Ca sĩ Ngọc Lan: Nghìn trùng con gió bay

• Ca sĩ Thu Minh thực sự muốn trở thành Diva?
• Ca sĩ Giao Linh: Những đóa hồng dành cho tình yêu
• Ca sĩ Ánh Tuyết: Tôi có khả năng dung hòa những ý kiến trái chiều

Ngay ở những tiết tấu vui tươi, tiếng hát Ngọc Lan vẫn phảng phất nét buồn mơ hồ, hoang hoải, man mác. Cộng với đôi mắt của Ngọc Lan lúc nào cũng buồn bã u sầu, giọng hát Ngọc Lan đem lại cho người nghe một cảm giác xao xuyến run rẩy...

Tinh khôi giọng hát Họa My

Ngay từ khi còn nhỏ, Lê Thanh Lan (tên khai sinh của ca sĩ sinh năm 1956 Ngọc Lan) đi hát thánh ca ở nhà thờ đã gây ấn tượng đặc biệt với bà con giáo dân ở Nha Trang. Một giọng hát trong vắt thánh thót như tiếng chim Họa My mỗi sớm mai.

Với sự quyến rũ đặc biệt, qua tiếng nói và giọng hát ngọt ngào cùng nhan sắc rực rỡ của tuổi mới lớn, Lê Thanh Lan đã được không ít chàng trai ngỏ lời. Một mối tình thơ mộng đã nảy sinh ở tuổi 17 khi Ngọc Lan yêu chân thành và say đắm một người bạn trai. Nhưng mọi ước mơ tan vỡ khi chàng trai bất ngờ bỏ đi. Cuộc tình nhanh chóng bị chôn vùi theo kỷ niệm.

Ca sỹ Ngọc Lan thuở ban đầu rực rỡ.

Thất vọng và nỗi buồn ám ảnh tâm hồn non trẻ của Lê Thanh Lan. Từ đó giọng hát ngây thơ của Lê Thanh Lan đã ẩn chứa nỗi niềm mất mát và cả sự đắng cay của tình yêu. Bản tính trở nên trầm lắng, Maria Lê Thanh Lan dồn hết tâm trí qua những bài thánh ca, hát về những ước vọng của thân phận con người. 

Nhưng rồi mọi sự đổi thay khi Lê Thanh Lan theo gia đình định cư ở Nam California (Mỹ) vào năm 1980. Lê Thanh Lan bắt đầu cuộc sống mới. Cô vừa phụ giúp mẹ bán bánh hamburger vừa đi hát thêm ở một quán cà phê do ca sĩ Duy Quang giới thiệu. Ở quán cà phê đầu tiên, Thanh Lan chỉ được trả 35 USD trong ba đêm hát. Ai cũng chú ý cô gái lạ mới nhập cư này có giọng hát ngọt ngào và mê hoặc lòng người.

Tiếng lành đồn xa, ông chủ quán cà phê Ngọc Chánh ở khu phố khác sang nghe thăm dò. Ngay lập tức, ông gạ Thanh Lan sang hát với giá 250 USD một tuần và ký giao kèo luôn. Nhưng ông đã đổi tên cô thành nghệ danh Ngọc Lan, bởi Thanh Lan trùng tên với một ca sĩ và diễn viên điện ảnh nối tiếng từ trước đó.

Một năm sau, cái tên Ngọc Lan được đồn thổi đến tai những trung tâm ca nhạc lớn trên đất Mỹ. Họ bắt đầu tìm đến quán cà phê Ngọc Chánh. Người đầu tiên gặp Ngọc Lan là nhà thơ kiêm nhạc sĩ Nguyên Sa. Ông ngỡ ngàng với giọng hát thiên phú hết sức hồn nhiên của Ngọc Lan. Một giọng hát lạ, hiếm có với âm thanh trong vắt và óng ả như tơ lụa vậy. Ông đã khuyên Ngọc Lan hãy dẹp mọi việc gia đình, chuyển hẳn sang làm ca sĩ chuyên nghiệp. 

Quả nhiên một số trung tâm sản xuất băng đĩa đã tới ký hợp đồng với Ngọc Lan. Nhạc sĩ Từ Công Phụng nhận định giọng hát Ngọc Lan không hề phô diễn kỹ thuật nhưng sẽ đánh gục hàng triệu trái tim yêu nhạc tình ca.

Còn nhạc sĩ kiêm ca sĩ Trần Thiện Thanh vừa nghe xong chương trình của Ngọc Lan đã vui mừng nói giọng hát của cô sẽ mở ra một trường phái mới cho nền tân nhạc ở hải ngoại. Ông cho rằng với làn hơi rất mong manh sương khói thả hồn vào từng câu chữ của Ngọc Lan đã hình thành một phong cách rất riêng.

Chỉ ba năm sau, băng video Tiếng hát Ngọc Lan 1 (có tựa đề "Như anh đã yêu em"  - 1989) đã gây chấn động làng âm nhạc hải ngoại. Hai năm sau, hãng Mây Production lại phát hành tiếp video thứ hai "Mặt trời bên kia mùa hạ" (Tiếng hát Ngọc Lan 2-1992). Giới chuyên môn đánh giá cho đến nay, đây là hai video rất có giá trị về nghệ thuật.

Những câu hát bằng nước mắt

Sự thành công ngoài sức tưởng tượng đối với Ngọc Lan. Từ đó cô xuất hiện liên tục trên các sàn diễn và trung tâm ca nhạc lớn ở nhiều nước. Khán giả luôn luôn nhớ đến các bài hát hết sức ấn tượng của Ngọc Lan như: "Mưa trên biển vắng", "Hạnh phúc nơi nào", "Người yêu dấu"; hay đó là những bản tình ca "Cho người tình lỡ", "Nỗi sầu", "Tuổi thần tiên"; hoặc "Lại gần hôn em", "Tình nhớ"…

Đặc biệt, ca sĩ Ngọc Lan còn là một trong những ca sĩ hát tiếng Pháp cực chuẩn. Lối hát rõ lời thể hiện nội tâm man mác sầu tư của Ngọc Lan luôn ám ảnh lòng người. Cô có một lối hát như mơ, khác hẳn với những lớp ca sĩ chuyên hát nhạc Bolero trước đó.

Buổi trình diễn cuối cùng của ca sỹ Ngọc Lan năm 1998.

Ngọc Lan hiện diện với một thanh sắc không màu mè và duyên dáng tựa như ánh nắng ban mai. Cô hát không hề phô trương kỹ thuật luyến láy hoặc rung hơi khoe giọng mà hát như buông từng lời tâm tình. Hiếm có ca sĩ nào hát tự nhiên như Ngọc Lan. Giọng hát của cô mềm ướt ngọt như rót mật vào tai. Giới chuyên môn đánh giá Ngọc Lan đã khoác lên mình một tấm áo mới cho nền tân nhạc với lối hát hướng nội tự nhiên như cuộc đời.

Hơn nữa, nói đến Ngọc Lan là nói đến "đặc sản" riêng trong giọng hát đó là nét bâng khuâng buồn bã. Âm sắc buồn cố hữu ấy đã làm nên thương hiệu Ngọc Lan và cô rất thành công ở những bản tình ca. Nhiều người đã từng khẳng định khó ai vượt được Ngọc Lan khi hát những bài "Mưa trên biển vắng", "Tuyết rơi", "Mùa hè năm ấy"… Đó là những nỗi buồn thánh thiện tinh khôi chứ không để lại cảm giác sầu não thê lương.

Nhưng thật trớ trêu cho một nhan sắc kỳ tài. Một căn bệnh âm thầm ấp ủ đã hủy hoại người con gái tài sắc. Một khối u trong não mà Ngọc Lan không hề biết. Đôi mắt Ngọc Lan mờ dần. Trong nhiều đêm diễn, Ngọc Lan phải có người trợ giúp dẫn ra sân khấu. Nét đượm buồn trên gương mặt xinh đẹp Ngọc Lan càng u uẩn hơn. Cô gắng gỏi hát và trao gửi tâm hồn mình cho khán giả. Hàng trăm ca khúc đã đi vào lòng người với nỗi buồn sa mạc Ngọc Lan.

Có lần Ngọc Lan hát trong nỗi đau dội lên trong óc và quỵ xuống dưới những câu nhạc cuối cùng. Cô muốn tận hiến cho người nghe. Từ đó Ngọc Lan đã phải rời sân khấu vì đôi mắt đã bị lòa cùng nỗi đau thể xác (1993).

Tuy vậy ca sĩ Ngọc Lan đâu có cam chịu số phận nghiệt ngã. Cô gắng chữa bệnh và cùng chồng mới cưới (nhạc sĩ Mai Đăng Khoa) tập luyện tiếp tục biểu diễn. Năm 1994 rồi tới 1996 và 1998, Ngọc Lan vẫn trở lại sân khấu với hình ảnh nữ hoàng tình ca. Hình ảnh cuối cùng của Ngọc Lan được ghi lại trong video "Khóc cho một dòng sông" (Đức Huy) như một sự chia tay tiếc nuối. Căn bệnh quái ác đã cướp đi niềm say mê âm nhạc của Ngọc Lan.

Ba năm sau, nữ hoàng tình ca đã ra đi, để lại 800 ca khúc và 40 album ca nhạc mà người nghe yêu mến. Khán giả luôn nhớ đến hình ảnh Ngọc Lan trình diễn, với hàng chục ngàn người nghe trong đêm ở Sydney và Melbourne (Úc). Hàng trăm khán giả không có vé đã đứng bên ngoài sân khấu ngóng chờ nữ hoàng xinh đẹp để xin chữ ký. Ít ca sĩ nào được khán giả mến mộ như Ngọc Lan.

Với bản tính nhút nhát, khiêm tốn cùng những giọt nước mắt rơi trong từng câu hát, Ngọc Lan đã neo vào trái tim người nghe những giai điệu khắc khoải khó quên.

Hoài cảm

Sau khi Ngọc Lan mất (2001), liên tục 18 năm qua những bài hát của Ngọc Lan vẫn được phát hành và được khán giả yêu mến. Cô là một hiện tượng với sự nghiệp ở đỉnh cao và được coi là nữ hoàng nhạc tình buồn ở hải ngoại. Ngọc Lan ra đi đúng vào thời điểm sung sức và thăng hoa nhất trong sự nghiệp (55 tuổi).

Có không ít nhạc sĩ đã sáng tác ca khúc tưởng nhớ Ngọc Lan. Trong số đó có những nhạc sĩ nổi tiếng như Nhật Ngân với "Tiếng hát mong manh"; nhạc sĩ Trần Thịnh với "Gãy cánh thiên hương"; hoặc nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã viết bài "Huyền thoại Ngọc Lan"… Đây cũng là trường hợp hiếm có. Một ca sĩ mất đi đã được bạn bè đồng nghiệp tôn vinh như một tượng đài. Đó chỉ có thể là Ngọc Lan.

Đặc biệt, nhạc sĩ Anh Bằng đã thương xót cho người đẹp tài hoa bạc mệnh qua ca khúc "Vĩnh biệt một loài hoa". Ông đã miêu tả Ngọc Lan rất sinh động với cảm xúc chân thực: "Người con gái ấy mang tên một loài hoa. Mắt biếc suối trong, mi cong ngọc ngà. Loài hoa yêu ấy bây giờ đã xa, bây giờ đã xa… Ôi tiếng kinh cầu hồn như tiếng ai ca thật buồn…".

Còn đâu đó trong một quán cà phê nơi ngõ phố vẫn văng vẳng giọng hát Ngọc Lan thánh thót qua bản nhạc bâng khuâng: "Ngày ra đi với gió/ Ta nghe tình đổi mùa/ Rừng đông rơi chiếc lá/ Ta cười với âm u/ Trên quê hương còn lại/ Ta đi qua nửa đời/ Chưa thấy được ngày vui/ Đường trần rồi khăn gói/ Mai kia chào cuộc đời/ Nghìn trùng con gió bay" (Những con mắt trần gian - Trịnh Công Sơn).