Bắt giữ kẻ đánh bom ở New York (Mỹ): Một dạng "Sói đơn độc"

• Treo giải thưởng 12.000 USD để bắt kẻ đánh bom ở New York

Tính từ sau vụ nổ đầu tiên ở thùng rác Công viên Seaside, bang New Jersey sáng 17-9 cho đến lúc bắt giữ được nghi can Ahmad Khan Rahami vào sáng 19-9, tính ra chưa đến 50 giờ đồng hồ. Đạt được thành tích xuất sắc này, bộ máy điều tra ở New York Mỹ đã được huy động tối đa với sự phối hợp ăn ý giữa các cơ quan chức năng, các biện pháp thu thập chứng cứ từ các đoạn ghi hình của camera an ninh, phân tích ADN, phát hình ảnh nghi can trên mạng, qua hệ thống truyền thông, qua tin nhắn trên điện thoại di động.

Có vẻ như thủ phạm nghi đánh bom ở New York Mỹ - Ahmad Khan Rahami là một trong những "sói đơn độc", một kẻ bệnh hoạn có những biểu hiện biến thái về tâm lý như những nghi phạm trước đó của những vụ khủng bố xảy ra gần đây ở thành phố Nice (Pháp), Trung tâm chăm sóc người khuyết tật (Nhật), hay câu lạc bộ đồng tính ở thành phố Orlando, bang Florida, Mỹ....

Bắt đầu từ một tài khoản trên mạng xã hội, Cảnh sát New York điều tra một trang mang tên "Tôi là kẻ đánh bom New York" xuất hiện hôm 18-9 trên mạng xã hội Tumblr. Chủ nhân trang này nhận trách nhiệm về vụ đánh bom làm 29 người bị thương ở New York hôm 17-9.

Nghi phạm đánh bom Ahmad trên đường về bệnh viện trong sự giám sát của cảnh sát.

Trang web treo một lá cờ cầu vồng, màu sắc tượng trưng cho cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới (LGBT). Người nhận trách nhiệm đánh bom cho biết anh ta làm các quả bom để chống lại sự áp bức nhằm vào LGBT, mặc dù họ đang được sống ở khu vực được cho là thân thiện nhất với cộng đồng này.

"Tôi không thể sống trong một thế giới mà những người đồng tính như tôi hay phần còn lại của LGBT bị xã hội coi khinh", người này nói. Anh ta cũng tuyên bố không thể sống trong đất nước mà một người "ghét phụ nữ, bài ngoại, kỳ thị chủng tộc, bài Hồi giáo" như ông Trump lại đại diện cho đảng Cộng hòa tranh cử Tổng thống Mỹ. Hiện chưa có một khẳng định nào nghi phạm Rahami chính là chủ nhân của tài khoản trên nhưng qua điều tra sơ bộ ban đầu của cảnh sát, đây có thể là một thông điệp đáng sợ của những kẻ khủng bố theo dạng "sói đơn độc". 

Ở những vụ khủng bố trước đó tại Pháp, Nhật, Đức, Mỹ... kẻ khủng bố nhận mình là kẻ song tính, thuộc cộng đồng những người ở thế giới thứ 3, và động cơ để chúng có những hành động đẫm máu bạo lực như xả súng vào CLB đồng tính ở Mỹ, hay lái xe tải vào đám đông ở thành phố Nice đều là những kẻ mang lòng hận thù thế giới và muốn trả thù thế giới. Chúng thường hành động theo dạng "sói đơn độc". 

Các nhà phân tích cũng cảnh báo rằng, những "sói đơn độc" đang ngày càng gia tăng ở các nước Tây Âu do có sự chênh lệnh quá lớn về thu nhập và mức sống. Sự phân hóa giàu nghèo khiến những người nghèo càng bế tắc và sống mặc cảm hơn. 

Cùng với đó là sự gia tăng đột biến của dòng người di cư trong năm 2015, đã tiếp tục đẩy cao những xu hướng bất bình đẳng này. Sự nghèo đói và mặc cảm tự ti của những người nhập cư, khiến họ dễ bị lôi kéo vào các phong trào hoặc tư tưởng cực đoan, hay rơi vào trạng thái trầm cảm giống như đối tượng trong vụ xả súng ở Munich, và từ đó trở thành những "sói đơn độc" luôn ấp ủ âm mưu tiến hành những vụ tấn công gây chết chóc. 

Một nguyên nhân quan trọng khác góp phần vào sự gia tăng của hiện tượng "sói đơn độc" chính là sự phổ biến của Internet và mạng xã hội đã lan truyền các tư tưởng cực đoan một cách nhanh chóng và mạnh mẽ hơn.

Trở lại vụ đánh bom ở New York. Có vẻ như nghi phạm cũng là một thể loại "sói đơn độc" hành động tự phát, bản năng khi hắn để cho gương mặt râu quai nón rõ nét của mình chềnh ềnh trên các phương tiện thông tin đại chúng trong quá trình gây tội ác. 

Các hình ảnh trên camera giám sát cho thấy Rahami người đàn ông lùn, béo, ít tóc và có râu quai nón chính là người đặt bom ở Đường 23 tại Chelsea, New York, hôm 17-9 khiến ít nhất 29 người bị thương. Dấu vân tay của tên này cũng được phát hiện trên quả bom khác tại Manhattan và có liên quan đến vụ đánh bom ở Jersey Shore. Cảnh sát tin rằng Rahami cũng chịu trách nhiệm với vụ bom ống nổ ở New Jersey hôm 18-9.

Chính vì những "thiếu sót chết người" của nghi phạm mà chân dung của hắn kèm lệnh truy nã tên này phát trên kênh truyền hình trực tiếp chỉ chưa đầy 1 ngày đã bị tóm gọn. Cùng với biện pháp nghiệp vụ thông minh của cảnh sát New York khi gửi tin tới người dân để phối hợp việc bắt giữ nghi phạm. Hàng triệu người dân New York thức dậy bắt đầu ngày mới 19-9 thì điện thoại di động của họ nhận được tin nhắn ngắn gọn nhưng đầy đủ: "Truy nã: Ahmad Khan Rahami. Nam giới 28 tuổi. Xem hình ảnh trên các phương tiện truyền thông. Gọi ngay 911 nếu thấy".

Nhờ vào phương pháp này mà chỉ sau vài giờ cảnh sát đã bắt được hắn nhờ vào sự nhận dạng và phát hiện ra nghi phạm qua người dân. Theo CNN, ông Harinder Bains, chủ quán bar tại Linden, bang New Jersey sau khi đọc tin nhắn, xem truyền hình và nhận ra chân dung của kẻ nghi phạm Rahami với bộ râu quai nón đặc trưng ở hình dạng một người đàn ông xuất hiện trước cửa quán Bar và nằm ngủ vạ vật ở ngay lối đi. Rahami khi đó được cho là vừa chợp mắt sau khi thực hiện vụ đánh bom ở New Jersey.

Sau cuộc gọi của chủ quán, các nhân viên an ninh xuất hiện và nhanh chóng xác định đây chính là nghi phạm Rahami. Nơi nghi phạm đang ngủ, cách địa điểm tìm thấy ba lô chứa bom khoảng 4,5km. Phát hiện thấy cảnh sát và bị cảnh sát bất ngờ tiếp cận, yêu cầu đầu hàng khi đang ngủ, Rahami đã rút súng bắn nhưng bất thành do lực lượng an ninh mặc áo chống đạn.

Chân dung nghi phạm Rahani được cảnh sát Mỹ công bố qua Twitter.

Bị cảnh sát bắn trả, Rahami tháo chạy. Trong khi bỏ chạy, tên này còn xả đạn bừa bãi vào các phương tiện đi qua. Các cảnh sát truy đuổi, nổ súng và bắt được Rahami sau 30 phút, New York Times dẫn lại lời ông James Sarnicki, Sở Cảnh sát Linden cho biết. Kết quả là nghi phạm vụ đánh bom bị bắt giữ sau khi xảy ra một cuộc đấu súng nhỏ và 2 nhân viên an ninh bị thương. 

Vụ nổ súng khiến nhiều người dân hiếu kỳ trong khu vực tụ tập lại xem nhà chức trách khống chế Rahami, khi đó còn đang choáng và được nhân viên y tế sơ cứu và được đưa đến bệnh viện trong tình trạng bị còng tay. Rahami sinh năm 1988 tại Afghanistan, sống cùng gia đình tại thành phố Elizabeth, bang New Jersey, không xa nơi bị cảnh sát bắt.

Hàng xóm cho biết vài năm trước Rahami trở về Afghanistan và quay lại Mỹ với những dấu hiệu bị cực đoan hoá. Rahami, hiện là công dân Mỹ ở Elizabeth, New Jersey. Chưa rõ tên này có liên hệ với tổ chức khủng bố nước ngoài nào hay nhận yêu cầu tấn công từ bên nào hay không. Hiện chưa rõ động cơ khủng bố của tên này. Theo điều tra của FBI, tên Ahmad Khan Rahami, người Mỹ gốc Afghanistan không nằm trong lưới điều tra liên quan khủng bố nhưng hắn có xung đột với chính quyền địa phương do chuyện kinh doanh nhà hàng nhỏ của gia đình.

Tại một cuộc họp báo chiều 19-9, cảnh sát và quan chức FBI cho hay, Ahmad có liên quan tới vụ đánh bom ở Chelsea hôm 17-9 và những thiết bị khác chưa phát nổ ở gần đó, cả hai khối nổ đều được nhồi trong nồi áp suất cùng nhiều mảnh kim loại. Tên này còn được cho là có liên quan tới một quả bom ống phát nổ ở công viên Seaside, New Jersey cũng như các khối nổ được tìm thấy ở thành phố Elizabeth hôm 18-9. Cảnh sát cũng cho hay, họ không tìm kiếm các nghi phạm khác và vụ đánh bom được coi là "hành động khủng bố".

Tối qua, các công tố viên đã cáo buộc Ahmad 5 tội mưu sát một nhân viên hành pháp, sở hữu vũ khí trái phép cấp độ 2 và sở hữu vũ khí vì mục tiêu phi pháp cấp độ 2.