Giải Oscar 2018: “Người đẹp và thủy quái” đoạt 4 tượng vàng
Những tác phẩm đoạt giải Oscar 2018
Bộ phim "The Shape of Water" (Người đẹp và thủy quái) thuộc thể loại giả tưởng, lãng mạn, kỳ bí của đạo diễn Guillermo del Toro, do các diễn viên chính: Sally Hawkins, Doug Jones, Michael Shannon, Octavia Spencer, Richard Jenkins thủ vai đã đề cập tới một câu chuyện tình cổ tích kỳ lạ giữa cô gái câm và Người Cá.
Bộ phim đã vượt lên tất cả những ứng cử viên tại giải Oscar năm nay để rinh về 4 tượng vàng, trong đó có giải ở hạng mục quan trọng nhất là Phim truyện xuất sắc. Trước đó, bộ phim còn được xướng tên ở các hạng mục Đạo diễn (thuộc về Guillermo del Toro), Thiết kế sản xuất và Nhạc nền xuất sắc.
Trên sân khấu nhận giải, del Toro phát biểu: "Tôi là một người nhập cư. Điều tuyệt vời nhất mà nghệ thuật và ngành công nghiệp điện ảnh có thể làm được là xóa bỏ những ranh giới nằm trên cát. Chúng ta nên tiếp tục sứ mệnh đó".
Trên thực tế, không có quá nhiều bất ngờ xảy ra tại lễ trao giải Oscar năm nay. Bộ tứ Gary Oldman (Darkest Hour), Frances McDormand (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri), Sam Rockwell (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri) và Allison Janney (I, Tonya) tiếp tục giành các tượng vàng diễn xuất, nối dài những thắng lợi mà họ đã đạt được trong mùa giải thưởng điện ảnh 2017-2018.
Hai tác phẩm được giới phê bình đánh giá rất cao trong năm qua là Get Out và Lady Bird cũng tham gia tranh giải năm nay. Trong khi bộ phim của nữ đạo diễn Greta Gerwig phải ra về tay trắng thì Jordan Peele vẫn kịp nhận giải Kịch bản gốc xuất sắc nhờ tác phẩm khéo léo châm biếm nạn phân biệt chủng tộc cực kỳ ăn khách.
Trước đó, nhà biên kịch 89 tuổi James Ivory được vinh danh ở hạng mục Kịch bản chuyển thể xuất sắc với Call Me by Your Name. Đây cũng là chiến thắng duy nhất của tác phẩm điện ảnh mang đề tài đồng tính gây tiếng vang tại lễ trao giải năm nay.
 |
| Bộ phim đoạt 4 tượng vàng Oscar lần thứ 90. |
Tượng vàng hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc dành cho Coco là điều mà tất cả đều dự đoán từ trước. Nhưng tác phẩm mới nhất của xưởng Pixar còn gây bất ngờ ở hạng mục Ca khúc chủ đề xuất sắc. Remember Me của Coco rốt cuộc đã đánh bại This is Me của tác phẩm ca vũ nhạc ăn khách The Greatest Showman.
Bộ phim Chile xoay quanh một phụ nữ chuyển giới mang tên A Fantastic Woman ẵm giải Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc, còn Icarus - tác phẩm lấy đề tài nạn sử dụng doping trong thể thao tại Nga - vượt qua nhiều đối thủ mạnh ở hạng mục Phim tài liệu xuất sắc.
Ở các hạng mục kỹ thuật, nhờ Blade Runner 2049, nhà quay phim Roger Deakins rốt cuộc cũng chấm dứt "vận đen" tại Oscar. Sau 13 lần đề cử mà cuối cùng đều chịu thất bại, ông đã cầm trong tay tượng vàng Oscar đầu tiên trong sự nghiệp.
Bộ phim tâm lý chiến tranh Dunkirk của Christopher Nolan cũng xuất sắc không kém khi giành 3 tượng vàng ở các hạng mục: Dàn dựng âm thanh, Hòa âm và Dựng phim xuất sắc.
Chiến thắng ấn tượng của mô tuýp cổ tích tại Oscar 2018
"Người đẹp và thủy quái" kể về câu chuyện tình giữa cô gái câm Elisa cô đơn và tội nghiệp làm nghề lau dọn tại một cơ sở nghiên cứu khoa học bí mật của chính phủ. Một ngày cô tình cờ bắt gặp chàng trai Người Cá cũng có một số phận khá bi thảm khi anh bị bắt về từ dòng sông Nam Mỹ xa xôi, chỉ bởi sinh vật có khả năng sống lưỡng cư cả ở trên bờ lẫn dưới nước để phục vụ những nghiên cứu thí nghiệm khoa học tại trung tâm này.
Cuộc gặp gỡ định mệnh giữa hai số phận cô đơn đã làm nên một câu chuyện tình cổ tích thấm đẫm tính nhân văn. Ở chàng Người Cá, Elisa tìm thấy tất cả những gì bản thân mong muốn trong cuộc sống: một người bạn câm lặng nhưng chân thành, một tấm lòng sẵn sàng chia sẻ từ quả trứng luộc cho tới niềm đam mê âm nhạc, và trên hết là một tâm hồn đồng điệu trong nỗi cô đơn đến cùng cực.
Thế nhưng Elisa cũng nhận ra rằng, hạnh phúc giữa họ thật ngắn ngủi khi chàng Người Cá đứng trước nguy cơ bị giết để phục vụ mục đích nghiên cứu khóa học. Nỗi giày vò đau khổ giữa việc chấp nhận thực tế nghiệt ngã hay tìm cách cứu người yêu, đưa người yêu trở về với thiên nhiên, nơi Người Cá có thể sinh tồn an toàn đã ám ảnh người xem về tính nhân văn của nội dung câu chuyện.
Đặt tên phim là The Shape of Water (Dáng hình của nước), đạo diễn sử dụng nước như chủ đề trung tâm - biểu tượng cho sự tự do. Ngoài ẩn dụ cho sự tự do, nước còn là biểu tượng cho sự vĩnh hằng và thanh tẩy trong đạo Thiên Chúa, giúp Elisa được gột rửa khỏi thế giới coi thường cô. Del Toro mượn lớp vỏ cổ tích làm phông nền, nhưng cách kể của ông đi ngược các câu chuyện quen thuộc.
Nhân vật nữ của phim không hề xinh đẹp, còn thủy quái từ đầu đến cuối là một sinh vật ghê rợn chứ không có hoàng tử điển trai nào nấp bóng. Cả hai đều xấu theo tiêu chuẩn đánh giá của xã hội loài người và suốt phim cũng không hề tìm cách hòa nhập vào cộng đồng đó.
Chuyện phim tương phản các tác phẩm như The Little Mermaid hay Beauty and the Beast - đều mô tả sinh vật kỳ dị nỗ lực vươn tới chuẩn mực của con người và đau buồn khi không đạt được chúng (nàng tiên cá muốn có đôi chân, còn quái vật sống khép kín bởi vẻ ngoài).
Nhà làm phim người Mexico Guillermo del Toro là tên tuổi gắn liền với hàng loạt bộ phim "quái vật" vừa xuất sắc về mặt hình ảnh, vừa khơi gợi nhiều cảm xúc trong lòng khán giả. Anh được biết tới nhiều nhất qua một số tác phẩm hành động đậm chất khoa học giả tưởng như Blade I (2002), Hellboy (2004), Hellboy II: The Golden Army (2008) hay Pacific Rim (2013), del Toro luôn mang tới những chi tiết và nhân vật vừa sáng tạo, vừa gợi nhớ tới giấc mơ thuở thơ bé.
Một trong những nhân vật "quái vật" ấy - nhà bác học nửa người, nửa cá Abe Sapien trong hai tập phim Hellboy - là nguồn cảm hứng để ông sáng tác nên tạo hình kỳ lạ cho chàng Người Cá của The Shape of Water. Và điều thú vị là cả hai đều do nam diễn viên Doug Jones thể hiện.
Tuy nhiên, một nguồn cảm hứng nữa của The Shape of Water chính là mối tình "người đẹp - quái thú" ở tác phẩm khoa học giả tưởng Creature from the Black Lagoon (1954). Đó là bộ phim gắn liền với tuổi thơ của Guillermo del Toro, và nay ông muốn viết lại mối tình dang dở năm xưa trên màn bạc của đạo diễn Jack Arnold thành câu chuyện cổ tích thời hiện đại của riêng mình.
Chính mô-típ cổ tích từng giúp Guillermo del Toro gặt hái rất nhiều thành công với The Devil's Backbone (2001) hay Pan's Labyrinth (2006). Bằng việc tập trung vào thế mạnh hình ảnh của The Shape of Water khi bộ phim chứa đựng nhiều chi tiết nửa thực nửa mơ, nhà làm phim người Mexico đã phần nào khoả lấp được điểm yếu về kịch bản, khiến khán giả bị lôi cuốn vào mối tình lãng mạn, nên thơ giữa cô gái câm Elisa và chàng Người Cá.
Câu chuyện cổ tích thời hiện đại về mối tình giữa cô gái câm và chàng Người Cá cũng như giá trị nhân văn thấm đẫm trong sự hy sinh mà các nhân vật dành cho nhau, là quá đủ để giúp The Shape of Water trở thành tác phẩm đáng nhớ.
Nhưng Guillermo del Toro còn là người luôn luôn cố gắng phát huy hết khả năng sáng tạo thông qua phần hình ảnh và âm nhạc. Với sự giúp đỡ của nhà quay phim Dan Laustsen người Đan Mạch và nhà soạn nhạc lừng danh Alexandre Desplat người Pháp, ông đã biến The Shape of Water trở thành tác phẩm có phần nghe - nhìn thuộc hàng xuất sắc của điện ảnh thế giới 2017.
Màu sắc hoài cổ cùng những bản nhạc cũ kỹ trong phim giúp trái tim khán giả như dịu lại với cảm xúc về một thời kỳ đã qua. Đó là thập niên 1950-1960, những năm tháng của tình yêu trong trắng, của giấc mơ vươn tới không gian, của niềm tin vào tương lai tươi sáng, bất chấp mâu thuẫn giữa các quốc gia, bất chấp định kiến, bất ổn đầy rẫy trong xã hội.
Người yêu điện ảnh thập niên 1990 hẳn khó có thể quên những bộ phim vừa hiện thực, vừa mang nét giả tưởng của đạo diễn Jean-Pierre Jeunet như Delicatessen (1991), The City of Lost Children (1995), hay đặc biệt là Amélie(2001). Đó là nhóm tác phẩm khiến người xem mê đắm bởi phần hình ảnh giàu chất siêu thực, cùng phần nội dung đáng suy ngẫm về tình người.
