Đảm bảo chấp hành pháp luật và hài hòa lợi ích khi “nhổ chè trồng cà phê”

Từ đầu năm 2025, Công ty cổ phần Chè Biển Hồ (trụ sở: xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai - Công ty) thực hiện nhổ bỏ hàng trăm hecta chè tại xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Păh để chuyển sang trồng loại cây khác. Diện tích chè bị nhổ bỏ này nằm gần cảnh quan du lịch Hàng thông trăm tuổi, Chùa Bửu Minh và hồ Ya Lũ đã gây ra nhiều tiếc nuối cho người dân và du khách khi đến tham quan, du lịch thưởng lãm ở địa phương.

Theo Công ty, việc nhổ bỏ diện tích cây chè tại xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Păh là để chuyển sang trồng cây cà phê. Thời gian qua, việc canh tác cây chè dẫn tới thua lỗ phải bù từ canh tác cây cà phê, nếu tiếp tục canh tác cây chè sẽ dẫn tới lỗ lũy kế lớn. Do đó, việc thực hiện chuyển đổi để tăng hiệu quả sử dụng đất, hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho Công ty và người lao động.

Cũng theo Công ty, đơn vị đã tổ chức họp dân và có biên bản các cuộc họp. Đối với các hộ dân không đồng ý chuyển đổi thì vẫn tiếp tục canh tác cây chè, các hộ đồng tình chuyển đổi thì thực hiện chuyển đổi cây chè sang trồng cà phê. Công ty khẳng định, việc chuyển đổi sang trồng cây cà phê là cây trồng chủ lực của tỉnh và phù hợp quy định pháp luật.

Tuy nhiên, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), sau khi phát hiện vụ việc, vào ngày 8/1, đã đi kiểm tra và xác định Công ty tự ý phá bỏ vườn chè để trồng cà phê khi chưa có chủ trương của UBND tỉnh. Do đó, Sở đề nghị Công ty dừng các hoạt động phá bỏ vườn cây chè. Đồng thời, đề nghị địa phương giám sát, ngăn chặn việc Công ty tự ý chuyển đổi cây trồng trái quy định.

Đối với nội dung Công ty khẳng định việc chuyển đổi cây chè sang trồng cà phê không trái với quy định pháp luật, các đơn vị gồm Công an tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ không đồng ý với lý do: Theo quy định tại Điều 74 Luật Trồng trọt thì nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân canh tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng của địa phương.

Tại kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng của tỉnh Gia Lai (Quyết định 111/QĐ-UBND ngày 14/3/2023) chưa đề cập chuyển đổi cây chè sang cây trồng khác. Do đó, muốn chuyển đổi cây chè sang trồng cây cà phê phải xin chủ trương của UBND tỉnh, nếu được UBND tỉnh đồng ý bằng văn bản thì ngành mới có cơ sở đề xuất bổ sung kế hoạch chuyển đổi cây chè sang trồng cà phê.

Để đảm bảo quy định pháp luật và giải quyết nhu cầu chuyển đổi cây trồng của Công ty, mới đây, ông Dương Mah Tiệp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai đã có ý kiến giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở VH-TT&DL, Công an tỉnh, UBND huyện Chư Păh căn cứ các quy định pháp luật để hướng dẫn Công ty hoàn thiện hồ sơ đề nghị điều chỉnh phương án sử dụng đất theo hướng chuyển đổi một phần diện tích cây chè sản xuất kém hiệu quả sang trồng cà phê đảm bảo đúng quy định, trừ diện tích chè gắn với cảnh quan du lịch.

Đối với Công ty, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai lưu ý, phương án sử dụng đất phải có sự đồng thuận của người lao động, hợp đồng nhận khoán cụ thể và phương án giải quyết tài sản của ngân hàng. Đồng thời, đảm bảo giải quyết việc làm ổn định và nâng cao thu nhập cho người lao động nhận khoán vườn cây sau khi chuyển đổi từ diện tích chè sang trồng cà phê.