Người giữ “ghế nóng”

Ấn tượng trong tôi về Hải ngay từ buổi trưa một ngày đầu thu năm 2007, khi em đến Đội Điều tra trọng án anh hùng tại ngôi nhà số 7 Thiền Quang nhận công tác. Đọc hồ sơ của Hải, tôi khá sửng sốt vì đó là một chàng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc Học viện Cảnh sát Volgograd, Bộ Nội vụ Liên bang Nga. Gần 10 năm sau, Hải được chọn để giữ “ghế nóng” – Đội trưởng. Và rồi em đã làm các thế hệ đàn anh yên tâm, khi tỷ lệ khám phá thành công trọng án nhiều năm vẫn đạt 100%.

“Ghế” kén người

Từng có nhiều năm công tác ở Đội Điều tra trọng án (Phòng CSHS, Công an TP Hà Nội), tôi hiểu khá rõ độ khó của người “cầm cái” đơn vị này. Khó, là vì việc điều hành guồng máy mấy mươi con người hoạt động hết công suất nhằm giải quyết những vụ án phức tạp, nhạy cảm, được dư luận và các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm, những việc có tầm vóc ảnh hưởng đến tình hình trật tự trị an tại Thủ đô… không bao giờ là chuyện đơn giản. Tính chất công việc đòi hỏi người chỉ huy phải chịu được áp lực công việc cực lớn, thực sự dày dặn về bản lĩnh nghiệp vụ, khả năng “nảy số” nhanh chóng, cùng với đó là năng lực thu phục nhân tâm, để lính tráng một lòng cống hiến tâm sức, trí tuệ cho công việc.

Tại Công an Hà Nội, đội trọng án như một cái nôi đào tạo cán bộ nguồn cho các cương vị công tác cao hơn, bởi thực tiễn chiến đấu quá phong phú, thường xuyên phải làm việc khó nên năng lực vì thế cũng gia tăng theo thời gian. Lịch sử ngôi nhà số 7 phố Thiền Quang cho thấy, nhiều vị lãnh đạo cấp cao trong CAND hiện nay từng kinh qua cương vị đội trưởng trọng án, đều có thực tài và đức độ. 

“Tre già măng mọc”, khi các thế hệ đàn anh phát triển đi nơi khác, vấn đề chọn ai tiếp quản cái “ghế” ấy được họ hết mực quan tâm. Chọn được người có tâm, có tầm để ngồi vững trên “chiếc ghế” ấy, quả không dễ. Còn nhớ vào năm 2016, khi Lê Minh Hải được đề nghị bổ nhiệm chức vụ Đội trưởng, chúng tôi đã “hội thảo” với nhau khá sôi nổi về chàng trai quê xứ Thanh ấy. Được đào tạo đúng chuyên ngành Cảnh sát điều tra từ đất nước có nền khoa học hình sự phát triển, Hải đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa tri thức và tố chất thiên bẩm, để có những đóng góp quan trọng trong các cuộc truy xét thủ phạm.

Ra nghề chưa lâu mà Hải đã được chỉ huy tin tưởng giao cho “ôm” hồ sơ với vai trò thư ký chuyên án, chứng tỏ tài năng của em đã phát tiết rất sớm. Nhiều anh cũng chung niềm tin tưởng như tôi. Và rồi sau 5 năm đảm nhiệm vai trò đầu tầu ở đơn vị chủ công này, Hải đã cùng đồng đội viết tiếp những chiến công vang dội trong đấu tranh, trấn áp tội phạm của Cảnh sát hình sự Thủ đô. Tỷ lệ điều tra khám phá thành công các vụ trọng án của Công an Hà Nội nhiều năm liền đạt từ 97% đến 100% thực sự là con số biết nói, được đổi bằng bao nhọc nhằn, vất vả của lực lượng điều tra trọng án và các đơn vị phối hợp.

Dấu ấn trận mạc

15 năm làm nghề điều tra trọng án, kỷ niệm trận mạc thật không đếm xuể, nhưng Hải khá ấn tượng với cuộc truy xét thủ phạm vụ sát hại lái xe taxi vào đêm 24 Tết (ngày 29/1/2019) trước cổng số 2 Sân vận động Mỹ Đình. Đây là vụ án rất khó điều tra, vì xảy ra trên tuyến giao thông nên giữa nạn nhân và thủ phạm không có quan hệ với nhau, các căn cứ điều tra rất mờ nhạt.

“Đầu bài” thậm khó vì tội ác xảy ra bất ngờ trong xe taxi, giữa đêm khuya, trên đường giao thông, chỉ có duy nhất một nhân chứng cho biết nhìn thấy một nam giới chạy vụt vào cổng làng Nhân Mỹ, phường Mỹ Đình. Nghiên cứu thật kỹ camera hành trình trong xe, Hải và đồng đội tìm được thêm manh mối đó là giọng nói của nghi phạm. Tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, Ban chuyên án nhận định tính chất vụ án là giết người, cướp tài sản. Kẻ thủ ác là người miền Trung, khoảng 20 – 25 tuổi, cao khoảng 1m63 - 1m68, dáng người gầy, mặc áo khoác màu đen, quần đen, chân đi dép lê màu xanh lá cây, hung khí gây án là dao gọt trái cây…

Từ đây, hướng truy xét của đội trọng án và các đơn vị phối hợp tập trung vào rà soát khắp làng Nhân Mỹ để tìm nghi phạm, đồng thời một tổ công tác do Thượng tá Trần Quốc Trung (Phó trưởng Công an quận Nam Từ Liêm, nguyên đội trưởng Đội Điều tra trọng án) dẫn đầu đi Nghệ An tổ chức xác minh tất cả các phường, xã để truy tìm thông tin liên quan. Sau những nỗ lực tập thể rất cao, nghi phạm được xác định là Nguyễn Cảnh An – (20 tuổi, quê Nghệ An), một game thủ sống lang thang tại các quán net. Đêm 29 Tết, xác định An đang chơi game ở một quán internet tại TP Hoà Bình, Hải cùng các trinh sát đã hành quân đến nơi, triển khai xác minh, bắt giữ đối tượng.

Cuộc truy xét thủ phạm giết chết anh Hà Văn H (SN 1985, ở xã Chu Phan, huyện Mê Linh) đã hằn sâu trong ký ức của Hải về sự man rợ, tàn bạo của kẻ thủ ác. Sáng 16-5-2019, nhận tin báo phát hiện tử thi chết do bị đâm bên bờ đê sông Hồng (thuộc địa phận thôn 2, xã Thạch Đà, huyện Mê Linh), Hải đã dẫn các điều tra viên, trinh sát viên đội trọng án hành quân lên hiện trường. Đây là vụ án rất hóc búa, vì xảy ra giữa đồng đất mênh mông, không hề có nhân chứng hay camera xung quanh hiện trường, nạn nhân không có quan hệ gì quá đặc biệt, phức tạp.Tuy nhiên, với nghiệp vụ sắc sảo, chỉ sau 33 giờ kể từ tội ác được phát hiện, hung thủ Đỗ Văn Bình (SN 1981, trú tại xã Vạn Yên, huyện Mê Linh) đã bị bắt giữ và được di lý về ngôi nhà số 7 Thiền Quang để đấu tranh xét hỏi.

Lúc này, thông tin từ Công an tỉnh Vĩnh Phúc chuyển về, rằng tại tỉnh này vừa liên tiếp xảy ra 3 vụ giết người, cướp tài sản chưa rõ thủ phạm, với hung khí gây án là loại dao bầu, tương đồng với loại dao mà tên Bình đã dùng để đâm chết anh H. Hơn nữa, một nạn nhân nữ từng có quan hệ tình cảm với Bình. Điều này đã khiến Hải đặt ra câu hỏi: Phải chăng các vụ án xảy ra ở Vĩnh Phúc và huyện Mê Linh đều liên quan đến tên này? Với giả thuyết này, tổ làm án đã áp dụng các chiến thuật xét hỏi phù hợp, cuối cùng đã buộc Bình phải cung khai toàn bộ chuỗi tội ác man rợ mà gã đã gây ra trong hành trình trốn chạy. Việc lực lượng phá án bắt giữ được Bình đã kịp thời ngăn chặn những tội ác mới, bởi vì gã đang dự mưu tiếp tục sát hại những người có mâu thuẫn, thù tức với mình.

Cội nguồn nội lực

Bên thềm lễ tuyên dương Công dân Thủ đô ưu tú năm 2021, Đại tá Nguyễn Bình – (Trưởng phòng CSHS, Công an TP Hà Nội) đã dành những lời tốt đẹp khi nhận xét về Hải. Ông nói: “Trung tá Lê Minh Hải là một cán bộ được đào tạo bài bản, có chuyên môn cao, có bản lĩnh, nhiệt tình và trách nhiệm với công việc. Các vụ trọng án xảy ra trên địa bàn, Đội điều tra trọng án luôn là lực lượng chủ công, phối kết hợp tốt với các đơn vị, lực lượng ở các địa bàn quận, huyện, thị xã... khám phá và bắt giữ nhanh hung thủ đạt tỷ lệ 100%, tạo niềm tin cho nhân dân và giữ bình yên cho Thủ đô”.

Gần 15 gắn bó với nghề điều tra trọng án, Hải đã cống hiến thật nhiều. Cội nguồn sức mạnh nội lực trong em đó là lòng say nghề, mong muốn được tận hiến sức lực, trí tuệ của mình để phụng sự Nhân dân, phục vụ xã hội. Tâm sáng ấy cùng nghị lực vượt khó rất cao đã giúp em làm được nhiều việc tốt, được ghi nhận thông qua những danh hiệu, phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước và lực lượng Công an đã trao tặng. Nhiều năm liền Hải đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, Năm 2014, 2017 được tuyên dương “Chiến sĩ thi đua toàn lực lượng Công an nhân dân”; năm 2015 Hải được Nhà nước tặng Huân chương Chiến công hạng Ba; năm 2016 được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Ngoài ra, Hải đã 6 lần nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công an; 5 Bằng khen của Chủ tịch UBND và Đảng bộ TP Hà Nội, 12 Giấy khen của Giám đốc Công an thành phố; 3 lần được tặng danh hiệu “Người tốt, việc tốt”.