Đất nước thống nhất, non sông thu về một mối đã tròn nửa thế kỷ và đó cũng chính là quãng thời gian dòng văn học về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” hình thành, phát triển ngày một rõ nét với nhiều thành tựu. Sau 50 đồng hành cùng đất nước, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp vì an ninh Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân, dòng văn học về đề tài này đã trở thành một dòng chảy bền bỉ trong đời sống, hướng đến giá trị nhân văn sâu sắc.

Tháng Tư về, trời rực rỡ ánh nắng vàng ươm, vạn vật như được khoác lên mình một sức sống mới, thanh xuân và tràn đầy hy vọng. Nhưng với người dân Việt Nam, đặc biệt là những người đã trải qua thời kỳ kháng chiến, tháng Tư không chỉ mang vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn khắc ghi một dấu ấn lịch sử không thể phai mờ, ngày 30/4/1975, ngày đất nước thống nhất, miền Nam hoàn toàn giải phóng.

Nhà văn đương nhiên là đọc mọi thứ. Bởi văn chỉ tràn ra trong nhà văn khi mà cái sống đã thật đầy. Mà lưng túi vốn sống của nhà văn thì phải là một khối tổng hòa nhuyễn gộp: vốn trải nghiệm thực tế, sức hư cấu tưởng tượng, và vốn đọc. Đọc là con đường ngắn nhất, là phương cách tối ưu để bổ khuyết những hụt lẹm, để vượt thoát những giới hạn nơi cái sống của một chủ thể sống.

Là tấm gương soi của thời đại, văn học Việt Nam thời chống Mỹ đã góp phần làm rạng rỡ một tượng đài Việt Nam anh hùng, chính nghĩa, tiên phong trong cuộc kháng chiến chống chủ nghĩa đế quốc, trở thành biểu tượng của lòng yêu nước trong bầu trời văn hóa nhân loại.

Nhà thơ Hữu Việt (tên khai sinh: Trần Hữu Việt) sinh năm 1963, tại Hà Nội, quê Nam Định; cha là nhà văn Hữu Mai, anh trai là nhà văn Bình Ca.

Nhà báo, nhà thơ Nguyễn Văn Á là một cựu chiến binh có 27 năm quân ngũ, với những trải nghiệm của bản thân ở chiến trường Quảng Trị và lòng biết ơn đồng chí, đồng đội đã kể lại những câu chuyện xảy ra “Phía Nam sông Bến Hải” một cách mộc mạc nhưng đầy xúc động và chân thực.

Nhà thơ Vương Trọng tên thật là Vương Đình Trọng, sinh ngày 1/8/1943 tại Đô Lương, Nghệ An, còn có bút danh Dương Nguyên, Đồ Nghệ. Ông tốt nghiệp khoa Toán Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, sau đi nhập ngũ, phục vụ ở Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam, rồi làm giáo viên Trường Văn hóa quân đội, đồng thời sáng tác thơ, ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Với nhà văn Nguyễn Thị Anh Thư, tôi đã từng khâm phục viết về tập truyện ngắn của chị. Đó là một trong ít nhà văn nữ mà tôi đánh giá cao về sức viết và sự tinh tế của tác phẩm. Cần nhắc lại ở đây những thành quả trước khi nhà văn công bố cuốn tiểu thuyết độc đáo, thú vị về sự hòa hợp sau chiến tranh của hai phía cuộc chiến: 8 tập truyện ngắn; 2 tập truyện ngắn thiếu nhi; 5 tiểu thuyết; 1 kịch bản phim truyện nhựa; 1 kịch bản phim truyền hình dài tập.

Ở nước ta, tục rước nước đang phục hồi để trở thành một nghi thức quan trọng của nhiều lễ hội. Không chỉ có ở vùng văn minh nông nghiệp, tục này là một nghi lễ thiêng xuất hiện ở hầu hết các vùng văn hóa khác trên thế giới.

Trong danh sách Hội đồng văn học Thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam Khóa X (thành lập đầu năm 2021), có một ủy viên mới ngoài 30 tuổi và vừa được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam trước đó không lâu (năm 2017). Đó là nhà văn trẻ Văn Thành Lê, sinh năm 1986, hiện đang công tác tại Chi nhánh NXB Kim Đồng tại TP. Hồ Chí Minh.

Từ thời điểm đổi mới đến nay, các nhà thơ nữ Việt Nam đã có những bước chuyển mình đáng kể về cả về thi pháp và nội dung trình hiện trong thơ được dư luận văn học ghi nhận.

Ở các làng quê xưa thường trồng cả hai loại hoa gạo tẻ bông to, màu đỏ phơn phớt vàng, cánh thẳng. Hoa gạo nếp bông nhỏ, đỏ tươi, cánh cong ưỡn về phía đài hoa. Hoa gạo là một tín hiệu thẩm mỹ cho nhịp đi của mùa màng thôn quê: "Bao giờ đom đóm bay ra/ Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng".

Còn nhớ, tại lễ trao giải Nobel Văn học dành cho nữ thi sĩ người Mỹ Louise Gluck (2020) Viện Hàn lâm Thụy Điển đã nhấn mạnh, đó là: "Một giọng thơ không lẫn vào đâu được, với vẻ đẹp nghiêm khắc khiến sự tồn sinh của cá nhân trở nên phổ quát" ("Nhà thơ Louise Gluck: Một vẻ đẹp đau đời khắc khổ", http://vanvn.vn).

Nguyễn Sĩ Đại sinh năm 1956, quê Hà Tĩnh, công tác ở Báo Nhân dân cho đến lúc nghỉ hưu. Ông là nhà báo, nhà thơ có nhiều thi phẩm được bạn đọc nhớ đến, trong đó có bài thơ "Mùa hạ".

Trường ca vốn là một thể loại văn học truyền thống của dân tộc Việt Nam xuất hiện từ thế kỷ XIX, có dung lượng bề thế, ban đầu thể loại này viết về cuộc đời người lao động bình thường. Ngày nay, trường ca có sự giao thoa các yếu tố tự sự và trữ tình, dung lượng có thể ngắn hơn và chuyển tải nhiều hơn cảm xúc cá nhân của người viết.

Năm 2024, nhà thơ Mai Thìn ở Bình Định in liền 2 tập thơ tại NXB Hội Nhà văn "Tạ lỗi với mây xanh" và "Tiếng của thiên lương", đã được dư luận văn chương ghi nhận như một hướng đi mới của thơ khi tiếp cận đến mọi mặt của đời sống xã hội và những phận người, nhất là những nỗi đau của chiến tranh để lại không ít vết thương trong tâm hồn nhiều người.