Họa sĩ Việt hướng về tuyến đầu chống dịch
“Những bức tranh cho đi, nhiều cuộc đời được cứu sống”. Đó là thông điệp của giới họa sĩ Việt Nam trong thời điểm này, khi cả nước đang hướng về TP. Hồ Chí Minh. Rất nhiều bức tranh đã được các họa sĩ tặng cho các tổ chức thiện nguyện bán đấu giá lấy tiền mua trang thiết bị, thực phẩm cho tuyến đầu chống dịch. Nghệ thuật, mà cụ thể hơn là mỹ thuật đã luôn đồng hành cùng cuộc sống và sẻ chia với cộng đồng.
Ngay những ngày đầu dịch COVID-19 bùng phát ở TP. Hồ Chí Minh, giới họa sĩ đã cùng chung tay tặng tranh cho các tổ chức thiện nguyện bán đấu giá. Đó là triển lãm “Câu chuyện dòng sông” của Quỹ Sống (Sống Foundation), đóng góp tích cực cho chiến dịch “Be Strong Vietnam 24/7” với hai mục tiêu “Tiếp sức tuyến đầu và Thực phẩm sẻ chia”. Sau 4 phiên đấu giá (các ngày 24, 25, 31-7 và 1-8), có 17 tác phẩm được bán, thu về tổng cộng 469 triệu đồng.
"Câu chuyện dòng sông" trưng bày trên nền tảng số hơn 20 tác phẩm của các họa sĩ Việt Nam và quốc tế, hầu hết là những cá nhân hoạt động tích cực trong công tác xã hội, bảo vệ môi trường, như các họa sĩ: Lê Đình Nguyên, Tôn Thất Bằng, Doãn Hoàng Lâm, Nguyễn Quốc Thái, Nguyễn Văn Thể, Phạm Bình Chương, Ngô Bình Nhi, Phương Bình, Nguyễn Thế Hùng, Nguyễn Xuân Hoàng, Phạm Thắng, Trung Liêm, họa sĩ Nicolas D. Kanellos -cựu Đại sứ Hy Lạp tại Việt Nam, họa sĩ Hadi Soesanto người Indonesia...
Trước đó, cuộc triển lãm và đấu giá tranh online “Hướng về Sài Gòn - Kết nối yêu thương” được Vietnam Art Space (VAS) tổ chức từ ngày 17 đến 21-7 cũng thành công tốt đẹp với 24 trong số 145 bức tranh được bán. Ban tổ chức dùng 415 triệu đồng thu được để gửi cho các quỹ từ thiện mua thực phẩm, đồ dùng thiết thực hỗ trợ người nghèo tại TP Hồ Chí Minh.
Họa sĩ Trần Thảo Hiền (Ban Quản trị VAS) chia sẻ về tiêu chí lựa chọn tác phẩm: “Mỗi họa sĩ gửi từ 3-7 tranh tham gia triển lãm với thông điệp tình yêu, hạnh phúc, hòa bình. Tranh bảo đảm các điều kiện về mỹ thuật như màu sắc, bố cục, tạo hình, đồng thời cần có sự gần gũi, dễ treo trong nhà, để bất kỳ ai yêu nghệ thuật cũng có thể mua. Những tranh không đạt yêu cầu sẽ bị loại".
Ngoài ra, nhóm họa sĩ "Sài Gòn mình thương nhau" do vợ chồng họa sĩ Võ Trân Châu (TP Hồ Chí Minh) sáng lập và điều hành, thông qua các hoạt động văn hóa - nghệ thuật, bán tranh cũng nhận được hơn 1 tỷ đồng quyên góp. Nhóm đã chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn, y, bác sĩ tuyến đầu… khoảng 751 triệu đồng. Đặc biệt, quỹ rất quan tâm đến những trường hợp mẹ đơn thân, gia đình có con nhỏ, và tích cực kết hợp, trợ giúp các cộng đồng này.
Họa sĩ Võ Trân Châu cho biết do giãn cách xã hội và nhiều nơi phong tỏa nên việc đóng gói, vận chuyển, phân phát tạm thời gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, tất cả các thành viên nhóm xác định “cuộc chiến” với dịch COVID-19 còn dài, sự trợ giúp trong giai đoạn sau cũng cấp thiết không kém, do đó nhóm sẽ tuân thủ nghiêm túc mọi quy định về phòng, chống dịch và tiếp tục hoạt động ngay khi trở lại trạng thái bình thường mới.
Mới đây, nhà nghiên cứu Lý Đợi cũng viết trên trang cá nhân: “Có người anh làm bác sĩ tại Bệnh viện dã chiến số 5 (Thuận Kiều Plaza - quận 5) cho biết, do thiếu hơn 20 giường hồi sức, làm cho việc chữa trị COVID-19 thêm khó khăn. Vài nơi khác đang thiếu máy thở, xe lăn. Tôi muốn xin vài bức tranh, bán đấu giá để ủng hộ bệnh viện…”. Chỉ một lời nhắn đơn giản như thế, sau 48 giờ đăng công khai, đã có hơn 100 bức tranh được gửi tới cho Lý Đợi. Có người gửi tới tranh mới vẽ, có người gửi tới bức tranh của mình rất tâm đắc và lưu giữ từ rất lâu. Cũng có người gửi tới những bức tranh sưu tập được từ những hoạ sỹ có tên tuổi… Tất cả mong muốn những bức tranh của họ sẽ góp phần để mua được những chiếc máy thở, những chiếc giường hồi sức hay xe lăn giúp bệnh nhân COVID-19. Bức tranh nào chủ sở hữu cũng ghi rõ tặng 100% giá bán.
Nhà nghiên cứu Lý Đợi cho biết, trong các phiên đấu giá, nhóm thực hiện đã ghi nhận sự đóng góp tích cực của nhiều họa sỹ, nhà sưu tập như họa sỹ Ngô Bình Nhi tặng 9 bức tranh, nhà sưu tập Bùi Quốc Chí tặng 5 bức tranh. Điều trân quý là người góp tranh rất vô tư làm thiện nguyện. Nhiều người tiếp tục gửi tranh tới ủng hộ nhưng anh từ chối bởi số lượng tranh được nhận đã vượt qua khả năng tiếp nhận của nhóm. Nhóm chọn lọc những tác phẩm phù hợp nhất để đưa ra đấu giá. Vì gấp gáp, những người thực hiện áp dụng cả hai phương thức: Giá mua luôn tranh và giá bán đấu giá. Dù không mua tranh nhưng một số cá nhân cũng tình nguyện ủng hộ thêm cho chương trình như giảm giá bán thiết bị. Tính chung, chỉ trong vài ngày, nhóm thực hiện đã thu về hơn 1,2 tỷ đồng tiền đấu giá từ những bức tranh. Sau khi mua trang thiết bị cho Bệnh viện Dã chiến số 5, nhóm sẽ tiếp tục ủng hộ các bệnh viện khác.
Mới đây, ngày 29-8, Báo Tiền phong tổ chức đấu giá tranh trực tuyến, một hoạt động nằm trong chương trình “Cùng Tiền phong tiếp sức tuyến đầu chống dịch”. Sau một ngày đấu giá sôi nổi (bắt đầu từ 11h ngày 28/8 đến 11h ngày 29/8/2021), 12 bức tranh của 12 tác giả danh tiếng: Lê Công Thành, Kim Thái, Đặng Xuân Hòa, Đỗ Thúy Hằng, Đoàn Văn Nguyên, Đặng Tiến, Phạm Luận, Phạm An Hải, Đào Hải Phong, Trịnh Tú, Tào Linh, Nguyễn Văn Đức... đã có chủ. Số tiền thu được để ủng hộ tuyến đầu chống dịch là 526 triệu đồng.
Chương trình nhằm mục tiêu hỗ trợ trang thiết bị y tế bảo hộ đến các bệnh viện, các trung tâm cách ly, trung tâm y tế, lực lượng y, bác sĩ trên tuyến đầu chống dịch hiện đang rất thiếu thốn các phương tiện bảo hộ. Bên cạnh đó, chương trình cũng hướng tới hỗ trợ lương thực, nhu yếu phẩm cần thiết cho người nghèo, lao động tự do, người thất nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, các trung tâm bảo trợ xã hội, mái ấm tình thương…, những nơi chưa tiếp cận được gói cứu trợ.
Họa sĩ Đặng Tiến - người đồng hành cùng nhiều dự án thiện nguyện của cộng đồng chia sẻ: “Tôi hạnh phúc khi được sẻ chia cùng đồng bào những khó khăn, vất vả trong thời điểm quan trọng này. Nghệ thuật đồng hành cùng cuộc sống, vì thế mà nghệ thuật trở nên có ý nghĩa hơn và có giá trị lan tỏa hơn”. Trước đó, anh cùng các họa sĩ Hải Phòng đã đấu giá tranh trên trang cá nhân của mình và toàn bộ số tiền thu được gửi vào những cơ sở nấu cơm phát miễn phí cho người nghèo tại TP Hồ Chí Minh khi dịch mới bùng phát.
Thực tế không phải đến bây giờ, khi dịch COVID-19 bùng phát ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Nam, gây ra nhiều tổn thất to lớn, các họa sĩ mới tham gia các hoạt động thiện nguyện, mà từ nhiều năm nay, giới họa sĩ luôn đồng hành cùng các dự án thiện nguyện. Họ quan niệm, nghệ thuật để phục vụ cộng đồng. Vì thế, việc tặng tranh cho các địa chỉ thiện nguyện tin cậy trở thành việc làm thiết thực và có ý nghĩa. Theo ước tính của một nhà đấu giá, trong khoảng 1,5 năm dịch COVID - 19 diễn ra, đã có khoảng 1.500 bức tranh được giới mỹ thuật đấu giá, qua đó đã đóng góp cả chục tỷ đồng vào công cuộc phòng, chống dịch.
Họa sĩ Bình Nhi, người tham gia rất nhiều dự án thiện nguyện của cộng đồng chia sẻ: “Mỗi người trong chúng ta trước khi nghĩ rằng mình khổ thì xin lắng lòng lại và nhìn rộng ra xung quanh mình, nơi mình sống và nơi xa hơn mình sống còn có biết bao nhiêu cảnh đời đau khổ, chìm đắm trong thiên tai, chiến tranh, nghèo khó, không nơi nương tựa, hãy trải tấm lòng yêu thương và chia sẻ dù chỉ là một cái nhìn”.
Đó cũng chính là thông điệp yêu thương và sẻ chia của các họa sĩ gửi tới cộng đồng. Và đó cũng là cách họ thể hiện trách nhiệm công dân của người nghệ sĩ.
