Tâm thế của năm mới

Bên li cà phê của mình, người viết đang ngồi nhìn ra phố và thấy một du khách đang dừng lại, anh ta đưa điện thoại lên chụp dòng sông, ngắm nghía bức ảnh vừa chụp, nở một nụ cười và lặng lẽ bước tiếp. Đó là một trong muôn vàn những người hạnh phúc, một hạnh phúc nhẹ nhàng như tất cả chúng ta trong những ngày cuối năm. Giờ là lúc bỏ lại sau lưng những điều còn ưu tư để lặng lẽ và bước tiếp…

Một năm, chúng ta đã đọc qua không biết bao nhiều bài báo, bao nhiêu status, caption với đủ khía cạnh trong cuộc sống, nhưng dường như lại ít đọc cho mình. Hay nói đúng hơn là ít lắng nghe, quan tâm đến bản thân mình bởi còn bận theo dõi xem: chuyện tình cảm của "Shark" này với cô diễn viên, người mẫu kia, quý bà đó livestream thế nào, cô hoa hậu khóc trong mấy phút… Vậy nên, khi tìm đọc được bài viết có nhan đề: “Tử tế với bản thân”, tôi bất ngờ với những gì mà cư sĩ Lưu Đình Long viết: “Xu hướng sống thuận tự nhiên, tìm lại sự tĩnh lặng vốn có bên trong, thưởng thức cuộc sống một cách tích cực, sâu sắc là hành vi tử tế với chính mình. Làm mới bản thân khi năm cũ đi qua, năm mới về chính là cách ta tập thương mình đúng đắn. Bởi, dù có ở vị trí nào trong xã hội, có bao nhiêu tài sản mà không biết điều bản thân đang cần, hoặc phải bỏ sức khỏe, tính mạng thì còn có ích gì. Con người đến trong đời không mang gì theo, rời khỏi nhân gian cũng đi một mình và bỏ lại tất cả. Vì vậy, mỗi ngày sống vui, làm việc trong tinh thần tỉnh thức, hạnh phúc chính là cách thưởng thức cuộc sống này đúng nghĩa” (theo vnexpress.net).

Ngẫm ra, một năm qua, bạn đã làm được rất nhiều việc cho bản thân nhưng có thực sự tạo lập cho mình một “tinh thần tỉnh thức” như điều mà cư sĩ nhắc đến hay chưa? Thức tỉnh là nhận diện, phát hiện, tự nhận ra bản thân, nhận ra hướng đi và cũng chính là đang tử tế với chính con người mình. Trong ngày đầu tiên của năm mới, khi lướt xem các tin tức, hẳn người đọc không mấy bất ngờ khi được thấy cảnh trung tâm thành phố này, thành phố kia ngập rác sau đêm giao thừa hay sau một sự kiện văn hóa… Đó là điều mà chúng ta đã, đang và sẽ tiếp tục phải nhắc nhở, cảnh báo người khác và chính mình cũng nhưcùng tìm ra những giải pháp khắc phục. Có thể, chúng ta cũng không ngạc nhiên khi thị trường AI 2023 sẽ phát triển vượt mức 50 tỷ USD hay việc AR, VR sẽ thúc đẩy metaverse phát triển… bởi đó là những bước đi vững vàng của công nghệ giúp nâng tầm chất lượng cuộc sống, giúp các doanh nghiệp có bước đột phá. Sự thức tỉnh với mỗi con người ở đây là luôn chủ động một tâm thế để bước tiếp như thế nào?

Có lẽ, một trong số những câu chuyện về tâm thế phải kể đến câu chuyện của ông Mấu Văn Phi, 52 tuổi, Bí thư Huyện uỷ huyện Khánh Vĩnh (tỉnh Khánh Hòa), người bấy lâu rong ruổi trên các nẻo đường để làm một việc rất ý nghĩa đó là chữa bệnh cứu người. Vốn có trình độ bác sĩ chuyên khoa nội, ông Phi đã tìm ra con đường để thực hiện sứ mệnh của một thầy thuốc dẫu công việc hàng ngày bận rộn và đường sá xa xôi. Bà Cao Thị Mà Lý, một người dân đã nhận xét về ông như thế này: “Mình rất cảm mến tấm lòng vì cộng đồng của bác ấy. Ở đây, mọi người xem bác ấy là bác sĩ có khi nhiều hơn chức danh đang đảm nhiệm" (theo báo Vietnamnet).

Mặc dù, đọc câu chuyện này chúng ta đều có chung nhận xét: một bác sĩ khám bệnh cứu người sẽ không có tầm ảnh hưởng lớn bằng những quyết sách của chính ông trên cương vị Bí thư huyện uỷ. Tuy nhiên, nếu một người lãnh đạo luôn mang trong mình tâm thế của một bác sĩ nhân ái, người đó sẽ thấu cảm, biết suy tính và lựa chọn những gì tốt nhất cho nhân dân trong địa bàn của mình. Người dân sẽ có được những ích lợi mà ông bí thư-bác sĩ Mấu Văn Phi mang đến nhưng bản thân ông Phi cũng hạnh phúc vì có được tâm thế chủ động và tích cực như thế… Rõ ràng, tâm thế là thứ tài sản mà không phải ai cũng dễ dàng có được, không thể trông đợi nếu không tự tạo ra cho chính mình.

Thiết nghĩ, tâm thế ấy không chỉ cần thiết với từng cá nhân mà còn cần với cả các tổ chức doanh nghiệp, tập thể. Nhà báo Đại Dương từng chia sẻ một thông tin thú vị: “Dù trong năm gặp rất nhiều khó khăn vì thiếu đơn hàng nên phải giãn giờ làm hoặc sa thải hàng loạt công nhân, nhưng mức thưởng Tết của nhiều doanh nghiệp vẫn cao vượt trội so với năm trước. Công ty TNHH Pousung Việt Nam có nhà máy tại Đồng Nai cũng có mức thưởng Tết 2023 từ 1 đến 2,2 tháng lương/người (cao nhất khoảng 60 triệu đồng/người trong khối quản lý và 30 triệu đồng/người khối trực tiếp sản xuất). Trong bối cảnh thiếu việc làm, mức thưởng kể trên rất có ý nghĩa đối với người lao động. Điều đó chứng tỏ các doanh nghiệp đã có sự nỗ lực rất lớn trong việc ứng phó với những biến động để duy trì sản xuất và hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Người lao động cũng vì thế ổn định đời sống, an tâm gắn bó với nhà máy, và đó là niềm vui lớn” (theo Báo Tiền Phong).

Bài học mà những doanh nghiệp, các nhà quản lý và cũng như mỗi người chúng ta rút ra được sau hai năm dịch bệnh chính là sự “ứng phó” thay vì đối phó nhất thời với các tình huống nảy sinh. Tâm thế ứng phó là một phẩm chất mới mẻ, nó không chỉ cần thiết khi xảy ra những rủi ro mà còn ứng phó cả với những sự nhảy vọt của công nghệ.

Giáo sư Klaus Schwab - nhà sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), người được mệnh danh là người khai sinh ra khái niệm cách mạng công nghiệp 4.0 từng nhận định: “Tốc độ đột phá của CMCN 4.0 hiện "không có tiền lệ lịch sử" khi so sánh với các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây. Tốc độ phát triển của nó được ví như độ dốc của vách đá, được leo bởi những vận động viên leo núi chuyên nghiệp nhất. Sự thay đổi này có thể phá hủy hầu hết các ngành công nghiệp ở mọi quốc gia. Báo trước một cuộc cải tổ lớn của toàn bộ hệ thống sản xuất và quản lý” (theo robotstemtpa.vn). Nếu đúng như vậy thì đó là một thách thức với sự thích ứng của con người. Ứng phó với những gì "không có tiền lệ lịch sử", với chính tiềm năng đã ngủ quên của loài người đâu có dễ dàng, nhưng nếu biết trước, xác định rõ sẽ có một sự chủ động.

Chúng ta nhìn lại để bước tiếp, nắm bắt để thức tỉnh, ứng phó bằng tâm thế của một người hăng say cống hiến cho xã hội, bằng hướng đi của một tổ chức đặt quyền lợi người lao động tương đương với hiệu quả kinh doanh. Đó là tâm thế của năm mới, của những giá trị bền vững của văn hóa con người trên nền tảng công nghệ. Tâm thế đó chính là thứ tài sản quý giá nhất mà mỗi người tích luỹ được sau một năm, sẵn sàng sẻ chia và đón nhận…