Cái nôi cho nghệ thuật hàn lâm
Với sự góp mặt của Dàn nhạc Giao hưởng Quân đội, tại Thủ đô Hà Nội đã có 6 dàn nhạc lớn đủ sức đảm đương lượng chương trình chất lượng cao đòi hỏi biên chế nhạc công đông đảo. Nếu như sắp tới Dàn nhạc Giao hưởng CAND ra đời, chắc chắn Hà Nội có thể bắt đầu một giai đoạn vươn mình về nghệ thuật hàn lâm, đủ sức để trở thành một trong những trung tâm âm nhạc sáng giá của khu vực Đông Nam Á.
Thêm vào đó, dự án Nhà hát Opera Hồ Tây sắp đi vào hoạt động sẽ tạo nên một động lực rất lớn để phát triển âm nhạc hàn lâm ở Thủ đô. Cùng với Nhà hát Hồ Gươm, Nhà hát Lớn, phòng hòa nhạc của Học viện Âm nhạc Quốc gia, có thể nói, Hà Nội đủ cơ sở vật chất hạ tầng cũng như nhân lực cho bước chuyển mình về âm nhạc giao hưởng và thính phòng.
Tuy nhiên, Việt Nam không chỉ có một mình Hà Nội là trung tâm âm nhạc. TP Hồ Chí Minh cũng được xem là trung tâm âm nhạc với nhiều tài năng ở mọi lứa tuổi được trui rèn qua một học viện đào tạo cũng rất chất lượng là Nhạc viện Thành phố.
Ở TP Hồ Chí Minh cũng đang có một dàn nhạc giao hưởng có chất lượng cao, đồng thời sức hút từ âm nhạc hàn lâm cũng vẫn còn rất mạnh đối với lực lượng nghệ sĩ trẻ tiềm năng. Nhưng, TP Hồ Chí Minh lại đang khó khăn khi thiếu cơ sở hạ tầng cho biểu diễn. Nói nôm na, nghệ sĩ âm nhạc hàn lâm ở phía Nam đang không có một cái nôi giúp cho họ nâng cao năng lực cũng như tăng độ cọ xát cho lực lượng trẻ.
Trong lịch sử, khi chưa có những địa điểm như phòng hòa nhạc Học viện Âm nhạc Quốc gia, Nhà hát Hồ Gươm hay Nhà hát opera Hồ Tây, Việt Nam thực chất chỉ có đúng 3 nhà hát có thể dùng cho opera, thính phòng với chất lượng âm học được thiết kế tỉ mỉ là Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà hát opera TP Hồ Chí Minh và Nhà hát Lớn Hải Phòng. Cả ba đều là các công trình có từ thời Pháp thuộc và qua thời gian, hư hại cũng đã rất nhiều. Đặc biệt, vật đổi sao dời, Nhà hát Qpera TP Hồ Chí Minh đã có những thay đổi quan trọng về cấu trúc bên trong, dẫn tới ảnh hưởng nghiêm trọng đến thiết kế âm học. Gọi là Nhà hát Opera nhưng cơ sở đó gần như đã không còn đáp ứng tiêu chuẩn để trình diễn opera nữa rồi.
Trong bối cảnh Hà Nội đầu tư mạnh mẽ cho nhiều nhà hát chất lượng, các nghệ sĩ hàn lâm ở TP Hồ Chí Minh không khỏi thèm thuồng. Họ cũng mong có được một nơi chốn cho mình, một cái nôi để làm nghề. Đáng tiếc là dự án Nhà hát Thủ Thiêm vẫn bị trì hoãn lâu nay. Song, không biết thiết kế của dự án ấy là một nhà hát đa năng hay là một nhà hát chuyên biệt cho opera, giao hưởng. Thiết kế âm học là vô cùng quan trọng và cần được chuyên biệt hóa cho từng loại hình. Do đó, nói đúng nghĩa, TP Hồ Chí Minh rất cần ít nhất 1 nhà hát opera và 1 nhà hát giao hưởng để xứng tầm một thành phố là trung tâm âm nhạc lớn của cả nước.
Đầu tư một nhà hát là vô cùng tốn kém. TP Hồ Chí Minh từng để mất một nhà hát giao hưởng khi nhà hát giao hưởng cũ được chuyển giao cho Sàn giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh. Song, cái tốn kém ấy lại có ích lợi lâu dài bởi đánh giá một quốc gia có mạnh về âm nhạc hay không không phải chỉ căn cứ vào ngành công nghiệp âm nhạc phổ thông với lượt nghe, lượt xem mà chủ yếu phải dựa trên chất lượng của âm nhạc hàn lâm với những opera, giao hưởng, concerto, operetta...
Con người âm nhạc hàn lâm chúng ta có nhưng chưa thể mạnh thêm lên cũng vì chưa có điều kiện vật chất xứng đáng để lao động. Thiết nghĩ, đã đến lúc TP Hồ Chí Minh cần tập trung đầu tư mạnh vào mảng âm nhạc hàn lâm để không làm lãng phí nhân tài cũng như công sức đào tạo bài bản của một nhạc viện có bề dày truyền thống mấy chục năm nay.
