Mỹ thuật Hải Phòng: Rực rỡ những cuộc hẹn

Có thể nói, đây là một cuộc hội tụ của nghệ thuật và tình bằng hữu rất ý nghĩa vào tháng 5 lịch sử. Văn nghệ Công an đã có cuộc trò chuyện với họa sĩ Đặng Tiến, cựu Chủ tịch Hội Mỹ thuật Hải Phòng, người đã lên ý tưởng, kết nối các mạnh thường quân yêu nghệ thuật và cũng là người luôn rất giỏi khi quy tụ được các anh tài bằng hữu Bắc - Nam cho cuộc gặp gỡ đặc biệt này.

- Thưa họa sĩ Đặng Tiến, Hải Phòng nổi tiếng bởi những cuộc hẹn đẹp và ý nghĩa trong hội họa mỹ thuật. Những cuộc hẹn, những sự gặp gỡ ấy đã để lại những dấu ấn đậm nét trong đời sống văn hóa văn nghệ nhiều năm qua và trong lòng công chúng yêu nghệ thuật. Từng ở vị trí Chủ tịch Hội Mỹ thuật Hải Phòng liền 2 khóa, ông có thể có những chia sẻ về những cuộc hẹn hò đã làm nên một diện mạo vừa phong phú vừa không kém phần sang trọng của đời sống mỹ thuật Hải Phòng.

+ Đúng là khoảng hơn chục năm nay, tại Hải Phòng, nhiều sự kiện mỹ thuật (trại sáng tác, triển lãm…) quy mô lớn với sự tham gia của nhiều họa sĩ quan trọng của Mỹ thuật Việt Nam. Những sự kiện ấy được dư luận cả nước đánh giá cao. Điều đó có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống văn hóa và phong trào mỹ thuật Hải Phòng. Đây cũng là tâm huyết của những người tổ chức. Chúng tôi mong muốn rằng, thành phố Cảng quê hương mình ngoài phát triển kinh tế, đời sống văn hóa được nâng cao. Nói ngắn gọn là, nhu cầu nội tại của Hải Phòng đến lúc cần có những sự kiện nghệ thuật như vậy. Nó là cú hích để các nghệ sĩ thành phố thêm hưng phấn, cảm xúc trong sáng tạo; đáp ứng nhu cầu hưởng thụ nghệ thuật của nhân dân hiện nay.

- So với những “Gặp gỡ - Hải Phòng 2014”, “Thành phố của tôi 2015”, “Tam bạc - phố và sông 2016”, “Nắng thu 2017”, “Trại sáng tác và triển lãm mỹ thuật tại huyện An Dương 2022”, những cuộc Triển lãm giao lưu giữa Hội Mỹ thuật - Chi nhánh Gwangju luân phiên diễn ra tại hai thành phố của Việt Nam và Hàn Quốc thì cuộc “Gặp gỡ - Hải Phòng 2025” lần này có gì đặc biệt hơn?

+ Trước hết, lần đầu tiên chúng tôi tổ chức một triển lãm gồm các họa sĩ của 3 thành phố lớn là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Hải Phòng. Rất tiếc, do không gian không đủ rộng (Hải Phòng rất thiếu những phòng triển lãm lớn đạt tiêu chuẩn) chúng tôi chỉ mời một số các họa sĩ tiêu biểu của Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Lần này có nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc chưa từng tham gia các sự kiện trước.

Chắc chắn, với tên tuổi nhiều họa sĩ quan trọng của Mỹ thuật Việt Nam, Triển lãm “Gặp gỡ - Hải Phòng 2025” thu hút sự quan tâm của giới chuyên môn và công chúng yêu mỹ thuật. Đây rõ ràng là sự kiện văn hóa đặc sắc không chỉ đối với riêng Hải Phòng mà là cả nước. Điều mới nữa, ngoài doanh nghiệp có phòng trưng bày đẹp cho triển lãm này là LayLa studio, chúng tôi liên kết với Công ty Mỹ thuật Tầm nhìn Đông Dương (Indochine art) tại Hà Nội tổ chức. Đây là đơn vị hoạt động chuyên về mỹ thuật, nhiều năm nay hỗ trợ kinh phí cho giải thưởng hàng năm của Mỹ thuật Hải Phòng.

- Hẳn là anh có lý do đặc biệt bởi tôi biết anh đã ấp ủ dự án này trong nhiều năm qua, khi anh còn đang ở trên cương vị Chủ tịch Hội Mỹ thuật Hải Phòng, hay nói cách khác Hải Phòng đã thông qua anh gửi gắm vào cuộc Gặp gỡ 2025 này nhiều thông điệp ý nghĩa?

+ Tôi đã ấp ủ dự án này từ khoảng hơn 4 năm trước, nhưng do Đại dịch COVID-19, rồi bận tổ chức Trại sáng tác và Triển lãm mỹ thuật An Dương tháng 11/2022 - cũng là sự kiện mỹ thuật lớn - chúng tôi dự định dời sang 2023, thế rồi chần chừ, sang 2024 thì tập trung cho Đại hội nhiệm kỳ… đến giờ chúng tôi mới tổ chức được. Rất vui là họa sĩ Bùi Duy Khánh, tân Chủ tịch Hội Mỹ thuật Hải Phòng cùng Ban Chấp hành mới với nhiều cá nhân tích cực, tâm huyết, nhiệt tình nên việc tổ chức triển lãm khá suôn sẻ và gọn gàng!

Mong muốn của chúng tôi khi tổ chức Triển lãm này, ngoài những lý do kể trên, chúng tôi muốn anh em họa sĩ cũng như công chúng yêu mỹ thuật thành phố có dịp chiêm ngưỡng những tác phẩm có chất lượng nghệ thuật cao; các họa sĩ, nhất là họa sĩ trẻ ở Hải Phòng có cơ hội trải nghiệm, thu lượm thông tin sáng tác rộng mở từ các họa sĩ có uy tín nghề nghiệp từ hai trung tâm mỹ thuật lớn của đất nước.

- Mời 45 họa sĩ, nhà điêu khắc đều là những anh tài xuất sắc và tiêu biểu của cả ba thành phố lớn Hải Phòng, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh góp mặt với 90 tác phẩm hoành tráng. Điều gì đã khiến cho Mỹ thuật Hải Phòng nói chung và cá nhân họa sĩ Đặng Tiến (người đứng ra tổ chức) có sức hút đặc biệt với các anh tài? và gần như các khách mời đều phấn khởi nhận lời tham gia cho thấy “Gặp gỡ - Hải Phòng 2025” lần này hứa hẹn sẽ thành công hơn mong đợi?

+ Cảm động nhất là với lời mời chân tình của mình, chúng tôi nhận được sự ủng hộ của các đàn anh và đồng nghiệp, đặc biệt là họa sĩ Đinh Quân, một người con của Hải Phòng luôn đau đáu với quê hương. Chúng tôi hiểu rằng, với nhiều họa sĩ tên tuổi, việc tham gia các triển lãm chung, lại ở xa là rất ngại. Nên các anh chị ấy nhận lời chuyển tranh về Hải Phòng tham gia là rất yêu quý anh em chúng tôi. Như nói trên, đây là sự ủng hộ, động viên và giúp đỡ vô cùng quý báu đối với Mỹ thuật Hải Phòng! Chúng tôi luôn ghi nhận và trân trọng tình cảm ấy!

- Trong số 45 họa sĩ và nhà điêu khắc, tôi thấy có những sự tiếp nối thế hệ? Liệu anh có gặp khó không khi sắp xếp những họa sĩ hàng đầu Việt Nam đứng cạnh những họa sĩ thế hệ sau, và mức độ nổi tiếng của họ chưa nhiều?

+Nhìn vào danh sách các họa sĩ tham gia triển lãm, chắc ai cũng băn khoăn như vậy. Nhưng đây chính là lý do chúng tôi muốn bày triển lãm tại Hải Phòng. Nhiều họa sĩ trẻ chưa nổi tiếng, nhất là các họa sĩ ở Hải Phòng có cơ hội tiếp nhận quan niệm sáng tác của các họa sĩ tên tuổi để có đường hướng sáng tác tốt hơn. Tất nhiên khi lựa chọn (các họa sĩ trẻ), chúng tôi cũng mời những người tâm huyết, có động lực, tiềm năng trong hoạt động nghệ thuật.

- Có một công việc “bếp núc” mà tôi không thể không hỏi anh. Trong xu hướng xã hội hóa các hoạt động văn học nghệ thuật, trong điều kiện kinh tế còn khó khăn, bí quyết nào để anh không chỉ thu hút được các anh tài họa sĩ mà còn quần tụ được các anh tài là mạnh thường quân yêu nghệ thuật để cuộc Gặp gỡ - Hải Phòng 2025 được tài trợ toàn bộ chi phí cho các họa sĩ tham gia?

+ Chúng tôi may mắn khi nhiều Mạnh Thường Quân là bạn bè, doanh nhân nhiệt tình hỗ trợ. Họ là những người bạn là doanh nhân nhưng rất yêu hội họa và yêu mến các họa sĩ; thêm nữa, họ cũng yêu thành phố này, nên khi chúng tôi ngỏ lời, họ vui vẻ ủng hộ ngay.

Về cuộc triển lãm này, hơn 4 năm trước, anh Nguyễn Chí Cư - doanh nhân Hải Phòng sống và làm việc tại thành phố Vũng Tàu- khi ngồi uống cafe và nghe tôi nói định tổ chức triển lãm như vậy, liền lập tức chuyển khoản 50 triệu đồng cho tôi để ủng hộ. Cầm tiền anh ấy đưa lâu rồi mà chưa tổ chức triển lãm được, tôi áy náy định gửi trả lại thì anh ấy bảo: chú cứ giữ lấy, khi nào tổ chức anh đỡ phải gửi! Chính sự nhiệt tình ủng hộ ấy của anh em, bạn bè, chúng tôi nghĩ làm sao sự kiện mình tổ chức phải hiệu quả và có ý nghĩa cho xứng đáng!

- Không chỉ là một họa sĩ nổi tiếng vẽ đẹp ở Hải Phòng, cái tên Đặng Tiến đã không còn xa lạ trong hội họa đương đại. Hẳn là phải có một tình yêu đối với mảnh đất Hải Phòng nơi anh được sinh ra, và tình yêu vô điều kiện với hội họa, tấm lòng đau đáu cho sự phát triển của hội họa trên quê hương mình, thì anh mới làm được những ngần ấy việc cho hội họa Hải Phòng trong hơn 10 năm qua?

+ Tôi đến với hội họa là cái duyên, đúng thời điểm “Thiên thời, địa lợi, nhân hòa”. Nhận trọng trách Chủ tịch Hội Mỹ thuật thành phố, tôi nghĩ: mình phải làm thật tử tế! Hải Phòng có đội ngũ họa sĩ trẻ đông và nhiệt huyết. Các thành viên Ban Chấp hành Hội cũng nhiệt tình, đồng tâm thúc đẩy không khí sáng tác. Chúng tôi tổ chức nhiều triển lãm với chất lượng chuyên môn khá cao, thu hút cả họa sĩ các tỉnh, thành phố bạn. Chúng tôi cũng mở rộng giao lưu với các họa sĩ 2 thành phố Unsal và Gwangju (Hàn Quốc)… Phải nói rằng, Mỹ thuật Hải Phòng hơn chục năm qua có sự phát triển tốt. Điều này khẳng định sự tâm huyết không chỉ cá nhân tôi mà của cả anh chị em trong Ban Chấp hành và các họa sĩ hội viên với phong trào và thành phố quê hương

- Xin trân trọng cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này.