Hiệp hội Vàng: Cần khoảng 5 tỷ USD để nhập vàng nguyên liệu mỗi năm

Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) vừa có ý kiến góp ý đối với Dự thảo sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Theo đó, về vấn đề tăng nguồn cung vàng cho thị trường, VGTA đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp hạn mức xuất, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng theo hằng năm. Việc phân bổ cần được thực hiện ngay từ đầu năm, theo nguyên tắc công khai minh bạch và không phát sinh các giấy phép con. Từ đó, doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm và khối lượng (trong hạn mức) để nhập khẩu, và sẽ báo cáo định kỳ với NHNN việc điều chỉnh bổ sung hạn mức nhập khẩu, xuất khẩu vàng miếng do NHNN quyết định.

Hiệp hội kiến nghị cho phép doanh nghiệp vàng trang sức được ưu tiên nhập khẩu vàng nguyên liệu, không hạn chế về khối lượng. Doanh nghiệp sẽ báo cáo với cơ quan nhà nước liên quan về kim ngạch nhập nguyên liệu và khối lượng bán vàng trang sức đáp ứng nhu cầu trong nước; kim ngạch xuất khẩu vàng trang sức.

Theo dự tính của Hiệp hội, nhu cầu mua ngoại tệ để nhập vàng nguyên liệu khoảng 5 tỷ USD mỗi năm, tức bình quân khoảng 416 triệu USD một tháng, chiếm quy mô rất nhỏ so với doanh số mua bán ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng khoảng 18,9 - 25,2 tỷ USD mỗi tháng.

Theo VGTA, doanh nghiệp sản xuất, chế tác vàng Việt Nam không những đủ khả năng sản xuất, chế tác vàng trang sức đáp ứng nhu cầu trong nước, mà còn đủ năng lực cạnh tranh xuất khẩu ra thị trường thế giới, và trong giá trị xuất khẩu có tới hơn 25% là giá trị sức lao động. Số vàng nhập về, một nửa dùng cho thị trường nội địa, một nửa để xuất khẩu. Với 25 tấn vàng trang sức xuất khẩu, doanh nghiệp có thể thu về 3,5-4 tỷ USD. Như vậy, nhập khẩu vàng nguyên liệu vừa phục vụ sản xuất trong nước, vừa giúp tái tạo nguồn ngoại tệ.

Một nội dung khác đáng chú ý đó là dự thảo đề cập việc bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng và cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp và ngân hàng đáp ứng đủ điều kiện. Tuy nhiên, VGTA cho rằng, dự thảo sửa đổi Nghị định 24 bổ sung tổ chức tín dụng tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng là không nên. Lý do, theo Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, ngân hàng thương mại (NHTM) không có chức năng nhiệm vụ sản xuất vàng; nhiệm vụ chính của các NHTM là kinh doanh tiền tệ (đặc biệt là hoạt động tín dụng) và cung ứng dịch vụ thanh toán.

Nếu để các NHTM tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, các NHTM buộc phải sử dụng nguồn vốn khá lớn (đầu tư nhà xưởng, máy móc, đào tạo tay nghề nhân công) đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính. Điều này ảnh hưởng đến nhiệm vụ trọng tâm của các tổ chức tín dụng giai đoạn 2025 - 2030 là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Với các doanh nghiệp, VGTA đề nghị bỏ quy định "doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng" và "vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng" mới được sản xuất vàng miếng, di số lượng doanh nghiệp có thể tham gia sản xuất vàng miếng vẫn không đáng kể, dẫn đến việc thị trường vẫn có thể rơi vào tình trạng độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng. VGTA cũng đề xuất ngoài điều kiện về vốn điều lệ, cơ quan quản lý nên tập trung yêu cầu về năng lực sản xuất (tài sản, cơ sở vật chất, kỹ thuật); hiệu quả kinh doanh; uy tín và thương hiệu...