Giáp Tết ở một đơn vị đặc biệt

Thứ Sáu, 02/02/2024, 08:01

Có một đơn vị đặc thù của Bộ Công an có trách nhiệm giúp Tư lệnh CSCĐ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ, tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Đó là Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ - Đơn vị trực thuộc Bộ Tư lệnh CSCĐ, có lịch sử hình thành và phát triển trên 60 năm (1959-2023).

Khi tham gia Trại sáng tác Âm nhạc, Văn học với chủ đề “Cảnh sát Cơ động - Lá chắn thép bảo vệ bình yên cuộc sống” do Bộ Công an tổ chức năm 2023, tôi được Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động (CSCĐ) cho biết: Có một đơn vị đặc thù của Bộ Công an có trách nhiệm giúp Tư lệnh CSCĐ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ, tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Đó là Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ - Đơn vị trực thuộc Bộ Tư lệnh CSCĐ, có lịch sử hình thành và phát triển trên 60 năm (1959-2023).

Giáp Tết ở một đơn vị đặc biệt -0
Trước giờ huấn luyện chó nghiệp vụ.

Vượt cầu Nhật Tân “Năm nhịp dây văng như năm nhịp thời gian” (thơ Trần Quang Quý) in bóng xuống sông Hồng, men theo Quốc lộ 2, chúng tôi đến Trung tâm huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ (gọi tắt là Trung tâm) tọa lạc tại Kim Anh (huyện Sóc Sơn, Hà Nội). Từ Quốc lộ 2 rẽ trái vào khoảng gần 100m, “đại bản doanh” của Trung tâm gồm 6,2ha (trong đó 1,2ha là khu Hành chính và 5ha là Khu huấn luyện, chăm nuôi chó nghiệp vụ). Những bóng cây cổ thụ cùng tuổi đời của Trung tâm rợp mát, cả những cây thuộc loài hoa như phượng, long não, sữa, đại; cây ăn quả như bưởi, xoài cùng các loài hoa đủ loại như làm “dung hòa”, lấn át đi cái mùi đặc thù ở đây: Mùi chó. Bình thường ở khu chuồng trại, chó nghiệp vụ vẫn túc tắc sủa. Nhưng khi có khách lạ đến, phát hiện “khác mùi”, chúng thi nhau sủa như xóc óc, dữ tợn hơn. Ánh đèn máy ảnh cùng tiếng xoành xoạch bấm máy của tôi, chúng tưởng “địch” tấn công nên càng lồng lộn. Cũi sắt rung lên cùng “mùi” tổng hợp, đặc trưng thoảng lại, dù cán bộ chiến sĩ (CBCS) liên tục vệ sinh chuồng trại.

Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm, Thượng tá Dương Đình Đoàn (SN 1975) luôn tươi tắn dù “ngập đầu” công việc. Sau khi tốt nghiệp Học viện Cảnh sát, dù có nhiều “lối đi” nhưng năm 1998 anh chọn về đây. Anh cho biết, các nguồn chó nghiệp vụ ở đây chủ yếu là chó nhập ngoại. Giống Berger của Đức (cả chó đực và chó cái nặng bình quân từ 30-35kg) màu lông chủ yếu là đen vàng; chó Berger của Bỉ nặng bình quân từ 28-33kg, màu xám đen và xám vàng; chó Kocko của Tây Ban Nha nặng từ 8-12kg, các màu lông vàng, đen, đốm bò sữa. Loại chó này nhỏ, dễ luồn lách nên dùng cho phát hiện thuốc nổ. Một loại nữa nhập ngoại là chó Lbrado (giống của Úc) được cung cấp cho các đơn vị đặc biệt và bảo vệ an ninh cho nguyên thủ quốc gia, khách quốc tế; phát hiện thuốc nổ.

Ngoài nguồn chó nhập ngoại còn các nguồn sinh sản tại đơn vị và ở ngoài dân. Mỗi CBCS của Trung tâm đều phải đảm nhận một chó nghiệp vụ, từ chăn nuôi đến huấn luyện nên phải có sức khỏe, yêu nghề, có kỹ năng cơ bản trong chăm nuôi, chăm sóc. Thời gian đào tạo, huấn luyện một chó nghiệp vụ trong một khóa là 6 tháng. Là Phó Giám đốc phụ trách chung, Thượng tá Dương Đình Đoàn không chỉ hài lòng với những con người hiện tại mà ông còn tự hào với truyền thống vẻ vang 60 năm nối dài những thành tích, những chiến công; những danh hiệu cao quý của đơn vị trong công tác đào tạo, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ. Những năm gần đây, Trung tâm được tặng Huân chương Quân công hạng Nhì (2014); Bằng khen của Bộ Công an 3 năm liền (2016-2018); Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất của Chủ tịch nước (2019), Bằng khen của Bộ Công an về phòng chống tội phạm ma túy tại tỉnh Nghệ An (2020) và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2022).

Tại phòng làm việc Đội 5 - Đội sử dụng động vật nghiệp vụ, tôi gặp chiến sĩ Vũ Viết Cương và Tạ Khắc Dũng, hai anh đã cùng chó nghiệp vụ tham gia vào những vụ án lớn. Hai “linh hồn” khác của Đội 5 là chiến sĩ Trần Tiến Thọ và Lê Thành Công. Chó nghiệp vụ do các anh huấn luyện đã phát huy vai trò trấn áp, uy hiếp, bắt giữ các đối tượng phạm tội ma túy manh động, nguy hiểm trong Chuyên án đấu tranh chống tội phạm ma túy tại xã Kim Sơn, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An (năm 2020).

Đội trưởng Đội sử dụng động vật nghiệp vụ, Đại uý Trần Văn Ngọ cho biết, đơn vị có 41 CBCS biên chế, 5 tổ chuyên huấn luyện chó nghiệp vụ chuyên biệt, như: Phát hiện ma túy, chất nổ, vật chứng, giám biệt mùi hơi người, tìm kiếm cứu nạn… Với thời gian, kinh nghiệm và chăm sóc chó nghiệp vụ 2 năm nay, Trung úy Trần Hữu Mạnh thổ lộ: Phải kiên trì, tỉ mỉ, điềm tĩnh, nhẹ nhàng khi thuần hóa chúng. Phải biết đặc tính, năng lực làm việc của chó mà “lựa”. Không nôn nóng được.

Đại úy Ngọ còn cho biết thêm: Đặc thù của huấn luyện là vất vả. Vì chó không có tư duy, ngôn ngữ như con người. Ban đầu chúng rất hung dữ do bản tính hoang dã, CBCS phải từng bước xây dựng phản xạ cho chúng. Trong huấn luyện, CBCS rất sợ đóng vai tội phạm. Khi ra lệnh cho chó tấn công, chó không thể nhận biết, tưởng là “địch” nên càng hung dữ, cắn vào những vị trí nguy hiểm. Những người bị chó nghiệp vụ cắn (trong huấn luyện hoặc chăm sóc) ở những năm trước như: Đại úy Tăng Văn Trí, Trung úy Phùng Văn Xuân và ở Đội 5 như Trung úy Nguyễn Văn Hưng. Từ chăm sóc đến huấn luyện chó nghiệp vụ, thời gian ít nhất 8 tiếng/ngày, chưa kể có khoa mục phải huấn luyện đêm nên mùi chó với mùi người thực sự hòa quyện là “một”. Viết đến đây, tôi nhớ ngay tới truyện ngắn “Mùi cọp” của nhà văn Quý Thể từng “dậy sóng” văn đàn; rất gần gũi, tương đồng với mùi chó trong văn cảnh này.

Giáp Tết ở một đơn vị đặc biệt -1
Chó nghiệp vụ thân thiết và gần gũi với các CBCS ở Trung tâm huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ.

Cắt ngang dòng miên man suy tưởng của tôi về “Mùi cọp” và “Mùi chó”, tôi nhớ khi tâm sự với Đội trưởng Trần Văn Ngọ, hỏi có mặc cảm gì với nghề không, Ngọ thoáng buồn nói: “Có chứ. Vì khi tiếp xúc với những người ở ngành nghề khác, họ gắn thêm biệt danh “chó” cho dễ nhớ. Ví như em là Ngọ chó. Em lại cầm tinh con ngựa. “Hàm chó vó ngựa”. Mọi CBCS ở đây cũng vậy. Nhưng dần cũng “quen tai”, nhà văn ạ”. Rõ ràng, các anh xác định đã mang lấy nghiệp vào thân.

Từ Phó Giám đốc phụ trách chung Dương Đình Đoàn đến các Phó giám đốc: Thượng tá Hoàng Đình Thân phụ trách sử dụng động vật nghiệp vụ; Thượng tá Tạ Minh Đàn - Phụ trách chăn nuôi, thú y; Thượng tá Bùi Hải Nam - phụ trách công tác huấn luyện và Thượng tá Trần Thanh Sơn - phụ trách hậu cần. Kể cả Đại úy Bùi Thị Hào - Phó đội trưởng Đội Tham mưu tổng hợp, người có nhiều công lao trong việc “hiến kế”, tổng hợp các hoạt động cũng như kịp thời bám sát công tác thi đua, tuyên truyền cho đơn vị. Tất cả là một tập thể lãnh đạo thống nhất, toàn tâm toàn ý cho việc xây dựng đơn vị ngày càng vững mạnh, xứng đáng là một địa chỉ tin cậy trong công tác đào tạo, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ cho các đơn vị trong toàn ngành và hai nước bạn Lào, Campuchia.

Ngày áp Tết, tôi có dịp trở lại Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ. Bên ấm trà mang hương vị “Kim Anh” nóng hổi, tôi cùng Thượng tá Dương Đình Đoàn và Thượng tá, Phó Giám đốc phụ trách chăn nuôi, thú y Tạ Minh Đàn lại “chuyển gam” sang chủ đề… Tết. Hàng năm khi Tết đến, Ban Giám đốc đều tổ chức họp, quán triệt, phân công trực Tết; phân công các tổ chức đoàn thể của đơn vị cho CBCS gói bánh chưng, tham gia các trò chơi dân gian, các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao… vui xuân đón Tết.

Trước Giao thừa, Đảng ủy, Ban Giám đốc gặp gỡ chúc Tết CBCS; thăm và chúc Tết các đơn vị kết nghĩa lân cận như khối trường học và các đơn vị quân đội. Đặc biệt vui xuân mới nhưng không quên nhiệm vụ: Trung tâm luôn ứng trực đảm bảo quân số, kỷ luật lẫn chuyên môn; phối hợp với Công an huyện Sóc Sơn cử CBCS và chó nghiệp vụ trong tuần tra, kiểm soát, giữ gìn ANTT trước, trong và sau Tết.

Ngoài kia - Quốc lộ 2 đang rầm rập, hối hả dòng người và các phương tiện ngược xuôi, thỉnh thoảng có những xe tải chở đầy cây cảnh, những chậu quất vàng, xanh trĩu quả cùng màu rực rỡ của hoa đào như chở cả mùa xuân đến mọi nhà. Theo đó, hương vị của Tết cũng tràn ngập phố phường, trùm lên cả những thửa ruộng mới cấy, bén rễ xanh non - như sự sống sinh sôi.

Mùi Tết đã về!

Đức Dũng
.
.