Giải thưởng Cánh diều 2020: Khép lại khó khăn, đón gió tương lai

Vì ảnh hưởng của dịch bệnh COVID - 19, lần đầu tiên trong lịch sử, Giải thưởng Cánh diều được trao vào những ngày cuối năm thay vì vào thời điểm tháng 3 như thông lệ. Giải thưởng được trao đơn giản, kín tiếng vào những ngày cuối tháng 12 ngay trong sự bất ngờ của báo giới. Tuy nhiên, điều này cũng không có gì khó hiểu bởi đây là giải thưởng dành cho các tác phẩm được sản xuất trong năm 2020. Các hạng mục cần được trao trong năm 2021 để còn chuẩn bị cho mùa giải thưởng mới vào năm sau.

Chính vì lẽ đó, giải thưởng Cánh diều cũng được tổ chức gọn nhẹ với sự tham dự của rất ít đại biểu. Giải thưởng Cánh diều là giải thưởng thường niên của Hội Điện ảnh Việt Nam nhằm tôn vinh các tác phẩm điện ảnh, truyền hình, công trình nghiên cứu, lý luận, phê bình điện ảnh và nghệ sĩ, người làm phim xuất sắc.

Trước đó, ngay từ đầu năm đã có 141 tác phẩm gửi tham gia tranh giải. Trong số đó có 12 phim truyện điện ảnh, 16 phim truyền hình (gồm 586 tập), 60 phim tài liệu, 12 phim khoa học, 20 phim hoạt hình, 18 phim ngắn và 3 công trình nghiên cứu, lý luận, phê bình điện ảnh. Mặc dù đã được chuẩn bị từ đầu năm nhưng dịch bệnh COVID - 19 đã khiến giải thưởng liên tục bị đẩy lùi thời gian trao giải.

Theo Ban tổ chức, công tác chấm, thẩm định tác phẩm dự thi giải thưởng Cánh diều năm nay gặp nhiều khó khăn. Các ban giám khảo phim truyện điện ảnh, phim Tài liệu - khoa học, phim ngắn đã phải chia nhóm xem thẩm định tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, sau đó họp trực tuyến để thảo luận trước khi bỏ phiếu kín đánh giá tác phẩm.

Cũng theo đánh giá của Ban giám khảo, nhìn chung các tác phẩm tham gia tranh giải năm nay đã có sự đa dạng, phong phú về đề tài, nội dung. Trong nhiều tác phẩm phim truyện điện ảnh, phim truyền hình, phim hoạt hình, phim ngắn… đã có những tiến bộ trong cách kể chuyện, nghệ thuật xử lý hình ảnh, âm thanh.

Chung cuộc, Cánh diều vàng thuộc về phim "Bố già" (hạng mục Phim truyện điện ảnh), "Hồ sơ cá sấu" (hạng mục Phim truyền hình). Ở hạng mục Phim tài liệu, Cánh diều vàng thuộc về phim "Phạm Ngọc Thạch người thầy thuốc trọng nghĩa thương dân" (Công ty TNHH MTV Hãng phim Tài liệu và khoa học Trung ương). Ở hạng mục phim Khoa học, Cánh diều vàng thuộc về "Tắc mạch xạ trị" (Điện ảnh Quân đội nhân dân). Cánh diều vàng thể loại Phim hoạt hình thuộc về "Truyền thuyết Hồ Gươm" (Hãng phim Hoạt hình Việt Nam) và Cánh diều vàng thể loại phim ngắn thuộc về "Một cõi đi về"...

Tại các giải thưởng điện ảnh, hạng mục Phim truyện điện ảnh luôn nhận được sự quan tâm lớn của khán giả cũng như giới làm nghề. Bộ phim "Bố già" (Trấn Thành sản xuất kiêm đạo diễn và đảm nhận 1 trong 2 vai chính) nhận được ngôi vị cao nhất có lẽ cũng không khiến mọi người bất ngờ.

Trước đó, tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 22, phim đã nhận giải thưởng Bông sen Bạc cũng như vừa chiến thắng vang dội với 5 giải thưởng tại giải "Ngôi sao xanh". Tại giải thưởng Cánh diều năm nay, phim còn nhận được giải thưởng "Nam diễn viên chính xuất sắc" dành cho Tuấn Trần và "Quay phim xuất sắc" dành cho Diệp Thế Vinh.

Ngoài ra, so với các bộ phim cùng sản xuất và ra mắt giữa thời điểm COVID - 19 hoành hành thì phim được khán giả yêu mến cũng như có được doanh thu kỷ lục. Dù khách quan, "Bố già" không thật sự hoàn hảo nhưng đặt trong tương quan lực lượng với những bộ phim còn lại, cũng như xét về các yếu tố cơ bản của một bộ phim giải trí thì việc phim có được danh hiệu cao nhất cũng là điều dễ hiểu.

Hai bộ phim nhận giải Cánh diều bạc gồm "Gái già lắm chiêu V - Những cuộc đời vương giả" và "Trạng Tí phiêu lưu ký". Có thể nói, ở hạng mục Phim truyện điện ảnh, giải thưởng Cánh diều có sự đổi ngôi với giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 22 vừa qua. Hai bộ phim "Bố già" và "Gái già lắm chiêu V - Những cuộc đời vương giả" đã chia nhau ngôi vị cao nhất.

Năm nay, thể loại phim truyện điện ảnh có 13 hạng mục được chia cho 8 phim. Dẫn đầu là "Gái già lắm chiêu V - Những cuộc đời vương giả" với 4 giải và "Bố già" 3 giải. Các phim khác chia nhau giải gồm có "Trạng Tí phiêu lưu ký", "Võ sinh đại chiến", "Con đường có mặt trời", "Trái tim quái vật", "Kiều", "Người cần quên phải nhớ". Trong đó, giải thưởng cá nhân "Nữ diễn viên chính xuất sắc" thuộc về Kaithy Nguyễn (phim "Gái già lắm chiêu V - Những cuộc đời vương giả"). Biên kịch xuất sắc thuộc về phim "Trái tim quái vật". Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất thuộc về Karen Nguyễn trong phim "Người cần quên phải nhớ"! Âm nhạc xuất sắc thuộc về phim "Kiều".

Chia sẻ cho một năm vô vàn khó khăn với những người làm điện ảnh, tuy nhiên, nhìn vào các giải thưởng ở hạng mục Phim truyện điện ảnh vẫn dễ nhận thấy cơ cấu giải thưởng vẫn được chia đều. Có bộ phim không được đánh giá cao nhưng vẫn có giải thưởng mang về. Ngoài Cánh diều vàng, Ban tổ chức trao đến 2 Cánh diều bạc, 3 bằng khen cho các bộ phim ở cả đơn vị điện ảnh tư nhân và nhà nước. Điều này cho thấy tính chất động viên, khuyến khích vẫn còn khá đậm nét ở giải thưởng Cánh diều. Trong khi, để giá trị giải thưởng thật nâng cao thì việc tinh giản, bỏ qua yếu tố dàn đều là điều cần mạnh dạn đột phá.

Ở hạng mục Phim truyền hình là sự chiến thắng áp đảo của Trung tâm sản xuất phim truyền hình, Đài Truyền hình Việt Nam. Điều này cũng đã phản ánh chân thực bức tranh đời sống phim truyền hình thời gian qua. Hầu hết những bộ phim "gây bão" trên sóng truyền hình thời gian vừa qua đều thuộc đơn vị sản xuất này. Thậm chí, nói theo cách khác, phim của VFC áp đảo cả về số lượng và chất lượng.

Tại giải thưởng Cánh diều 2020, VFC đã có tới 7 bộ phim giành giải ở hạng mục Phim truyện truyền hình. Trong đó có giải Cánh diều vàng cho phim "Hồ sơ cá sấu". Bên cạnh đó, ê kíp sản xuất phim còn nhận giải "Biên kịch xuất sắc" (biên kịch Tạ Hồng Minh), "Đạo diễn xuất sắc" (NSƯT Nguyễn Mai Hiền), "Nam diễn viên chính xuất sắc" (Mạnh Trường).

Ngoài ra, VFC còn nhận được 3 giải cánh diều Bạc cho các bộ phim "Hướng dương ngược nắng", "Tình yêu và tham vọng", "Yêu hơn cả bầu trời". Tiếp đó là Bằng khen cho các phim "Con gái nhà người ta", "Cát đỏ" và "Nhà trọ Balanha". Đây đều là những bộ phim thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng thời gian vừa qua. Chính vì vậy, nói không ngoa thì ở hạng mục Phim truyền hình là cuộc đua của những bộ phim thuộc VFC.

Giải "Nam/ Nữ diễn viên xuất sắc" thuộc về Mạnh Trường và Lương Thu Trang có lẽ không quá bất ngờ với khán giả. Bởi đây cũng là 2 gương mặt tạo được dấu ấn trong lĩnh vực phim truyền hình thời gian vừa qua. Thoát khỏi dạng vai hiền lành, soái ca quen thuộc, Mạnh Trường hóa thân thuyết phục vào vai người chồng ghen tuông, lạnh lùng trong "Hồ sơ cá sấu". Lương Thu Trang là gương mặt mới xuất hiện trong một vài bộ phim gần đây nhưng cho thấy được khả năng diễn xuất tự nhiên, chân thực của mình. Vai Minh "hung hãn" trong "Hướng dương ngược nắng" không chỉ là một dấu ấn trong sự nghiệp diễn xuất của Lương Thu Trang mà còn hoàn toàn khiến khán giả "tâm phục, khẩu phục".

Tuy nhiên, giải thưởng Cánh diều Vàng cho phim thuộc về "Hồ sơ cá sấu" lại tạo nên nhiều ý kiến trái chiều. "Hồ sơ cá sấu" khai thác đề tài hình sự pha lẫn chính luận, gia đình. Chuyện phim gay cấn và khó đoán, tạo nên sự tò mò với khán giả. Tuy nhiên, đánh giá chung, đây không phải là bộ phim thu hút đông đảo công chúng hay "gây bão" khán giả ở thời điểm phát sóng. Khách quan mà nói, trong các ứng cử viên cho danh hiệu Cánh diều vàng thì có lẽ "Hướng dương ngược nắng" sẽ ở mức cao hơn.

Còn nhớ, tại thời điểm phát sóng, "Hướng dương ngược nắng" là bộ phim luôn nhận được theo dõi cũng như bàn luận của khán giả trên các trang mạng xã hội. Cốt truyện, tính cách nhân vật của phim cũng được xây dựng kỹ lưỡng, logic và hấp dẫn. Thiết nghĩ, thật khó có thể yêu cầu sự hoàn hảo hay vừa lòng tất cả công chúng ở một giải thưởng. Nhìn theo hướng tích cực thì những giải thưởng ấy sẽ là động lực để các nghệ sĩ tiếp tục hăng say cống hiến trong tương lai.