Vui - buồn “mùa giải thưởng”

Rộn ràng giải thưởng

Đời sống văn hóa nghệ thuật vừa chứng kiến một loạt giải thưởng đã tìm được chủ nhân. Mới đây nhất, giải Mai Vàng lần thứ 29 - 2023 đã diễn ra đêm 18/1 tại Nhà hát TP Hồ Chí Minh. Nét đổi mới của giải Mai Vàng lần này là Ban tổ chức thành lập 4 tiểu ban gồm: Sân khấu, Ca nhạc, Điện ảnh - Truyền hình - Chương trình và Giải thưởng Văn hóa - nghệ thuật xuất sắc năm 2023. Năm nay, hạng mục "Nhóm nhạc" được tạm dừng, hạng mục "Nam ca sĩ" đổi thành "Nam ca sĩ - rapper" cho phù hợp với thực tế là sự xuất hiện nhiều ứng cử viên là rapper và xu thế yêu thích của khán giả hiện nay.

Giải Mai vàng năm nay cũng đã dành sự tôn vinh cho những nghệ sĩ trẻ thông qua kết quả các hạng mục như giải thưởng "Nam ca sĩ - rapper" thuộc về ca sĩ Đen Vâu với ca khúc "Nấu ăn cho em", "Nữ ca sĩ" thuộc về Hòa Minzy với ca khúc "Thị Mầu", giải thưởng "Ca khúc" thuộc về "Cắt đôi nỗi sầu" Tăng Duy Tân, giải thưởng MV thuộc về "Thena" (sáng tác và thể hiện: Phúc Anh, Nam diễn viên sân khấu: NSƯT Võ Minh Lâm, Nữ diễn viên sân khấu: Lê Khánh, Nam diễn viên Điện ảnh - Truyền hình: Nhan Phúc Vinh, Nữ diễn viên Điện ảnh - Truyền hình: Diệp Bảo Ngọc, Phim điện ảnh: "Lật mặt 6 - Tấm vé định mệnh"…

Giải thưởng "Văn hóa - nghệ thuật xuất sắc" năm 2023 được trao cho 3 tác phẩm: Tuyển tập kịch bản "Cô đào hát" của nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc, bộ ảnh "Những cây cầu trong thành phố" của nhà nhiếp ảnh Nguyễn Văn Phụng và tranh "Rừng 2" của họa sĩ Phùng Quảng Đông. Giải thưởng "Nghệ sĩ vì cộng đồng năm 2023" đã được trao cho ca sĩ Đen Vâu với sản phẩm âm nhạc "Nấu ăn cho em" - nằm trong dự án "Nuôi em". Toàn bộ doanh thu từ lượt nghe và và xem video ca nhạc này được dành để xây trường và nuôi dưỡng trẻ em vùng cao.

Trước đó, giải thưởng "Ấn tượng VTV - VTV Awards" cũng đã được trao vào ngày 1/1. Trong đó các giải thưởng được khán giả quan tâm như "Nam/ Nữ diễn viên ấn tượng", "Phim truyền hình ấn tượng" lần lượt được trao cho Nhan Phúc Vinh, Kiều Anh và bộ phim "Gia đình mình vui bất thình lình". VTV Awards 2023 cũng đánh dấu lần hiếm hoi 3 đề cử trong 1 hạng mục cùng thắng giải là trường hợp "Gương mặt trẻ ấn tượng" thuộc về vận động viên điền kinh Nguyễn Thị Oanh, đạo diễn Phạm Thiên Ân và ca sĩ Hà An Huy. Quyết định của Ban tổ chức dù bất ngờ nhưng nhận được sự đồng thuận của khán giả vì đây đều là những gương mặt trẻ xứng đáng được vinh danh và đều có những đóng góp nổi bật cho lĩnh vực Văn hóa - Nghệ thuật - Thể thao trong năm qua.

Ngoài ra, tối 13/1, chương trình "Vinh danh các nghệ sĩ tiêu biểu trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn và một số cuốn sách văn học nổi bật năm 2023" cũng đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Bắc Giang. Với mục đích tôn vinh các gương mặt văn nghệ sĩ tiêu biểu ngành nghệ thuật biểu diễn và các tác giả đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp văn học, lan tỏa, kết nối tình cảm của các nghệ sĩ, diễn viên, tác giả đến công chúng, đồng thời vun đắp niềm tin và khát vọng, khích lệ mỗi nghệ sĩ, tác giả tiếp tục say mê lao động nghệ thuật.

Chương trình đã vinh danh 87 gương mặt nghệ sĩ xuất sắc từng đoạt giải nhất tại các cuộc thi nghệ thuật chuyên nghiệp quy mô toàn quốc được Cục Nghệ thuật - Biểu diễn phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và các đơn vị liên quan tổ chức trong năm qua. Thông qua hội đồng bình chọn là những nhà báo, nhạc sĩ, đạo diễn…

Một số hạng mục giải thưởng được công chúng chú ý như "Ca sĩ nổi bật của năm" thuộc về Hoàng Thùy Linh, "Nam/Nữ diễn viên truyền hình nổi bật của năm" thuộc về NSƯT Hoàng Hải và Kiều Anh, "Nữ diễn viên điện ảnh nổi bật" thuộc về Đinh Y Nhung (phim "Mẹ ơi Bướm đây"), "Nghệ sĩ vì cộng đồng của năm" thuộc về ca sĩ Đen Vâu…

Trước đó, 43 giải thưởng cũng đã được trao tại các cuộc thi "Âm nhạc mùa thu 2023" và cuộc thi "Hát thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc 2023". Hay một loạt nghệ sĩ được vinh danh trong các cuộc thi như Tài năng diễn viên chèo, tuồng và dân ca kịch toàn quốc, Độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc, Tài năng múa rối toàn quốc, Tài năng múa toàn quốc, Tài năng diễn viên kịch nói, Tài năng diễn viên cải lương toàn quốc…

Hầu hết những giải thưởng năm nay đã bám sát đời sống văn hóa nghệ thuật nên nhận được sự đồng thuận của đông đảo công chúng. Đặc biệt, khá nhiều hạng mục vinh danh những người trẻ, cho thấy tinh thần cởi mở của những giải thưởng. Đồng thời cũng mang đến hy vọng về một thế hệ nghệ sĩ tương lai tài năng, nhiều say mê có thể kế cận xứng đáng những người đi trước.

Và đôi chút băn khoăn…

Rộn ràng giải thưởng cùng một loạt nghệ sĩ được vinh danh đã cho thấy đời sống văn hóa - nghệ thuật của đất nước đã vô cùng sôi động sau một thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19. Hầu hết các giải thưởng đều đã nhận được sự đồng thuận của công chúng.

Một số nghệ sĩ có những đóng góp tiêu biểu đã cùng được vinh danh ở các giải thưởng khác nhau như ca sĩ Đen Vâu với giải thưởng tại Mai Vàng và "Chương trình vinh danh những nghệ sĩ tiêu biểu" của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch. Nam diễn viên Nhan Phúc Vinh được xướng tên ở cả VTV Awards và giải Mai Vàng. Nữ diễn viên Kiều Anh cùng nhận được giải cao nhất ở "VTV Awards" và "Chương trình vinh danh những nghệ sĩ tiêu biểu" của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch. Điều này cho thấy giữa các giải thưởng cũng đã có sự tương đồng về mặt tiêu chí.

Tuy nhiên, phía sau những giải thưởng vẫn còn đọng lại một vài băn khoăn. Như tại Lễ trao giải VTV Awards, việc NSƯT Hoàng Hải không được xướng tên ở hạng mục "Nam diễn viên ấn tượng" khiến nhiều khán giả bất ngờ. Bởi trong năm qua, anh đã đảm nhiệm vai Lưu "nát" khá xuất sắc trong bộ phim "Cuộc đời vẫn đẹp sao". So với NSƯT Hoàng Hải, vai diễn của Nhan Phúc Vinh ở "Đừng làm mẹ cáu" chỉ mới dừng ở góc độ tròn vai.

Top 3 đề cử "Diễn viên nữ ấn tượng" không có tên Thanh Hương (vai Luyến "Cuộc đời vẫn đẹp sao"), Quỳnh Kool (vai Hạnh trong "Đừng làm mẹ cáu") cũng mang đến nhiều bàn cãi. Bởi diễn xuất của Thanh Hương và Quỳnh Kool ấn tượng hơn vai diễn gây tranh cãi của Lan Phương và lối diễn mờ nhạt của Khả Ngân trong "Gia đình mình vui bất thình lình" khá nhiều. Đặc biệt, bộ phim "Cuộc đời vẫn đẹp sao" được ví như điểm nhấn trong bức tranh phim truyền hình với kịch bản hay, ý nghĩa, mang đến câu chuyện kể nhân văn cùng cách làm phim cuốn hút không có mặt ở giải thưởng cao nhất cũng khiến dư luận chưa đồng tình.

Lý giải cho băn khoăn này, có lẽ do sự thay đổi cách bình chọn cho các hạng mục đề cử của Ban tổ chức. Năm nay, Hội đồng chuyên môn chỉ có vai trò ở vòng 1. Còn vòng 2, số điểm của các đề cử hoàn toàn phụ thuộc vào khán giả bình chọn chọn qua VTVgo và SMS. Do vậy có thể thấy, diễn viên nào đông người hâm mộ hơn thì khả năng giành giải sẽ cao hơn. Đành rằng, sự bình chọn của khán giả cũng thể hiện phần nào sức hút, sự lan tỏa của vai diễn, nhưng cũng mang đến mặt trái là nghệ sĩ nào nhiều người hâm mộ thì sẽ dễ ăn giải, dù thực tế chưa phải là người xuất sắc trong cuộc đua ngôi vị cao nhất ấy. Vì thế, để công tâm hơn, mỗi giải thưởng vẫn cần cân nhắc tới vai trò của hội đồng chuyên môn.

Tương tự, việc ca sĩ Hoàng Thùy Linh được nhận danh hiệu "Ca sĩ nổi bật của năm" tại "Chương trình vinh danh nghệ sĩ lĩnh vực nghệ thuật 2023" cũng khiến nhiều người chưa "tâm phục, khẩu phục". Bởi năm qua, dẫu ca khúc "See tình" của Hoàng Thùy Linh trở thành hiện tượng âm nhạc, phủ sóng nhiều quốc gia thông qua mạng xã hội nhưng cô cũng vướng phải tranh cãi ứng xử và chất lượng hát live tại liveshow đầu tiên khiến nhiều người thất vọng.

Và nhất là, nhiều nghệ sĩ trẻ xuất hiện trong video vinh danh của Ban tổ chức không hề kém cạnh Hoàng Thùy Linh nếu xét theo tiêu chí nổi bật, sự cống hiến với âm nhạc đương đại… Có lẽ vì thế, để các giải thưởng luôn là niềm tự hào của nghệ sĩ cũng như nhận được sự tâm phục khẩu phục của công chúng, các nhà chuyên môn thì ban tổ chức cần sự đánh giá khách quan và công tâm hơn nữa.