhiêu vòng trong cái máy đó. Khi máy nhả nó ra ngoài, hình thức bên ngoài con người nó không thay đổi nhưng đầu óc nó như được kích hoạt luồng năng lượng vô biên làm cho thông minh vượt bậc, am tường tất cả các lĩnh vực khoa học, văn chương, triết học, chính trị, kinh tế, xã hội… Các bác sĩ kết luận bạn tôi mắc bệnh tâm thần hoang tưởng.

Trong khi Hùng dính bệnh thì tôi dính… lệnh tổng động viên. Tôi vào quân trường thì nó vào bệnh viện. Mãn khóa, trước khi trình diện đơn vị, tôi thăm bạn và hết sức ngạc nhiên vì nó tỉnh queo, mập mạp và trắng trẻo hơn trước. Nhìn tôi xúng xính trong bộ quân phục mới toanh, nó khoe:

- Tao đã trình diện nhập ngũ và được miễn dịch!

- Chúc mừng mày không phải trực tiếp đối diện với bom rơi đạn nổ. Mà… mày có điên không?

Tôi hỏi móc họng vì thấy nó không tỏ vẻ gì tâm thần cả và vì tôi từng nghe bạn bè nói nó giả điên.

- Mẹ! Mày nói tao giả điên để trốn lính hả!?

Hùng quát, rồi nó xổ một tràng dài:

- Mẹ! Mày nói dễ dàng bịt mắt đám bác sĩ hội đồng y khoa của quân đội lắm hả? Tao nhờ có giấy chứng chỉ y khoa bệnh thần kinh nên mới được miễn dịch...

Tuy vậy, Hùng vẫn mang tiếng… Chạy. Chạy để trốn lính. Từ đó Hùng có biệt danh Hùng Chạy.

Thời gian sau đó, trong khi tôi ở trong trại cải tạo vì là sĩ quan thì Hùng trở thành cán bộ Đoàn thanh niên ở địa phương. Từ đó trong đám bạn học cũ, Hùng còn được gọi tên Hùng Rồng vì nó bắt đầu đam mê sưu tập những bộ ảnh về rồng ở các lăng tẩm, đình làng đến các loại tượng gỗ, tượng đất nung lớn nhỏ về đầu rồng, móng rồng, vẩy rồng, đuôi rồng…

Ngày tốt nghiệp… cải tạo, tôi đến thăm Hùng, nó mừng rỡ kéo tôi tới cửa hàng ăn uống của thương nghiệp quốc doanh mua liền ba phiếu, mỗi phiếu gồm hai chai bia không nhãn mác kèm một đĩa mồi có mấy cục xương heo và mấy điếu thuốc lá đen để đãi tôi. Nó tâm sự với tôi khát vọng sống vĩ đại của nó là một ngày sự nghiệp của nó sẽ vươn cao như con rồng lượn giữa không trung, dù không nói rõ đó là sự nghiệp quái quỷ gì. Lúc đó, tôi đã hoảng hốt nhìn kỹ vẻ mặt đỏ gay của thằng bạn thân của mình rồi kéo ghế ngồi xích ra vì nghĩ hay là nó điên thật!? Tôi cười giả lả vì sợ nó đấm vào mặt bởi tôi dám xúc phạm khát vọng thiêng liêng của nó.

- Mày có thành rồng bay hay… rồng đất, tao cũng kính cẩn nghiêng mình chúc mừng.

Làng tôi có mươi người có bằng Tú tài thì hầu hết dính lính tráng, ngoài Hùng, nên nó được làm cán bộ không gì phải ầm ĩ. Tôi trở thành xã viên Hợp tác xã nông nghiệp mỗi sớm mai miệng nhai ngồm ngoàm củ khoai lang, vai vác cuốc ra đồng thì nó chuyển sang làm công tác chính quyền nhờ lý lịch tốt, có bằng cấp. Không lâu, nó được cấp trên chú ý tuyển dụng làm nhân viên Phòng Đầu tư của thị xã. Đám bạn cũ của tôi và Hùng thì xầm xì ác ý là nó được làm cán bộ thị xã là nhờ giỏi… Chạy!

Một dịp tổng kết mùa màng của Hợp tác xã nông nghiệp làng tôi, Hùng về dự trong đoàn cán bộ thị xã. Cuối buổi liên hoan, lợi dụng men rượu, tôi ngoắc nó ra chỗ vắng, hỏi nhỏ nó điều tôi ưu tư suốt bao nhiêu năm.

- Mà… hồi đó mày có điên không?

Hùng vặn:

- Mày thấy tao có điên không?

Tôi thừa nhận:

- Mày khôn bỏ mẹ! Điên gì mà điên!?

Hùng trề môi:

- Sao mày và đám bạn cứ thắc mắc hoài vậy?

Khi cái môi dưới của Hùng trở lại vị trí cũ, nó cụng mạnh ly với tôi, kịp buông một câu ráo hoảnh trước khi bỏ đi.

- Tao muốn điên là có điên, hà!

Sau đó, Hùng điên thật. Hình như là nó muốn chứng minh điều đã nói với tôi: “Muốn điên là có điên!”.

Phòng Đầu tư thị xã, lúc này Hùng đã là Trưởng một bộ phận của cơ quan, là cái cửa mà các nhà doanh nghiệp phải bước qua để đăng ký kinh doanh, trình các luận chứng kinh tế về dự án sản xuất, thương mại, dịch vụ hầm bà lằng… để chính quyền cấp phép, mà các nhà doanh nghiệp thì rất hào phóng miễn là công việc trôi chảy. Hùng và mấy cán bộ của các cơ quan khác bị bắt vì một phi vụ cho thuê đất làm khu du lịch gây thiệt hại ngân sách bởi định giá đất rẻ rề và tổ chức đấu giá cuội cho doanh nghiệp thân hữu thắng thầu. Các chiến hữu của Hùng bị kêu án tù ở, riêng nó được hưởng án treo vì hội đồng xét xử nhận định tâm thần nó có vấn đề, từng phải điều trị bệnh một thời gian dài trong quá khứ.

Nghe nói trong phiên tòa, nó ngơ ngơ ngáo ngáo như vừa được người ngoài hành tinh tống khứ khỏi cái máy to đùng chứa hỗn hợp chất lỏng sền sệt. Dù hội đồng xét xử nhận định về nhân thân của Hùng không trật: Bị cáo xuất thân thành phần bần nông, trước tháng 4 năm 1975 không có làm việc cho địch, có tiền sử bệnh tâm thần (chớ không phải mới xuất trình giấy chứng nhận tâm thần sau khi phạm tội) nên tòa khoan hồng tuyên án treo. Dù vậy, bao kẻ tâm địa không tốt cứ xầm xì ác ý. Lần này thì biệt danh Hùng Chạy nổi như cồn.

Hết nhiệm vụ cán bộ, gia đình Hùng dọn lên thành phố mở một cửa hàng tổng hợp. Nó đã kịp mua được căn nhà một trệt một lầu khang trang ở thành phố. Từ đó bạn bè không có dịp gặp nhau cho đến mấy năm sau, tình cờ tôi gặp lại nó nơi xứ người, ở một khu phố đông người Việt của Melbourne, nước Úc. Bây giờ tôi mới biết Hùng Chạy còn… chạy ra nước ngoài và đang chạy quốc tịch Úc. Sáng đó, tôi chưa kịp quay lưng sau khi đặt cái khay nhỏ có tô phở bò bốc khói và đĩa giá trụng lên bàn trước mặt ông khách, đã bị ông níu tay và kêu to:

- Dũng!

Mỗi năm tôi đi du lịch Úc ba tháng. Nghe thì sang chảnh chớ tôi đi Úc giúp việc cho đứa em bà con có tiệm bán cà phê - cơm - phở. Làm chui nên tôi chỉ rửa tô đĩa trong bếp, cơ duyên sáng đó cô tiếp viên nghỉ việc nên tôi mới mang phở cho Hùng Chạy. Bạn bè gặp nhau vui mừng khôn xiết. Có tôi, Hùng Chạy là khách thường xuyên của quán, nó thường đến vào giờ vắng khách. Xứ lạ, tiếng nước người nửa chữ không biết, nó đến uống cà phê và “tán” chuyện tà lơ phất phơ với tôi. Dù sao, hai thằng tôi cũng từng một thời niên thiếu đầu đội cặp sách vở đi bên nhau dưới những bóng cây trên một con đường, hít thở chung một bầu không khí thoảng hương lúa chín, cùng ngụp lặn trong bùn để bắt cá những ngày lũ lụt…

Hùng Chạy sắp về nước, con trai nó chở nó và tôi tới một trung tâm thương mại.

- Tao chỉ mua hai con rồng rượu nữa là xong. Tất cả hàng hóa mang về nó đã mua lai rai cả tuần nay rồi.

Con trai Hùng Chạy du học tự túc ở Úc. Nó ra trường, đi làm được vài năm nay ở một nơi xa thành phố và cha đã mua cho con căn nhà mấy trăm ngàn đô để con có điều kiện nhập cư. Nước Úc không xét lý lịch, du học sinh có thể được định cư nếu có công việc ổn định nơi cần nhân lực, mua được nhà riêng...

- Rồng rượu là cái gì?

Hùng Chạy không trả lời, kéo tôi đến một góc gian hàng rượu. Hùng Chạy bỏ qua những chai rượu nhiều nhãn mác của các hãng rượu danh tiếng trưng bày đẹp đẽ trên các kệ hàng, nó chỉ tôi xem mấy con rồng thủy tinh dài cả thước chạm trổ tinh xảo từ móng vuốt, lớp vẩy trên lưng, cái đuôi xòe… Nhưng uy nghi nhất là cái đầu rồng há họng phô hàm răng chực ăn tươi nuốt sống với những cái râu vểnh, râu quặp rất sinh động. Cả con rồng thủy tinh chứa đầy rượu sóng sánh màu hổ phách, chất rượu như làm cho cặp mắt rồng long sòng sọc rất ngạo mạn. Hùng Chạy mua hai con rồng rượu, nói sẽ đặt hai bên bàn thờ gia tiên ở quê. Tôi giúp Hùng Chạy đóng gói cẩn thận hai con rồng rượu vào thùng gỗ bằng xốp, giấy báo, vải vụn. Hùng Chạy qua đến nước Úc vẫn không lãng quên con rồng. Trên hai trụ cổng nhà con nó ở Úc đặt chễm chệ hai đầu rồng bằng sành sứ vểnh râu, mắt long sòng sọc đe dọa những người bản xứ qua đường.

Nhà Hùng Chạy ở quê có điện thờ bằng gỗ chạm trổ công phu hai con rồng chầu bên án hương, hai con rồng khác tranh trái châu trên nóc điện. Nó còn có cái ghế gỗ quý chạm hai đầu rồng bên hai tay. Một lần Hùng Chạy bảo tôi ngồi lên cái ghế chạm rồng trong lúc nó xuống bếp dọn mồi nhậu, khi bưng mâm bát lên thấy tôi vẫn đứng xớ rớ, nó đùa:

- Mày sợ rồng quật hả?

Tôi khiêm tốn:

- Phận tôm tép đâu dám leo ngai rồng.

Hùng Chạy im lặng. Nó lặng lẽ rót rượu, mời tôi chạm ly rồi nhỏ nhẹ khuyên bảo:

- Tao cũng phận tôm tép nhưng gặp thời cơ mình phải biết trở thành rồng. Ở đời chưa biết mèo nào cắn miêu nào, ăn thua là mình có “gan” hay không. Mày dở ẹc!

Tôi cảm động vì biết bạn khuyên mình chân tình. Hình như đó là lần đầu tiên tôi quên thủ thế với nó. Tôi tin Hùng Chạy có “gan” lớn. Sau lần bị hưu non, Hùng Chạy vẫn không thôi giấc mơ rồng của mình. Ai cũng có quyền mơ hóa thành rồng không riêng Hùng Chạy nhưng tôi biết căn cốt của bạn mình chỉ là con trùn đất mà trùn đất có phù phép ma đạo cách mấy cũng chỉ ở trong đất không sao bay trên trời được. Khi bạn tôi chỉ có tài… chạy thì làm sao bạn… bay!?

Một khuya đang ngon giấc ở xứ người, tôi hốt hoảng quờ lấy điện thoại. Tiếng reng điện thoại canh khuya ám ảnh tôi không biết ở bên nhà có chuyện gì đó nên người thân mới gọi điện bất kể múi giờ khác nhau. Tôi còn mẹ già ở quê không biết “rụng” lúc nào.

Chỉ là cuộc gọi của Hùng Chạy.

- Mày với tao ràng rịt cẩn thận thế mà gãy hết một cái râu rồng.

Lúc đó đã quá nửa đêm. Tôi ậm ừ trong cơn ngái ngủ.

- Râu rồng bị gãy hả? Mày cất đoạn gãy rồi mua keo hàn thủy tinh hàn lại cho kỹ thì không ai biết đâu… Keo hàn thủy tinh bán ở đâu hả? Ở cái tiệm chuyên bán đồ thủy tinh cao cấp chỗ Ngã Bảy thành phố đó…

*

Vô địch… Chạy như thế nhưng Hùng Chạy không chạy khỏi thần chết, thật trớ trêu khi gã thần chết lại chơi khăm bắt giò kẻ nổi tiếng… Chạy bằng cái chết oái ăm: Hùng Chạy bị một thằng choai choai chạy xe máy với tốc độ cuồng phong tông vào cả người lẫn xe làm bể đầu, gãy chân, dập tim, nát phổi… khi nó dừng xe máy trước một tiệm buôn nơi Ngã Bảy đông đúc.

Thế nào tôi cũng đến thắp ba nén nhang cho bạn mình trong đám cúng hăm mốt ngày của nó. Tao sẽ khấn họ tên cúng cơm đầy đủ của mày là Nguyễn Văn Hùng mà tao chơi thân từ thời hai thằng và mấy con nhỏ lối xóm còn trần truồng tắm mưa, bỏ mẹ nó cái thằng Hùng Chạy hay Hùng Rồng ra khỏi cuộc đời mình đi, nha!