Cuộc chiến... không tiếng súng

Phòng làm việc của anh chồng chất những tập tài liệu của Công ty cổ phần Đăng kiểm xe cơ giới Thái Nam. Vừa mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam giám đốc công ty này. Trước đó, anh và đồng đội đã nhiều đêm thức trắng, nhiều ngày cuối tuần không nghỉ...

1.Vừa lật giở tập tài liệu liên quan đến vụ khởi tố Giám đốc Nguyễn Mạnh Tuân và 4 nhân viên Công ty cổ phần Đăng kiểm xe cơ giới Thái Nam, Trung tá Quân vừa kể cho tôi nghe những câu chuyện bên ngoài hồ sơ. "Chuyên án được bắt nguồn từ thông tin một số xe ô tô chở công nhân có dấu hiệu bị đục số khung, số máy. Mặc dù không đủ điều kiện kỹ thuật nhưng những xe này vẫn được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm và lưu hành. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, sau khoảng 1 tháng nắm tình hình, với khoảng 10 ngày huy động lực lượng phương tiện tham gia vụ việc nhận hối lộ xảy ra tại Công ty cổ phần Đăng kiểm xe cơ giới Thái Nam đã bị phanh phui", Trung tá Quân chia sẻ.

Nếu nghe qua, rất dễ tưởng rằng để đưa một đối tượng tội phạm về kinh tế tra tay vào còng số 8 là công việc dễ dàng. Bởi, đây là những cuộc chiến không tiếng súng. Tuy nhiên, Trung tá Lại Hồng Quân cho biết, tội phạm kinh tế là loại tội phạm "ẩn". Các đối tượng này thường che giấu hành vi phạm tội của mình bằng những thủ đoạn rất tinh vi. Tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu hoạt động khép kín, quyền lợi, trách nhiệm liên quan với nhau chặt chẽ. Khi đấu tranh, các đối tượng này thường sẽ co cụm, có nhiều thủ đoạn để đối phó, che giấu hành vi vi phạm.

Ngay trong vụ án xảy ra tại công ty đăng kiểm, các đối tượng liên quan từ các nhân viên cho đến phó giám đốc, giám đốc công ty là những mắt xích khép kín, quá trình đấu tranh các đối tượng có thủ đoạn khai báo gian dối, không thừa nhận hành vi vi phạm. Tuy nhiên, bằng những chứng cứ và lập luận sắc bén, các đối tượng này cuối cùng đã phải nhận tội.

Mỗi vụ án kinh tế thuộc một lĩnh vực khác nhau. Các đối tượng phạm tội thường có chức vụ cao, am hiểu sâu sắc về lĩnh vực mình quản lý, thậm chí có nhiều thủ đoạn tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng. Không vụ việc nào giống vụ việc nào. Vậy, Cảnh sát kinh tế phải làm thế nào để có thể phá án bên cạnh các kiến thức nghiệp vụ?

Trả lời thắc mắc này của tôi, anh nói: "Các vụ án kinh tế, khối lượng tài liệu thu thập rất lớn. Và, lĩnh vực đấu tranh của Cảnh sát kinh tế liên quan đến nhiều chuyên ngành khác nhau. Mỗi chuyên ngành đòi hỏi các trinh sát phải tự tìm tòi, trang bị kiến thức cho mình. Như chuyên án về đăng kiểm liên quan đến chuyên ngành giao thông, trong quá trình điều tra cũng như xác lập chuyên án, các trinh sát phải trực tiếp nghiên cứu một cách tỉ mỉ, sâu văn bản pháp quy trong lĩnh vực giao thông. Từ đó có những định hướng điều tra và chọn những khâu đột phá để có thể đấu tranh, phá án".

2.Trung tá Lại Hồng Quân đã từng đảm nhận nhiều vị trí công việc, từ cán bộ tại Đội Hướng dẫn, Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường, Phó Đội trưởng Đội Tham mưu, Đội trưởng Đội Phòng ngừa đấu tranh án kinh tế công nghiệp, nông nghiệp và đến nay là Phó trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế.

Anh tâm sự: "Tôi tâm niệm, dù ở môi trường học tập hay công tác, tôi luôn cố gắng hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ được cấp trên giao phó. Điều tra án về kinh tế có những phức tạp riêng, luôn đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ của người điều tra, bắt đầu từ khâu tìm tòi, nghiên cứu, phân tích, đánh giá tài liệu, phát hiện vi phạm, tội phạm đến việc chứng minh, làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng có liên quan".

Chính những cái khó ấy đã trở thành động lực thôi thúc người cán bộ trẻ lao vào học tập. Sau giờ làm việc, anh lại tìm đọc, nghiên cứu các văn bản liên quan đến lĩnh vực kinh tế, pháp luật, nghiệp vụ, học hỏi kinh nghiệm từ các thế hệ đi trước để phấn đấu hoàn thiện kiến thức, phục vụ công tác...

Có những vụ án mà Trung tá Lại Hồng Quân và các đồng đội đã phải theo dõi, kiên trì, nhẫn nại, tỉ mỉ nắm tình hình cả năm trời, nghiên cứu khối lượng tài liệu rất lớn mới có được những thông tin cần thiết để đấu tranh. Khi vụ án được khám phá, số tiền thu hồi về cho ngân sách nhà nước lên đến hàng trăm tỷ đồng, đó là niềm vui của người đánh án. Anh ví dụ kỉ niệm về vụ triệt xóa đường dây tội phạm buôn lậu đặc biệt lớn mà anh khi đó đang là Đội trưởng Đội Phòng ngừa đấu tranh án kinh tế công nghiệp, nông nghiệp.

Công ty TNHH Hà Nội Solar Technology (Công ty Hà Nội Solar) tại khu công nghiệp Đình Trám, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang do Công ty TNHH KPR Technology có địa chỉ tại nước ngoài là chủ sở hữu, đăng ký đầu tư sản xuất tấm tế bào quang điện (solar cell) để xuất khẩu 100%. Qua nắm tình hình, Trung tá Quân và các trinh sát phát hiện công ty này có dấu hiệu lợi dụng chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp chế xuất, họ không tiến hành hoạt động sản xuất mà nhập khẩu trực tiếp sản phẩm solar cell để bán thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa, buôn lậu với số lượng rất lớn.

Quá trình điều tra đã chứng minh được, từ tháng 11/2019 đến hết tháng 2/2021, đối tượng người Trung Quốc là He WenZhen, Giám đốc Công ty Hà Nội Solar đã chỉ đạo Đỗ Thị Ngọc Mai, SN 1987, trú tại phường Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh và các đối tượng có liên quan mở 187 tờ khai nhập khẩu nguyên, phụ liệu sản xuất thể hiện nhập hơn 117 triệu tấm silicon chưa gia cố, nhưng thực tế toàn bộ sản phẩm này là tấm solar cell (sản phẩm hoàn chỉnh đăng ký xuất khẩu của Công ty Hà Nội Solar). Các đối tượng đã buôn lậu số lượng hàng hóa (solar cell) đặc biệt lớn, trị giá 1.729 tỷ đồng, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 172,9 tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu.

Vụ án được điều tra, khám phá, đến nay đã thu hồi tài sản cho Nhà nước trên 161 tỷ đồng. "Do đây là doanh nghiệp hoạt động trong khu chế xuất nên các trinh sát gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận. Hoạt động điều hành, đầu tư lại là của người nước ngoài. Để qua mặt cơ quan chức năng, các đối tượng này thuê công nhân đến làm việc mỗi khi có đoàn kiểm tra. Khi không có cơ quan chức năng, chúng lại án binh bất động. Lĩnh vực xuất nhập khẩu lại là lĩnh vực liên quan đến rất nhiều chính sách, quy định của nhà nước nên trong quá trình điều tra, chúng tôi phải áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, kiến thức chuyên ngành, tham vấn ý kiến của các chuyên gia", Trung tá Lại Hồng Quân chia sẻ.

Ngoài việc thu hồi số tiền lớn cho ngân sách nhà nước, từ vụ việc này, anh cùng đơn vị đã tham mưu Giám đốc Công an tỉnh báo cáo, đề xuất Bộ trưởng Bộ Công an kiến nghị Chính phủ sửa đổi nghị định, tháo gỡ vướng mắc trong các quy định pháp luật về lĩnh vực xuất nhập khẩu, hải quan.

3. Giai đoạn 2015-2021, Trung tá Lại Hồng Quân cùng các cán bộ, chiến sĩ Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Bắc Giang đã phát hiện, khởi tố nhiều đối tượng về tội phạm kinh tế, tham nhũng. Quá trình điều tra đã chứng minh các bị can thực hiện hành vi phạm tội gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng; làm tốt công tác thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng; phát hiện, bắt giữ, xử lý 475 vụ vi phạm hành chính về lĩnh vực chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả… Với những thành tích đạt được, từ năm 2015 đến nay, Trung tá Lại Hồng Quân liên tục được nhận danh hiệu Chiến sĩ Thi đua cơ sở. Bên cạnh đó, anh còn nhận được rất nhiều Bằng khen, Giấy khen của Bộ Công an và Công an tỉnh Bắc Giang. Tháng 5 và tháng 9 năm 2022, anh vinh dự được trao tặng 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

"Không phải là những cuộc đấu súng đầy cam go nín thở, cũng không phải là những đêm ăn bờ, ngủ bụi, mà đấu tranh với tội phạm kinh tế là những cuộc đấu trí cả bằng kiến thức nghiệp vụ và kiến thức chuyên ngành, chiến thắng với những áp lực, sức hấp dẫn của những "viên đạn bọc đường". Chỉ một phút không giữ mình, những người chiến sĩ Công an như tôi có thể bị gục ngã bất cứ lúc nào" - Trung tá Lại Hồng Quân kết luận sau cuộc trò chuyện với chúng tôi như tự nhắc mình giữ vững bản lĩnh của người chiến sĩ CAND.