Bài toán sân chơi công cộng cho trẻ

Tháng 6 này là Tháng hành động vì trẻ em năm 2023. Nhớ khi tới thăm thầy cô giáo và học sinh có hoàn cảnh đặc biệt tại Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmeiner và Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thuộc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương nhân Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 vừa rồi, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: "Chúng ta chăm sóc, bảo vệ trẻ em không chỉ trong một ngày, một tháng, mà làm trường kỳ, từ tháng này sang tháng khác, từ năm này sang năm khác, từ giai đoạn này sang giai đoạn khác, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của đất nước và nhu cầu của cuộc sống, của sự nghiệp giáo dục và đào tạo".

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhắc lại những câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Trẻ em như búp trên cành/ Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan…". Theo Thủ tướng, những câu thơ này luôn nhắc nhở về trách nhiệm của chúng ta đối với trẻ em - thế hệ tương lai của đất nước.

Phát biểu của Thủ tướng đúng vào dịp học sinh cả nước đang bước vào những ngày đầu tiên của kỳ nghỉ hè của năm học 2023-2024. Đây là thời điểm nhắc nhở chúng ta nhớ đến bổn phận của mình để làm sao cho con em có một kỳ nghỉ hè bổ ích và thú vị.

Đã gọi là nghỉ hè mà bắt đi học thêm chữ nghĩa thì sẽ khó để lôi cuốn lứa tuổi học trò, làm sao để có được những mùa hè đậm dấu ấn trong ký ức tuổi thơ. Nhưng muốn cho trẻ chơi thì chơi ở đâu? Sân chơi công cộng cho trẻ em vào dịp hè vẫn là một bài toán khó. Còn nhớ trên Báo điện tử Chính phủ ngày 15/6/2022, tác giả Chung Linh trong bài viết “Giải bài toán “khát” sân chơi cho trẻ em” đã nêu ra tình trạng thiếu sân chơi, khu vui chơi cho trẻ em. Bài báo cho biết, Hà Nội - đô thị có mật độ dân cư đông nhất cả nước nhưng thời điểm đó chỉ có 200 điểm vui chơi. Tại 4 quận nội thành như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, có gần 30 điểm vườn hoa, vui chơi công cộng, chiếm 1,92% tổng diện tích đất, nhưng cũng không đủ chỗ cho trẻ em đến vui chơi vào những ngày hè.

Tại một số khu tập thể cũ như: Thành Công (quận Ba Đình), Trung Tự (quận Đống Đa), Cầu Diễn (quận Nam Từ Liêm)…, trang thiết bị vui chơi ở các sân chơi ngoài trời đã xuống cấp, hoen rỉ, nhiều thiết bị không còn nguyên hình dạng, tiềm ẩn nguy hiểm cho trẻ. Mặt khác, sân chơi ngoài trời dành cho thiếu nhi thường bị chiếm dụng làm đủ thứ việc khác trái công năng ban đầu. Tình trạng này khiến nhiều phụ huynh lo ngại khi đưa con tới các địa điểm sân chơi công cộng ngoài trời.

Thực ra thì không chỉ riêng Hà Nội, mà ở khắp các địa phương trong cả nước đều trong tình trạng rất thiếu sân chơi công cộng cho trẻ. Nói đúng ra, đây là nỗi ám ảnh của rất đông quý phụ huynh mỗi dịp đến hè. Nỗi ám ảnh ấy, chính xác là câu hỏi rất khó trả lời: “Để trẻ ở đâu trong những ngày hè”.

Không nhiều phụ huynh có đủ điều kiện tài chính và thời gian để khi con nghỉ hè là cả nhà cùng nhau đi du lịch, nghỉ dưỡng. Cũng rất ít phụ huynh có khả năng để gửi con dài ngày vào những nơi có người nhận giữ con an toàn và trông nom chu toàn cả việc ăn uống, ngủ nghỉ lẫn vui chơi.

Nhìn lại hệ thống nhà thiếu nhi ở khắp nơi thì thấy bây giờ chủ yếu đã biến thành nơi để mở các dịch vụ, kể cả các dịch vụ dạy đủ thứ cho trẻ, chứ thật hiếm sân chơi công cộng miễn phí mà có các dụng cụ để vui chơi phù hợp tuổi học trò. Các sinh hoạt Đoàn, Đội thu hút được học sinh tham gia sinh hoạt dịp hè cũng không phải được nhiều nơi làm tốt.

Thành ra, gần đây, sân chơi cho trẻ gần như chỉ có ở các điểm du lịch, siêu thị, mà giá cả không hề rẻ. Hầu hết phụ huynh đành chọn cách đưa con về gửi nội ngoại, thậm chí là đóng cửa để con ở nhà một mình tha hồ “chơi” với ti vi và máy tính. Có người phải mang con theo đến tận nơi làm việc.

Trẻ ở đô thị đã vậy, trẻ ở nông thôn lại càng khó. Đành rằng ở nông thôn thì có nhiều thú vui đơn giản, rẻ tiền mà nhớ đời, nhưng cũng vô vàn nguy cơ, mà như việc đuối nước đang diễn ra nhiều nơi cũng là nguy cơ rất đáng sợ.

Trở lại với sự kiện thăm Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmeiner, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có nhiều nhắn nhủ chung đối với tất cả mọi địa phương, cấp ngành, trong đó có một số trọng tâm như: Tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách theo tinh thần giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; bố trí, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách giáo dục, bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Trong đó, tập trung giải quyết có hiệu quả một số vấn đề, như tình trạng thiếu cơ sở giáo dục, nhất là ở các thành phố lớn, khu công nghiệp.

Thủ tướng cũng chỉ rõ cần khắc phục tình trạng thiếu nơi vui chơi giải trí an toàn, bổ ích, nhất là trong dịp hè để trẻ em tránh xa thiết bị điện tử, từ đó ngăn chặn những thông tin xấu độc, không lành mạnh trên môi trường mạng, văn hóa ngoại lai, gây ảnh hưởng lớn về tâm sinh lý đối với các cháu…

Nói cho cùng thì sân chơi công cộng cho trẻ vào dịp hè vẫn là bài toán khó. Bài toán này chỉ giải được khi có sự quan tâm cụ thể của cấp ủy, chính quyền các địa phương với sự chung tay của toàn xã hội.