Đúng là con người

Buổi chợ sớm phía Nam thành phố. Sinh đặt đôi quang gánh xuống, lấy tay áo lau mồ hôi.

- Này, cá bán thế nào? - Một phụ nữ trung tuổi tay xách làn đi tới và hỏi.

Sinh hơi ngẩn người một chút. Hai năm rồi chưa vào thành phố. Anh đưa mắt nhìn xung quanh. Lại xuất hiện thêm người khách thứ hai, thứ ba... Rất nhanh, mọi người xúm quanh gánh cá của anh, có người đã bắt đầu chọn cá rồi cho vào làn.

- Này, cá bán thế nào đây?

- Tám đồng - Sinh nghĩ một lát rồi ra giá.

- Tám đồng? - Vị khách đầu tiên trợn tròn mắt.

- Tám đồng? - Những vị khách khác bắt đầu dừng tay đang chọn cá lại.

- Thì các bác trả được bao nhiêu? - Sinh cảm thấy hối hận vội bổ sung thêm.

- Được mặc cả à? Cá này có bệnh à? - Người phụ nữ trung tuổi nhìn Sinh đầy nghi hoặc.

- Hừ! Có khi cá bị chết do thuốc sâu, nếu không sao lại rẻ thế?

Mấy bà mấy cô bắt đầu đưa cá lên mũi ngửi:

- Ừ, hình như có mùi thuốc sâu!

Trời đất, rõ ràng là cá mới đi bắt ở sông về, làm sao mà có mùi thuốc sâu được cơ chứ?

- Thật là thất đức!

Mọi người không ai nghe Sinh giải thích, tất cả đều đổ cá vào thúng của anh. Có người sau khi đã đổ cá trả lại còn lật đi lật lại trong làn xem có sót con nào không, như họ đều sợ bị nhiễm phải thứ thuốc sâu quái quỷ đó. Mọi người tản đi hết, cũng từ đó, chẳng ai hỏi tới gánh cá của Sinh nữa.

Buổi chợ trưa phía Tây thành phố. Sinh đặt đôi gánh xuống đất, lấy tay áo lau mồ hôi.

- Này, cá bán bao nhiêu? - Một phụ nữ trung tuổi xách làn đi tới.

- Mười tám đồng - Thủy Sinh nói một cách dứt khoát.

- Mười tám đồng? - Người phụ nữ trung tuổi trợn tròn mắt.

- Tiền nào của nấy. Bác cứ nhìn con cá mà xem.

Lại xuất hiện thêm người khách thứ hai, thứ ba... Rất nhanh, mọi người lại đứng vây kín hai thúng cá của Thủy Sinh. Mọi người bắt đầu chọn cá rồi bỏ vào làn.

- Ôi trời! Đừng chen nữa! Đừng chen nữa! - Người phụ nữ trung tuổi ban nãy thấy mọi người nhặt nhanh quá liền kêu lên, chị ta cũng vội vàng chọn cá cho vào làn.

- Đừng có tham rẻ, chẳng biết thế nào mà lần - Mọi người bàn tán trong lúc chọn cá.

- Đúng thế đây bác ạ - Sinh thêm vào.

Cân. Trả tiền. Nhận tiền. Cứ thế Sinh bận tíu tít cả lên. Nhoáng một cái, hai thúng cá đã hết bay. Sau khi tiễn người khách cuối cùng, cảm xúc trong lòng Sinh lẫn lộn, không thế nói rõ là vui hay buồn.

Ôi! Đúng là con người!

Nghiêm Hiếu (dịch)