Hợp tác Sân khấu và Du lịch: Cơ hội khởi sắc cho sân khấu Việt

1.Theo thỏa thuận hợp tác, sau 2 tháng kể từ ngày ký, các đêm diễn "Kiều" sẽ chính thức được bắt đầu và khách du lịch đến từ Vietrantour có thể thưởng thức vở diễn này với nhiều ưu đãi. Ban đầu, Vietrantour dành ưu đãi 30% giá vé xem kịch cho khách đặt qua mạng.

Chia sẻ với báo chí về dự án hợp tác này, bà Đinh Nguyệt Ánh - Tổng giám đốc Vietrantour cho hay, khi được mời xem vở "Kiều", bà cảm thấy rất thích thú, cuốn hút. Vì thế bà đã quyết định ký kết hợp tác quảng bá giới thiệu "Kiều" và các tour du lịch của công ty mình.

Bà Nguyệt Ánh chia sẻ: "Tôi rất ấn tượng với vở Kiều của Nhà hát Kịch Việt Nam và khi xem xong, tôi cảm thấy tiếc nuối nếu vở diễn không được giới thiệu tới đông đảo người xem. Đó là lý do Vietrantour quyết định đưa Kiều vào diễn phục vụ các tour du lịch của mình. Từ trước tới nay các tour du lịch của Viettrantour mới dừng lại ở các chương trình biểu diễn múa rối nước mà thôi...".

Việc ký kết hợp tác với các tour du lịch mở ra hướng đi mới cho các nhà hát.

Thực ra, việc sân khấu hợp tác với du lịch để quảng bá, giới thiệu những nét đặc sắc của sân khấu Việt Nam đối với khách du lịch là việc làm không mới. Từ sau đổi mới, mở cửa, lượng khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam và có nhu cầu tìm hiểu, tiếp cận với văn hóa Việt Nam ngày một nhiều nên mô hình này đã có từ trên 20 năm.

Nhưng theo quan sát của phóng viên, ở Thủ đô mới chỉ có Nhà hát Múa rối Thăng Long với vị trí thuận lợi nằm ngay sát hồ Hoàn Kiếm là nhà hát duy nhất lập kỷ lục "đỏ đèn" suốt 365 ngày phục vụ khách du lịch, trong đó chủ yếu là khách du lịch nước ngoài. Nhà hát có số ngày "đỏ đèn" nhiều thứ 2 phục vụ khách du lịch đó chính là Nhà hát Nhã nhạc cung đình Huế.

Cũng có nhiều lý giải về việc sao hai nhà hát này luôn có lượng khách du lịch tìm đến đông đảo với nhiều suất diễn/ ngày, trong đó có việc đây là 2 bộ môn nghệ thuật đặc sắc của Việt Nam, trong đó rối nước là bộ môn nghệ thuật có một không hai trên thế giới.

Tuy nhiên, để có được thành tích trên, theo NSND Nguyễn Hoàng Tuấn, từ lâu Nhà hát Múa rối Thăng Long đã hợp tác với trên 300 công ty du lịch - lữ hành trên địa bàn thành phố Hà Nội và trong cả nước. Mỗi tháng nhà hát đón khoảng 13.000 lượt khách (trong đó có 3.000 lượt khách nội địa, gần 10.000 lượt khách quốc tế) và lượng khách đi theo tour chiếm 70 - 80%.

Đây thực sự là con số "biết nói" và là niềm mơ ước của các nhà hát nghệ thuật truyền thống khác như chèo, tuồng, cải lương... Nhưng theo chia sẻ của NSND Nguyễn Hoàng Tuấn: "Đây không phải là sự "hữu xạ tự nhiên hương", mà là cả một quá trình vận động, xoay xỏa, tự làm mới mình, chủ động tìm kiếm, tiếp cận khách hàng. Hằng năm, Nhà hát tổ chức các cuộc trưng cầu ý kiến từ một số công ty lữ hành để biết được nhu cầu của khách, thời gian, thời lượng của chương trình bao nhiêu là phù hợp với khách du lịch. Chương trình nên xây dựng ra sao để khách du lịch của tất cả các nước đều có thể hiểu được ngôn ngữ chung, nhất là hành động..., thì mới có thể thu hút được khách du lịch đến với các buổi biểu diễn của nhà hát suốt 365 ngày/năm!"…

2. Mô hình hoạt động thành công của Nhà hát Múa rối Thăng Long từ lâu đã trở thành "điểm sáng" để nhiều nhà hát khác tìm hiểu, học hỏi. Các đơn vị nghệ thuật sân khấu khác trên địa bàn Thủ đô những năm qua đã chủ động hơn trong việc kết nối với các đơn vị lữ hành, chủ động xây dựng các chương trình biểu diễn tốt nhất, là "đặc sản" của đơn vị mình nhưng đồng thời cùng có nghiên cứu tâm lý khách du lịch như Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Múa rối Việt Nam.

Các đơn vị này cũng rất mong muốn thu hút được các đoàn khách du lịch, thậm chí chỉ bằng một phần của Nhà hát Múa rối Thăng Long thì đã là thành công lớn, mở ra tương lai mới đối với họ, nhưng xem ra việc triển khai cũng chưa ráo riết và chưa đạt kết quả như mong muốn vì nhiều nguyên nhân.

Theo ông Phạm Ngọc Tuấn, Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam: "Việc hợp tác giữa Nhà hát Tuồng Việt Nam và các công ty lữ hành du lịch có nhiều khó khăn vì còn nhiều vấn đề nan giải và cần có cơ chế chính sách của Nhà nước hỗ trợ cho bộ môn nghệ thuật truyền thống có nhiều đặc thù.

Nhà hát Múa rối Thăng Long luôn đông khách vì ký kết hợp tác được với trên 300 đơn vị làm du lịch.

Mặc dù nhiều năm nay, nhà hát duy trì biểu diễn 1 suất diễn phục vụ du lịch vào lúc 18h đến 19h tại Rạp Hồng Hà và ngày thứ 5 hằng tuần và 2 suất diễn lúc 20h ở số 87 Mã Mây theo đề nghị của Ban quản lý phố cổ Hà Nội, nhưng khách đến đây khi đông, khi vắng và chủ yếu là khách lẻ, khách đi theo "tour gia đình" chứ không có nhiều khách đến theo đường tour du lịch. Còn theo NSƯT Thanh Ngoan - Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam, đơn vị này cũng rất tha thiết muốn có những chương trình hợp tác với các tour du lịch nhưng cũng chưa có nhiều đối tác.

Một trong những nguyên nhân là do Nhà hát Chèo Việt Nam nằm trên phố Kim Mã - khá xa nếu tính vào các tour du lịch đi vòng quanh phố cổ. Mặc dù những năm qua, Nhà hát Chèo Việt Nam luôn xây dựng và duy trì chương trình "Chiếu Chèo" biểu diễn vào tối thứ 6 hằng tuần.

Theo chia sẻ của NSƯT Thanh Ngoan: "Các chiếu chèo được xây dựng rất công phu, có kế hoạch biểu diễn được thông báo bên ngoài và cả trên website, nhưng thực tế lượng khách du lịch quốc tế đến với nhà hát không nhiều mà hiện nay vẫn dừng ở việc phục vụ khách nội địa là chủ yếu. Sắp tới, chúng tôi sẽ lên một kế hoạch kỹ lưỡng, dài hơi trong việc làm sao tiếp cận được với các công ty du lịch để đưa khách đến rạp Kim Mã.

Nghệ thuật chèo rất đặc sắc và chắc chắn khách du lịch sẽ cảm thấy thích thú khi tiếp cận với bộ môn nghệ thuật truyền thống thuần Việt. Tôi nghĩ rằng, thời gian gần đây lãnh đạo Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch đã rất quan tâm đến vấn đề này. Điều này khiến chúng tôi rất mừng. Nhưng đúng là bên cạnh đó vẫn cần có những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cụ thể, ví dụ như các công ty du lịch nếu đưa được các chương trình biểu diễn nghệ thuật truyền thống vào tour chính thức của mình dành cho khách tham quan thì sẽ được hưởng ưu đãi gì chẳng hạn. Có như thế, có được hưởng lợi về mặt chính sách thì họ cũng mới hào hứng khi các đơn vị nghệ thuật đi "chào hàng", đề nghị hợp tác!".

3. Gần đây, một thông tin được nhiều người quan tâm là trong tháng 6 tới đây, Nhà hát Lớn Hà Nội sẽ mở cửa để đón khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện gần đây đã có buổi thăm và làm việc với Nhà hát Lớn Hà Nội, đồng thời đưa ra một số chỉ đạo có tính chiến lược, trong đó có việc xây dựng tour du lịch phục vụ du khách có nhu cầu tham quan tìm hiểu về lịch sử, kiến trúc và thưởng thức nghệ thuật tại địa điểm này. Những ý kiến chỉ đạo đó đã nhanh chóng nhận được sự tán đồng của dư luận.

Theo đó, sẽ có 2 chương trình dành cho du khách đến tham quan Nhà hát Lớn gồm: Tham quan nhà hát; tham quan nhà hát và xem biểu diễn nghệ thuật. Dự kiến, chương trình sẽ được tổ chức thường kỳ, kết nối với các hoạt động trên phố đi bộ, mua sắm, ẩm thực, triển lãm… trở thành sản phẩm du lịch văn hóa góp phần làm đa dạng sản phẩm du lịch trên địa bàn Hà Nội.

Theo thông tin mới nhất, để chuẩn bị cho chương trình của gói sản phẩm văn hóa tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ xây dựng ba chương trình nghệ thuật ca múa nhạc tổng hợp với sự phối hợp biểu diễn của Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Đương đại Việt Nam... Đây quả là tín hiệu đáng mừng, đáng để hy vọng sân khấu Thủ đô sẽ có cơ hội khởi sắc nhờ "bắt tay" với du lịch.