Đêm thơ - nhạc - kịch “Hoa cúc xanh”: Lan tỏa vẻ đẹp thơ ca Xuân Quỳnh

Theo thông tin từ ban tổ chức, cái tên “Hoa cúc xanh” của đêm thơ nhạc kịch được lấy ý tưởng từ bài thơ cùng tên của thi sĩ Xuân Quỳnh và vở kịch “Hoa cúc xanh trên đầm lầy” của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ. Đó cũng chính là nơi giá trị tinh thần, triết lý yêu và sống của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ gặp gỡ và thăng hoa.

Một chương trình đáng được chờ đợi

Chắc hẳn nhiều người còn nhớ, vào ngày 6/10/2019, đúng dịp sinh nhật lần thứ 77 của thi sĩ Xuân Quỳnh, chân dung của bà đã xuất hiện trên trang chủ Google, hiện diện trên toàn thế giới và được vinh danh như một biểu tượng tiêu biểu của văn nghệ sĩ Việt Nam. Nữ sĩ Xuân Quỳnh vinh dự trở thành người thứ 3 của Việt Nam sau cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và cố danh họa Bùi Xuân Phái được trang tìm kiếm lớn nhất thế giới này vinh danh trang trọng. Điều đó cũng cho thấy sức sống, sức ảnh hưởng của di sản thơ ca Xuân Quỳnh trong đời sống hiện đại.

Đã 34 năm từ ngày Xuân Quỳnh rời cõi tạm, nhưng tên tuổi và thơ ca của bà vẫn được người đời ngợi ca và luôn hiện diện trong đời sống đương đại hôm nay. Chính vì thế, với tâm huyết một lần nữa tôn vinh và tưởng nhớ thi sĩ Xuân Quỳnh, đêm thơ - nhạc - kịch “Hoa cúc xanh” đang được thiết kế để trở thành một đêm nghệ thuật đặc sắc, tạo một dấu ấn khó quên đối với khán giả mến mộ và cộng đồng người yêu thơ.

Ban tổ chức đã mời ê-kíp sáng tạo tham gia dàn dựng chương trình gồm những tên tuổi lớn như: đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp là tổng đạo diễn chương trình; nhạc sĩ Quốc Trung là Giám đốc âm nhạc; NSƯT Trần Lực là đạo diễn Sân khấu; Thiết kế sân khấu: họa sĩ Hà Nguyên Long; nhà sản xuất Lưu Quang Minh; nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến. Chương trình cũng quy tụ đông đảo nghệ sĩ tên tuổi tham gia biểu diễn như: NSND Lê Khanh, NSND Lan Hương, NSƯT Đỗ Kỷ, NSƯT Chiều Xuân, NSƯT Kim Oanh, NSƯT Minh Trang, ca sĩ Thanh Lam, ca sĩ Bùi Lan Hương…

Theo chia sẻ của Ban tổ chức trong buổi họp báo khởi động chương trình, đêm thơ - nhạc - kịch “Hoa cúc xanh” sẽ có bố cục 4 phần, trong đó hình tượng Xuân Quỳnh sẽ là trung tâm, đó là: “Bầu trời trong quả trứng”, “Tự hát”, “Sóng” và “Hoa cúc xanh”. Trong đó, “Tự hát” tái hiện chân dung đa diện của Xuân Quỳnh thông qua những sắc màu âm nhạc mới mẻ và những đoạn phim tài liệu ngắn phát giọng nói thật của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh. Phần “Sóng” sẽ đem đến chân dung một nữ sĩ “dữ dội và dịu êm” trong tình yêu thông qua các tiết mục trình diễn thơ của các nghệ sĩ Lê Khanh, Chiều Xuân, Minh Trang, Lan Hương, Đỗ Kỷ… sẽ đem đến cái nhìn rõ nét hơn về những đối thoại vừa gần, vừa xa, vừa dịu dàng, vừa mãnh liệt của hai tâm hồn thi sĩ để thấy được tình yêu của họ lãng mạn và đẹp đẽ tới mức nào.

Riêng phần “Hoa cúc xanh” là một vở kịch do đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp viết kịch bản và do sân khấu Lucteam của NSƯT Trần Lực dàn dựng. Vở kịch có tên “Ai đã lấp cái đầm lầy mãi mãi” như một sự kết nối ý tưởng từ bài thơ “Hoa cúc xanh” của thi sĩ Xuân Quỳnh và vở kịch nổi tiếng “Hoa cúc xanh trên đầm lầy” của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ.

Vở kịch “Ai đã lấp cái đầm lầy mãi mãi” được đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - một nghệ sĩ có một tình yêu mãnh liệt với di sản nghệ thuật và rất tích cực lan tỏa tinh thần của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ trong những năm qua dành nhiều tâm huyết, trăn trở và được viết vào tháng 3/2021.

Theo tiết lộ của tổng đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, âm nhạc trong đêm thơ - nhạc - kịch sẽ được làm mới bằng những bản phối tinh tế và có nhiều ca khúc được đặt sáng tác riêng cho chương trình. Phần hình ảnh sân khấu cũng sẽ là những mảng màu cũ mới đan xen, trong đó, chất thơ và hiện thực của đời sống biểu hiện trên bối cảnh sân khấu sẽ đưa người xem đến gần hơn với những năm tháng của thi sĩ Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ đã sống.

Nỗ lực lan tỏa “tinh thần Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ”

Thi sĩ Xuân Quỳnh (1942 - 1988) bước chân vào nghệ thuật với nghề nghiệp là diễn viên múa ở Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và đã nhiều lần đi biểu diễn ở nước ngoài. Bén duyên với thơ, từ năm 1962 đến 1964, Xuân Quỳnh học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khoá I) của Hội Nhà văn Việt Nam. Sau khi học xong, bà làm việc tại Báo Văn nghệ, Báo Phụ nữ Việt Nam.

Với những đóng góp xuất sắc cho nền văn học Việt Nam, bà được truy tặng Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2017. Nhà biên kịch Lưu Quang Vũ được Nhà nước truy tặngGiải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2000. Năm 1988, vợ chồng Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ cùng con trai Lưu Quỳnh Thơ qua đời trong một vụ tai nạn giao thông ở Hải Dương, trên đường đi dựng kịch trở về Hà Nội để lại bao nhớ thương, tiếc nuối. Để ghi nhớ những đóng góp xuất sắc của hai tác giả Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, tên ông bà được đặt tên cho các đường phố tại Đà Nẵng, Quy Nhơn, TP.Hồ Chí Minh và mới nhất là Hà Nội (tháng 3/2022).

Sự ra đi đột ngột của cặp vợ chồng Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ khi tài năng đang vào độ chín đã để lại một khoảng trống, niềm tiếc thương vô hạn cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và công chúng yêu nghệ thuật. Trong suốt những năm qua, gia tài thi ca, kịch nghệ, di cảo của vợ chồng Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh vẫn liên tục được sưu tầm, xuất bản; nhiều vở kịch của Lưu Quang Vũ liên tục được các nhà hát dàn dựng mới, dựng lại và biểu diễn trên cả nước.

Điều đáng nói là, dường như cái tên Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ vẫn luôn có sức hút, sức hấp dẫn mãnh liệt, luôn được công chúng đón đợi và cổ vũ nhiệt liệt. Đặc biệt hơn, gia đình, bạn bè và nhiều văn nghệ sĩ thân thiết, yêu quý, ngưỡng mộ tài năng và tình yêu của cặp vợ chồng này đã dùng nhiều cách để lan tỏa tài năng, tinh thần, triết lý sống, tình yêu nghệ thuật… của cặp đôi Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ trong đời sống đương đại.

Năm 2008, một bộ phim tài liệu nhân tưởng nhớ 20 năm ngày mất của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ lần đầu tiên được công bố đã gây xúc động mạnh đối với khán giả. Nhân tưởng nhớ 30 năm ngày mất của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ (năm 2018), “Đêm thơ nhạc Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh: Còn tình yêu ở lại” cũng đã thu hút sự quan tâm của công chúng và được truyền hình trực tiếp trên VTV.

Điều đáng mừng là, gia đình nhà thơ, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ có 2 người em là PGS. TS Lưu Khánh Thơ và nhà báo Lưu Quang Định - Tổng Biên tập Báo Nông thôn ngày nay/ Dân Việt rất tâm huyết với sự nghiệp của anh trai, chị dâu. Những năm qua, nhiều cuốn sách, nhiều chương trình nghệ thuật đặc sắc, những buổi hội thảo quy mô về Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ đã ra đời là nhờ nỗ lực tuyệt vời của gia đình.

Những năm gần đây, ekip “Se sẽ chứ” của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đã tổ chức nhiều chương trình giao lưu, tọa đàm, biểu diễn nghệ thuật quy mô nhỏ để lan tỏa vẻ đẹp thuần khiết trong nghệ thuật của Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh, tạo ra một điểm nhấn trong sinh hoạt nghệ thuật ấm áp tại Thủ đô. Đặc biệt là, các hoạt động này của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đặc biệt chú trọng giới thiệu di sản tinh hoa của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ đến với các bạn trẻ, sinh viên, học sinh…

Năm nay là dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80 của thi sĩ Xuân Quỳnh cũng là một năm chẵn đặc biệt, nên đầu năm 2022, vở nhạc kịch tái hiện cuộc đời của thi sĩ Xuân Quỳnh có tên “Sóng” (Biên kịch: Kim Thùy - đạo diễn: NSƯT Cao Ngọc Ánh) được Nhà hát Tuổi trẻ dàn dựng và biểu diễn nhận được nhiều thiện cảm của khán giả. Tới đây, gia đình phối hợp với Công ty Sách Nhã Nam và Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ phối hợp cho ra mắt 3 cuốn sách: “Xuân Quỳnh - Nhật ký chiến trường và những bức thư chưa từng công bố”, “Hoa cúc xanh thương nhớ” và tập thơ tuyển “Không bao giờ là cuối” (tái bản).