Điện ảnh Việt 2022: Hy vọng ở tương lai

Thứ Ba, 17/01/2023, 17:33

Năm 2022 là một năm đặc biệt với đời sống văn hóa nghệ thuật nói chung và lĩnh vực điện ảnh nói riêng khi vẫn phải chịu ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nhưng đã nhanh chóng vực dậy sau đại dịch. Vì vậy, bức tranh điện ảnh Việt năm vừa qua có đủ những gam màu sáng, tối và vẫn lấp lánh màu hy vọng.

Phim ồ ạt ra rạp sau đại dịch

Có thể nói, cùng với nhiều lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn khác, điện ảnh Việt mất 3 tháng đầu năm phải “án binh bất động” vì những quy định của giãn cách trong đại dịch. Chỉ sau khi dịch bệnh bị đẩy lùi, các rạp chiếu mới mở cửa trở lại. Đây cũng là thời điểm một loạt phim ra rạp sau thời gian dài hoãn, lùi ngày ra mắt. Chưa khi nào điện ảnh Việt chứng kiến sự ra mắt ồ ạt của nhiều bộ phim đến thế.

maika2.jpg -0
Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI với nhiều điểm nhấn thú vị.

Theo thống kê chưa đầy đủ thì có khoảng hơn 30 bộ phim đã được ra mắt khán giả từ tháng 4/2022. Nhiều phim có mức đầu tư lớn, đa dạng đề tài, độc đáo trong cách thể hiện cùng sự góp mặt của những gương mặt mới hoặc “ngôi sao phòng vé”… Trong số đó, phim khá đa dạng về đề tài, thể loại. Dòng phim tâm lý - lãng mạn có những đại diện như “Người lắng nghe: Lời thì thầm”, “Đêm tối rực rỡ”, “Bẫy ngọt ngào”, “Chìa khóa trăm tỷ”, “Người tình”, “Kẻ thứ ba”... Dòng phim hài - tâm lý/ hành động phải kể tới “Nghề siêu dễ”, “Ê ông già, yêu ha”, “Mỹ nhân thần chén”, “Thanh Sói”, “Dân chơi không sợ con rơi”… Dòng phim kinh dị cũng khá xôm tụ với “Bóng đè”, “Vô diện sát nhân”, “Chuyện ma gần nhà”, “Rừng thế mạng”, “Mười: Lời nguyền trở lại”, “Cô gái đến từ quá khứ”. Đặc biệt trong dòng phim này còn có một số phim theo xu hướng zombie (xác sống) như  “Cù lao xác sống”, “Vi rút cuồng loạn”…

Hàng loạt bộ phim đến với khán giả chỉ ngay sau khi dịch bệnh bị khống chế đã cho thấy những người làm điện ảnh đã biến nỗ lực “nguy thành cơ” trong hoàn cảnh đặc biệt ấy như thế nào. Họ đã tranh thủ mọi điều kiện có thể trong giai đoạn dịch bệnh khó khăn để hoàn thành đứa con tinh thần của mình. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm thuận lợi cho phim Việt khi chưa phải cạnh tranh với những bộ phim bom tấn quốc tế.

Ở góc độ khán giả, sau một thời gian dài không được ra rạp xem phim thì đây cũng chính là thời điểm vàng để điện ảnh chinh phục. Trong số đó, một số bộ phim đã thu hút đông đảo khán giả tới rạp. Có phim còn đứng trong hàng ngũ CLB trăm tỷ. Ngoài ra, một số bộ phim đứng ở vị trí thứ 2 như “Bẫy ngọt ngào” (doanh thu 80 tỷ), “Nghề siêu dễ” (68,8 tỷ), “Chìa khóa trăm tỷ” (65,3 tỷ) và “Chuyện ma gần nhà” (58,8 tỷ).

Nhiều phim có doanh thu thấp

maika.jpg -0
Một cảnh trong phim “Maika - Cô bé đến từ hành tinh khác”.

Trong bức tranh điện ảnh Việt 2022 không thể không nhắc tới gam màu trầm lắng, đó chính là khá nhiều phim trong số các bộ phim ra rạp không có được doanh thu như kỳ vọng, thậm chí nếu không muốn nói là thất bại thảm hại. Nhiều phim đối mặt với tình trạng thua lỗ, thu không bù chi. Không thể kể hết được những bộ phim có doanh thu thấp nhưng tiêu biểu như “Mưu kế thượng lưu”, “Mến gái miền Tây”, “Qua bển làm chi”, “Ê ông già, yêu ha”, “Mỹ nhân thần sách”, “Kẻ thứ 3”, “578: Phát đạn của kẻ điên”, “Những cô vợ hành động”, “Kẻ đào mồ”…

Có bộ phim ra mắt vào những thời điểm khá thuận lợi như “Cù lao xác sống”, là phim Việt duy nhất ra mắt trong kỳ nghỉ lễ 2/ 9 nhưng chỉ thu được 10,4 tỷ đồng, thua xa các phim nước ngoài chiếu cùng thời điểm. Bộ phim “Vô diện sát nhân” cũng chỉ thu về 4,5 tỷ đồng. Thậm chí, bộ phim ra mắt gần đây là “Virut cuồng loạn” (đạo diễn Nhất Duy) còn bị xếp vào danh sách những “thảm họa” của điện ảnh Việt trong năm. Kịch bản rời rạc, phi logic và thiếu sáng tạo cùng cách làm phim lỗi thời, diễn viên thiếu kinh nghiệm và năng lực diễn xuất là những lý do khiến phim chết yểu ngay từ khi ra rạp.

Lâu nay, kinh phí để sản xuất một bộ phim trung bình 20 - 30 tỷ. Đặc biệt có phim đầu tư lên tới 50 - 60 tỷ. Vì vậy, áp lực thu hồi vốn của các nhà sản xuất cũng ngày càng tăng. Tình trạng phim dở xuất hiện đều từ đầu cho đến cuối năm cho thấy điện ảnh Việt cần lắm một sự thay đổi để lấy lại sự tin yêu của khán giả.

Tổ chức thành công Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI

Diễn ra vào tháng 11/2022, Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI (LHPQTHN) không chỉ là ngày hội của những người làm điện ảnh mà còn là sự kiện văn hóa thu hút sự chú ý của đông đảo công chúng. Mặc dù điện ảnh thế giới cũng như điện ảnh trong nước còn rất nhiều khó khăn sau COVID-19 nhưng LHP nhận được sự hưởng ứng của nhiều nền điện ảnh trên thế giới. Với hàng trăm tác phẩm (sau chọn ra được 123 tác phẩm) đến từ 50 quốc gia và vùng lãnh thổ cho thấy LHP Quốc tế Hà Nội đã có được uy tín bước đầu trong lòng bạn bè quốc tế.

Với khẩu hiệu “Điện ảnh - Nhân văn, Thích ứng và phát triển”, ngoài màn tranh giải của các bộ phim đặc sắc, trong khuôn khổ LHP còn có nhiều hoạt động thu hút sự quan tâm của những người làm điện ảnh và khán giả như chiếu phim “Toàn cảnh điện ảnh thế giới ”, “Tiêu điểm điện ảnh Hàn Quốc”, Triển lãm “Bối cảnh quay phim là những di tích, di sản văn hóa ở Hà Nội”, "Chợ phim”…

Tham gia LHP là những tác phẩm được sản xuất bởi những nhà làm phim chuyên nghiệp đến từ những nền điện ảnh tiêu biểu trên thế giới như Ấn Độ, Ba Lan, Iran, Pháp, Brazil, Tây Ban Nha… Mỗi bộ phim đề cập đến một chủ đề khác nhau, thể hiện các giá trị văn hóa, con người của từng quốc gia, dân tộc, tạo thành bức tranh sinh động và hấp dẫn. Trong thành phần Ban giám khảo, LHP đã mời được một số nhà làm phim chuyên nghiệp, uy tín trên thế giới bên cạnh các đạo diễn có tiếng Việt Nam.

Chung cuộc, Ban tổ chức đã trao 12 giải thưởng cho các bộ phim, đạo diễn, diễn viên xuất sắc nhất. Kết quả của LHP đã nhận được sự đồng tình của giới làm nghề cũng như công chúng. Đây là một điều vô cùng quan trọng vì chỉ có sự công tâm, chuyên nghiệp mới góp phần đưa LHP ngày càng có tầm ảnh hưởng và vị thế cao trong giới chuyên môn. Chắc chắn, LHPQTHN không chỉ là LHP được tổ chức quy mô và chuyên nghiệp nhất khu vực ASEAN mà sẽ còn chứa đựng giấc mơ mang tầm quốc tế xa hơn nữa. Sự thành công của LHPQTHN không chỉ là một điểm nhấn tích cực trong bức tranh toàn cảnh của điện ảnh Việt mà còn tiếp tục khẳng định Việt Nam là một điểm đến an toàn, hấp dẫn với du khách quốc tế.

Vẫn không ngừng hy vọng…

Điện ảnh được xác định là một trong các lĩnh vực mũi nhọn trong chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Nhìn vào số lượng khán giả tới rạp ngày càng đông là minh chứng cho thấy thị trường điện ảnh nước ta đầy tiềm năng. Mặc dù trong năm 2022, phim Việt chưa có được doanh thu như mơ ước nhưng nhìn vào số lượng phim ra rạp khi vừa trải qua 2 năm đại dịch, sự đa dạng trong đề tài, phong cách… cũng phải ghi nhận sự nỗ lực của các nhà làm phim. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là các đạo diễn, nhà sản xuất phải rút kinh nghiệm từ những thất bại vừa qua để có được những tác phẩm hay trong thời tương lai. Từ những khâu như kịch bản, dàn dựng, diễn xuất tới quảng cáo phát hành đều phải được thực hiện một cách tâm huyết và chỉn chu mới mong lấy lại vị thế trên sân nhà.

Ở thời điểm hiện tại, ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam đang phát triển cơ sở hạ tầng với tốc độ rất nhanh. Công nghệ hiện đại giúp cho việc sản xuất phim ngày một dễ dàng hơn, các khâu quảng bá, tiếp cận khán giả cũng nhanh chóng, hiệu quả hơn. Ngoài ra, Luật Điện ảnh năm 2022 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 với những thay đổi căn bản để phù hợp với tình hình mới được kỳ vọng sẽ là động lực để ngành nghệ thuật thứ 7 phát triển mạnh mẽ. Thậm chí, nhiều ý kiến tin tưởng rằng, nếu nhanh chóng khắc phục được những nhược điểm tồn tại, đây sẽ bắt đầu cho kỷ nguyên mới của ngành công nghiệp điện ảnh và trình chiếu phim tại Việt Nam, để Việt Nam hiện đang trở thành một trong những thị trường phim phát triển nhanh nhất châu Á.

Thảo Duyên
.
.