Đất mới

Bà Dần đã già nên hay mất ngủ, các khớp xương cứ kêu răng rắc như có ai đục gõ vào. Nay lại là đêm cuối tuần, chín mười giờ đêm mà tai vẫn phải nghe nhạc nhẽo ồn ã, bà giận lắm. Thứ âm thanh khi réo rắt khi sôi động ồn ào từ cái quán cà phê nhạc sống ngay ngã tư làng chẳng khác gì những giọt thuốc độc rỏ vào tai, khắp người bà càng thêm nhức nhối.

Bãi đất ngay ngã tư làng trước đây chỉ toàn cỏ dại và rất nhiều mả lạng. Cứ đêm đến, tiếng gió rít vù vù thê thiết khiến ít ai dám một mình qua đó. Mấy ngôi nhà thưa thớt lụp xụp như bị cách li hoàn toàn với vùng bên kia đồi. Mãi tới năm kia, người ta cho xe đào xe xúc đến, hạ thấp bãi đất xuống chừng vài mét và san lấp bằng phẳng, mồ mả cũng được cào lên sạch sẽ. Cả bãi đất hoang vu cùng sự già nua của ngôi làng chợt bừng lên một nhịp sống rộn ràng. Nhà cửa, quán xá đua nhau mọc lên như nấm. Hai bên đường, những hàng cây xanh thẳng tắp. Ngã tư vào đêm đẹp như phố, đèn điện thắp sáng trưng. Đông đúc, rộn ràng nhất là quán cà phê, nhạc sống.

Được hôm con gái chở đi bốc thuốc ngang đó, bà Dần chẳng thèm hé mắt nhìn vào. Không nhìn nhưng bà vẫn đoán ra được có rất nhiều người ngồi trong quán. Xe cộ dựng xếp lớp thế mà. Khách toàn là những người ở tận đẩu tận đâu chứ được mấy ai trong làng ghé tới. Mấy ông bà kia quả là vô công rỗi nghề, không có việc gì làm hay sao mà cứ la cà quán xá. Ờ, theo bà thì mấy ngữ ấy rảnh thật. Những người nhà quê như bà, suốt ngày đầu tắt mặt tối, cái ăn cái mặc còn lo chưa xong, thời gian đâu mà phê pháo, bông phèng. Để dè chừng con gái, bà cứ nhiếc không tiếc lời. “Bây rồi cũng cứ học đòi bắt chước những thói hư tật xấu ấy đi. Cứ ở đấy mà đú đởn”.

Nhiều đêm mất ngủ, bà Dần trằn trọc mãi. Phần vì bị làm phiền, phần vì lo cho cô con gái rượu. Đời bà chẳng có người đàn ông nào đem lòng yêu thương đã đành. Căn bệnh lạ từ bé đã khiến cả cơ thể mọc đầy những cục mụn thịt lủng lẳng, to như đầu đũa, quả sim xám xịt. Tuổi mười tám đôi mươi của bà thảm lắm, cái áo không dám ngắn quá mông, cái quần không xắn tới khuỷu, đi đâu cũng lụp thụp cái nón che kín mặt. Bà cứ quen lủi thủi theo tháng ngày như thế.

Cho đến một hôm, bà Dần ra đồng sớm, chợt nghe tiếng khóc oe oe ngay bụi tre đầu làng. Người bỗng nhún lạnh. Tiếng khóc mỗi lúc một yếu đi. Bà Dần mạnh bạo bước lại gần. Thì ra là một đứa trẻ đỏ hỏn đang khát sữa và nằm ngo ngoe trong chiếc khăn dày. Năm ấy bà Dần đã xấp xỉ bốn mươi rồi. Vui gì hơn khi có đứa con nuôi. Con của bà, chẳng được chăm chút dỗ dành bú mớm như con nhà khác nhưng cứ lớn như dưa, bà cho gì, ả ăn nấy, khỏe thì chơi, mệt lại lăn lóc ngủ. Lớn lên, ả cũng chẳng bao giờ dám đòi hỏi một điều gì to tát. Bao nhiêu việc trong nhà đều gánh vác cho bà, quần quật từ sớm đến tối, chưa một lần cảm cúm, bệnh đau.

Đáng lẽ ra, bà Dần sẽ sớm được mở mày mở mặt với họ hàng làng xóm, rồi con gái sẽ lấy chồng, sẽ được cưới gả đàng hoàng. Bà Dần có xấu đau xấu đớn cũng có ngày được mặc áo quần đẹp đẽ để tiếp đón thông gia. Một cây vàng chẵn làm của hồi môn bà cứ lấy ra rồi lại cất vào. Có người yêu, con gái bà như người khát nước vục mặt vào sông, vào suối. Chúng yêu nhau dấm dẳng, da diết lắm.

Đùng một cái, ả bỏ ăn, bỏ uống, người xanh lét như tàu lá chuối. Tổ cha thằng Lâm công trình. Cũng tại bà Dần quá tin vào cái miệng dẻo đeo và mấy lít mật ong hắn biếu làm quà. Hai tháng sáu ngày cho hắn ăn nhờ ở đậu rồi lặn đâu mất tăm. Thiếu điều mà sắm được súng ống, lựu đạn, bà sẽ tìm cho ra cái thằng lưu manh ấy mà phanh thây xé xác. Bây giờ, làng quê càng thêm phức tạp, không lo giữ chân con gái, tai ương ập tới biết đâu mà lường.

*

Dạo gần đây, bà Dần thấy con gái lạ lắm. Ngay những lúc rửa chuồng heo, quét rác, cô ả cũng hát rỉ hát rả. Ả toàn nhẩm theo lời người ta hát rồi học thành câu, thành bài chứ có rành rọt nhạc nhẽo như con nhà khác đâu. Bà Dần mù tịt chữ nghĩa nhưng chấm thấy giọng con bà hay thật. Khác hẳn cái giọng chua như giấm của con Liên, giọng rên như đưa đám của con Hà - vợ thằng Tài sát nhà. Con gái bà hát, có lúc véo von, lúc trầm ấm nhẹ nhàng. Làng này chẳng có cau, có trầu nhưng bà cảm được cái sự trong lành, ấm áp của một vùng quê thanh bình, yên ả. “Nhà em có một vườn cau, nhà anh có một vườn trầu…”. Nhưng liếc thấy cái mông ngúng nguẩy, cặp bưởi đào căng mẩy, tròn đều cứ phập phồng theo từng lời ca của con, bà giật nảy mình. Anh là anh nào, em là em nào. Mấy năm nay, chính quyền hợp tác với một công ty xây dựng để giải phóng mặt bằng bán đất, xây hệ thống cống thoát nước. Tối nào bọn ấy cũng kéo nhau cả đoàn đến quán cà phê, nhạc sống. Thằng Lâm lớn đi thì sẽ có thằng Lâm nhỏ tới. Biết làm sao để giữ được chân ả?

Chiều hôm ấy, chờ cho trời mát hẳn, bà Dần quàng vội cái khăn vải đến nhà trưởng thôn thưa chuyện. Làng này toàn người già trẻ con, nhạc nhẽo tưng bừng cả đêm, ai mà ngủ cho được. Phải dẹp ngay cái quán ấy đi. Trưởng thôn ngơ ngác nhìn bà Dần, chép miệng: “Ơ hay, quán người ta được cấp phép kinh doanh hẳn hoi. Sao vô cớ mà buộc ngưng hoạt động được”. Bà Dần chắc chắn lão Trưởng thôn đã nhận biếu xén gì đấy. Chứ chẳng à! Đồng lương ba cọc ba đồng, tiền đâu mà lão xây cái biệt thự to nhất nhì làng như thế. Bà còn nhác thấy lão vô tư dẫn bà này cô kia vào quán uống cà phê, hát hò, có lẽ chẳng tốn đồng xu cắc bạc nào cũng nên. Những ý nghĩ đen tối ấy cứ choán lấy tâm trí bà Dần. Người bà như mụ mẫm hẳn đi. Càng tức lại càng không biết làm gì khác.

*

Đêm nay đã thứ bảy rồi, bà Dần lại thở hơi ra. Mới khi nãy thôi, ả con gái lôi bộ quần áo mới trong tủ ra, ướm đi thử lại mấy lần. Xong, ả bước đến trước gương ngồi chải tóc, tay kết đuôi sam nhanh thoăn thoắt, miệng ả thì thầm hát một ca khúc trữ tình nào đó. “Tình yêu em như sóng biển chiều hôm...”. Ả đang luyện giọng để trốn đi hẹn hò đấy mà. Lời bà Thuyên hàng xóm quả không sai. Lúc dắt bò từ đồng về, bà có trộm thấy cô ả đứng nấp nôm bên gốc cây sộp với anh chàng nào đó. Một cái tên không rõ, một khuôn mặt là lạ, ăn vận bảnh bao và có cả xe phân khối lớn. Những chiếc mụn thịt trên người bà Dần không đáng sợ bằng cái chuyện động trời ấy. Nó sẽ lan nhanh hơn cả tin làng có giặc. Bà Dần đau hết não. Từ dạo đó đến nay, bà cũng chẳng dám ngó mặt ra đường để trông người này, nhìn người kia. Thằng đó là ai, ở đâu mà rình mò đến tận làng này. Hắn mà dám đánh xe tới ngõ, bà sẽ đuổi như đuổi tà ma.

Có tiếng í ới rủ rê của vợ thằng Tài ngay ngoài ngõ. Bà Dần lật đật bước ra, miệng chua ngoa nhưng giọng cố pha trộn vào tiếng kêu ken két của cánh cổng. “Bây đi đi. Đúng là thứ xướng ca vô loài!”. Một đám người váy đầm xúng xính, nói cười rộn rã lướt qua mặt bà Dần. Một lát sau, giọng chua như giấm của con Liên, giọng rên như đưa đám của vợ thằng Tài lại cất lên. Bà Dần thấy đầu đau nhức như bị ong vò vẽ đốt.

…Tiếng nhạc đã thưa dần rồi tắt hẳn. Chắc đêm nay vắng khách nên quán đóng sớm. Mà sớm sủa gì tầm này nữa. Mười giờ đêm rồi. Bà Dần vực người dậy, ngồi ngẩn ngơ thêm một lát rồi cũng vào giường. Hai mẹ con quay mặt vào nhau như còn nhiều chuyện đáng nói lắm. Bà cố trông mắt để xem chừng con gái. Sương gió như tràn cả vào nhà, lạnh ngắt. Bộ quần áo mới từ chiều giờ vẫn còn treo bên hông tủ. Ả rấm rức khóc mãi. Tức quá, bà nhổm dậy quát:

- Khóc lóc làm gì? Rồi mày sẽ quen dần!

Kể từ nay, bà cấm tiệt con gái ra khỏi buồng vào ban đêm.

*

Bà Dần lại muốn tới nhà thôn trưởng. Nhưng lần này bà có lí do khác. Vợ chồng thằng Tài có những ba đứa con gái. Ông cha giục thằng Tài, thằng Tài giục vợ đẻ nữa để kiếm đứa cháu đích tôn cho ông nội nhưng con nọ một mực không chịu. Cán bộ phụ nữ đã đến tận nhà khuyên nhủ việc sinh đẻ có kế hoạch. Cha con lạnh mặt nhau, vợ chồng cãi vã nhau. Vợ Tài quyết đi triệt sản cho yên chuyện, để có thời gian mà đi giải trí, hát hò với người ta. Còn Tài, gã đàn ông chưa đầy bốn mươi, sức trai dập dồn mà phải chịu cảnh bí bách nên chẳng thiết làm gì. Sáng xỉn chiều say mãi. Có hôm mượn rượu, Tài lân la dòm ngó qua nhà bà Dần trộm gà. May quá đúng lúc bà chuẩn bị cho gà ăn nên kịp phát hiện, bà hô toáng lên và dùng cái thố nhôm đựng lúa đánh Tài một trận chí chết. Nhưng thói đời, ăn vụng chẳng được dễ sinh làm càn. Tài đục tường rào, thả nước phân heo sang, hôi rình cả khu vườn nhà bà Dần. Nói mãi, chửi mãi cũng chẳng thay đổi được gì. Trưởng thôn là cha, là mẹ của cái làng này. Chẳng lẽ việc gì ông ấy cũng không giải quyết thấu đáo?

Bước thấp bước cao đi giữa trưa nắng, mặt vẫn trùm kín mít, bà Dần nghĩ mông lung lắm. Sực nhớ lần đến nhà ông Trưởng thôn “quậy” rùm beng nhằm ngăn cản hoạt động cà phê nhạc sống, bà bỗng chùn chân lại. Kẻ làm quan thường nhớ dai thù vặt, bà từng nghe cụ nội mình phán thế. Nếu Thôn trưởng còn nhớ đến tích xưa chuyện cũ mà gây khó khăn cho bà, bà biết ăn nói sao để được việc mình. Họ đã thù ghét rồi thì bà biết nhờ cậy vào ai khác nữa. Vừa kịp nghĩ đến đó, tay bà Dần đã thò vội vào cái túi áo. Mấy trăm bạc được gói kĩ trong tờ giấy vẫn nằm yên đấy. Chỉ còn cách đó, bà sẽ thuyết phục được ông ta.

Hóa ra hôm nay bà Dần lại gặp may. Bà vừa quay gót thì gặp ngay vợ Trưởng thôn đi chợ về. Giọng bà ta đon đả khéo khôn ra trò. “Bác có cô con gái hát hay nhất làng đấy... Gì chứ mấy việc cỏn con bác nhờ, ông nhà con sẽ xử êm tuốt”. Bà Dần mừng như mở cờ trong bụng. Nhưng khi vào ngồi trước mặt Trưởng thôn, bà cứ lúng ba lung búng như ngậm phải hột thị. Mặt bà tái xanh tái mét. Những chiếc mụn thịt chẳng cần đụng đến cũng rung lên như sắp rụng. Miệng bà mếu máo chực khóc. Lần này thái độ ông ta khác hẳn lần trước, không tranh cãi, không lí sự. Chỉ cần nghe nhắc đến tên thằng Tài, ông ta lắc đầu và vội lấy giấy bút ra, ghi chép những gì không rõ. Ông hẹn, sẽ sớm xử lí vụ việc. Để thay lời cảm ơn, bà Dần vội thọc tay vào túi áo, cầm ra tờ giấy gói vài trăm ngàn. Tay bà cứ dúi, miệng ông ấy cứ xua: “Bác đừng làm thế, khó coi lắm!”.

*

Mắt liếc vội vào chỗ con gái đang nằm, bà Dần giả vờ húng hắng ho. Ả ốm thật rồi. Đôi mắt thâm quầng, gò má nhô cao, da dẻ xem chừng nhợt nhạt lắm. Tới bữa, ả ăn rất ít, thức ăn dù ngon hay dở, vừa ngồi xuống mâm đã muốn đứng dậy ngay. Chân tay như dài thêm ra, lòng khà lòng khòng nên làm việc gì trông cũng chậm chạp, mệt mỏi lắm. Đàn lợn thấy chủ rệu rạo cũng chẳng buồn kêu, mấy con gà cũng chẳng thiết tha mừng chủ tới. Nhìn điệu bộ ỉu xìu của con mà lòng bà Dần như có ai cào cấu, xót xa vô cùng. Hay là nó đã trót dại với thằng xe đào, xe xúc nọ?

Nhưng bà phải đến nhà Trưởng thôn để lo cái chuyện trọng đại kia trước đã. Mấy hôm nay, trời trở Bấc, khắp người bà nhức mỏi đã đành, cả nhà còn phải hứng chịu cái mùi hôi thối nồng nặc từ vũng nước phân heo nhà thằng Tài xả sang. Phải ngửi cái mùi ô uế ấy, bà Dần hắt hơi mãi vì bị ngứa mũi. Nó xộc lên cả đỉnh óc bà, ong nhức không thể tả. Bà Dần đã cất công chèn gạch đá để lấp mấy cái lỗ hổng dưới chân tường thật kĩ, thật chặt. Nhưng vua cũng phải thua đứa khùng, thằng Tài khùng vì cha, vì vợ, vì rượu chè nhưng vẫn tinh quái lắm. Mấy cái lỗ vừa được bịt kín khi chiều trước, sáng hôm sau lại hở toang hoác ra. Biết là không thể đọ sức với thằng mắc toi dai như đỉa ấy, bà Dần phải nhờ vào chính quyền địa phương thôi.

Sự xuất hiện của Lâm công trình tại nhà Thôn trưởng khiến bà Dần sửng sốt. Mắt bà mở to. Chân đứng không vững. Những chiếc mụn thịt rựng đỏ khắp người. Từ ngoài hè, bà cố trụ cho vững để nhìn thật kĩ chàng rể hụt. Hắn quay lại làng này để làm quái gì nhỉ? Không lẽ vì con gái bà? Ả đang bệnh nằm dài ở nhà, chắc gì hắn biết. Bà Dần cứ đoán già đón non nhưng không ai để ý tới bà. Họ đang chụm đầu vào bàn để nhỏ to tính toán chuyện gì đó. Lô ấy cần đưa ra mặt đường, đổ thêm năm xe đất… Ôi, tưởng gì. Ham ăn thì béo, ham đ… thì ngu! Cả làng này rồi cũng sẽ ngu. Vườn tược đang rộng thênh thang lại đem cắt bán để ăn chơi phè phỡn. Người mua xe, kẻ tậu nhà. Trưởng thôn không ăn dày tiền của nhân dân thì cũng là kẻ không coi trọng đất đai của tổ tiên ông bà. Đất quý như vàng mà sao không tiếc.

*

…Chớp mắt đã đến đêm cuối tuần. Làng xóm nhộn nhạo hẳn lên. Vợ thằng Tài và mấy bà sồn sồn lại váy ngắn váy xòe đi ngang ngõ nhà bà Dần. Nếu giống những ngày trước, bà sẽ tất tả chạy ra đóng sầm cánh cổng, móc mói trăm lời; ánh mắt phải liếc dọc ngó ngang để canh chừng bước chân của con gái. Kẻ lạ mặt nào mà dám xuất hiện, bà sẽ rượt chạy khỏi cái làng này.

Nhưng đêm nay lại hoàn toàn khác.

Thấy con gái sửa soạn áo quần và ngồi chải tóc, bà Dần đến gần sát lưng và ngắm ả thật kĩ qua tấm gương trong. Môi ả đỏ như son, mắt bồ câu lóng lánh. Hương thơm của loại dầu gội thảo mộc trên mái tóc ả thoang thoảng khắp buồng. Một lúc sau, có tiếng xe máy bình bịch chạy tới. Bà Dần giả lơ như không để ý đứa con gái lí nhí chào mẹ đi chơi. Đêm nay gió mát trăng thanh. Bà cứ thong thả nằm tọt tẹt trên chiếc võng dù mắc ngay ngoài hè. Những cục mụn thịt to như đầu đũa, quả sim trên người bà cũng nằm im êm ái. Mắt bà lim dim, điểm từng giọng hát quen thuộc. Không phải giọng chua như giấm của con Liên, cũng chẳng phải tiếng rên như đưa đám của vợ thằng Tài. Tiếng hát ấy cứ ngân nga và len vào lòng bà Dần những tươi vui ấm áp. Con gái bà đã khỏe thật rồi.

Thì ra, theo lời Trưởng thôn, thằng Tài không được tái phạm xả nước phân heo sang, phải xây hầm rút đúng theo chuẩn nông thôn mới. Nhưng khu vườn nhà bà Dần thuộc diện thấp trũng, vào mùa mưa, nước bùn lầy lội, tránh sao khỏi chuyện heo gà dơ bẩn, ruồi muỗi sinh sôi. Cần phải nâng cấp lên. Chính quyền sẽ xét để đưa hộ của bà vào diện ưu tiên. Thôn trưởng đã bàn kĩ với Lâm công trình rồi. Bốn xe đất, hơn một triệu đồng. Bà Dần rắm rắp làm theo nhưng trong lòng cứ tiếc rẻ mãi, chẳng dám bỏ thêm tiền ra để mướn người san đất. Chờ khi bong đổ hết khu vườn, bà mới tranh thủ cầm cuốc ra bới đẩy, mồ hôi ướt dầm dề, hai ba ngày mà việc cũng chẳng đâu vào đâu cả.

Chiều hôm đó, bà đang lúi húi cố khẩy thêm vài nhát cuốc thì có tiếng người xôn xao ngoài ngõ. Bà nhả cuốc. Rõ ràng ả con gái còn ở trong nhà. Đã dặn kĩ rồi, giờ bà không cấm cản nhưng người đang ốm, sương gió thế này chớ dại mà đi đâu. Những thanh âm tiến đến gần đống rơm chỉ còn nghe thì thầm nho nhỏ. Trời đã nhá nhem, mắt lại kém, không thể nhìn rõ bóng người. Bà Dần buông hẳn cuốc và đi như lao về phía ấy. Mùi thơm khô của rơm đồng và mùi đất mới bỗng cuốn lấy bà. Đang dán mắt vào ụ rơm, bà Dần bỗng giật thót. Một đàn ông, một đàn bà nhô đầu ra.  Rõ ràng là cái giọng mềm hơn lụa của Lâm công trình. “Bác để đấy, cháu cuốc cho!”.

Dưới bóng hoàng hôn nhập nhoạng, những con người vừa chạm mặt nhau đã vầm vầm rủ nhau cùng san đất.