Liên hoan phim quốc tế Venice 2018:

Lần đầu tiên phim do mạng Netflix phát hành đoạt giải Sư tử vàng

Thứ Ba, 18/09/2018, 06:54

Liên hoan phim quốc tế Venice 2018 diễn ra trong những ngày đầu tiên của tháng 9 và kết thúc đêm 8/9. Giải thưởng cao quý nhất - Sư tử vàng - đã thuộc về nhà làm phim người Mexico Alfonso Cuaron, với tác phẩm "Roma" - một bộ phim chạm tới nhiều vấn đề về sắc tộc, giai cấp, giới tính đan cài cùng những chi tiết đời thường nên thơ.

Vấn đề ở chỗ "Roma" là một bộ phim do mạng Netflix phát hành, và chiếc vương miện danh giá mà nó vừa đoạt được đủ sức để khẳng định đẳng cấp của dịch vụ xem video trực tuyến của Mỹ ngày một lớn mạnh và thống soái thị trường.

Netflix là gì?

Netflix là dịch vụ xem video trực tuyến của Mỹ, nội dung chủ yếu là phim và các chương trình truyền hình, rất phổ biến ở Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới. Tương tự như một số trang web như HDViet, FPT Play… ở nước ta, nhưng Netflix cung cấp kho video khủng với chất lượng cao hơn, có bản quyền đầy đủ và có ứng dụng để được sử dụng trên các thiết bị thông minh như smartphone, tablet, smart tivi… Khi đó, chỉ cần có kết nối Internet và một thiết bị thông minh là người dùng có thể thưởng thức nội dung số từ Netflix dễ dàng.

Đặc biệt, giữa bối cảnh người dùng đang thiếu các nguồn nội dung 4K để phát trên tivi 4K thì việc Netflix có hỗ trợ phát video 4K trở thành một ưu điểm rất nổi bật và đáng để người dùng kì vọng. Netflix là một trong những công ty có thư viện nội dung lớn nhất toàn cầu. Với nội dung phong phú, người dùng có thể tha hồ truy cập vào các thể loại yêu thích như phim kinh điển, phim tài liệu, sitcom.

Đạo diễn Alfonso Cuaron giương cao chiếc Cup giải Sư tử vàng 2018.

Thêm vào đó, Netflix có hệ thống đề nghị phim dựa trên lịch sử xem phim của người dùng. Điều này rất tiện lợi cho người dùng vì không phải mất công tìm kiếm, mà hệ thống sẽ phân tích và đề nghị những bộ phim tương tự, phù hợp với "khẩu vị" của người dùng.

Điểm hạn chế của Netflix tại thời điểm này có mức giá khá cao so với mặt bằng chung nên đối tượng sử dụng vẫn chưa thực sự nhiều. Đồng thời, khi muốn đăng ký sử dụng dịch vụ của Neflix thì bạn phải có tài khoản thanh toán quốc tế. Dễ thấy, việc này gây khó khăn cho nhiều khách hàng, vì không phải ai cũng có tài khoản quốc tế.

Những nỗ lực không mệt mỏi của Netflix

Có một thực tế diễn ra là các tác phẩm điện ảnh xuất thân từ Netflix thường không được chú ý khi tham gia tại các Liên hoan phim (LHP) quốc tế vì những quy định khắt khe của ban tổ chức, và hơn nữa, quan niệm của giới chuyên môn thường đánh giá không cao những phim không ra rạp mà phát hành trực tuyến trên mạng.

Bằng chứng là trước khi đăng quang giải thưởng điện ảnh danh giá Sư tử vàng, LHP Cannes 2018 đã tẩy chay Netflix, vì lo ngại Netflix giết chết các nhà phát hành truyền thống, không còn đưa khán giả đến với các rạp chiếu phim. Netflix buộc phải rút sản phẩm của mình khỏi sự kiện điện ảnh được tổ chức tại Pháp trong sự nuối tiếc. Kẹt trong cuộc tranh cãi dữ dội về những quy định, "Roma"- bộ phim mới của Alfonso Cuarón gần như bị bỏ rơi. Thế nhưng may mắn đã mở ra với "Roma" khi các LHP uy tín như Venice, Toronto và Telluride nhanh chóng chào đón đứa con tinh thần của sự kết hợp hoàn hảo giữa đạo diễn từng đoạt giải Oscar và "đế chế" phát hành trực tuyến lớn nhất hiện nay.

Và "Roma" không hề phụ lòng người hâm mộ khi rinh về giải Sư tử vàng danh giá. Giải thưởng này có ý nghĩa rất lớn, bởi đó là cũng là bước đầu để Netflix thâm nhập sâu vào thị trường điện ảnh màu mỡ và khẳng định thương hiệu dưới tư cách nhà sản xuất điện ảnh.

Có thể thấy Venice là LHP quốc tế đầu tiên trao giải thưởng cao quý nhất cho một bộ phim do mạng Netflix phát hành. Khác với các LHP khác, Venice đã dành cho Netflix một chỗ đứng riêng biệt. Mạng phát hành phim này đã đem 3 bộ phim đến Venice tranh tài. Chủ tịch ban giám khảo Venice 2018, đạo diễn Guillermo del Toro nhấn mạnh: "Netflix không khai tử điện ảnh, mà là bước kế tiếp của một tiến trình đã được mở ra từ một thế kỷ nay".

Đạo diễn người Mexico Alfonso Cuarón, chủ nhân của giải Sư tử vàng năm nay chia sẻ trên Los Angeles Times: "Phải nghĩ đến sự trường tồn của bộ phim mình làm ra trước đã. Chiếu rạp là cách tốt nhất để người ta xem phim của bạn, nhưng bạn cũng phải xét đến việc bộ phim sẽ "sống" được bao lâu, trong hình thức nào. Dĩ nhiên, tôi ủng hộ màn bạc. Phim được làm ra để chiếu trên màn bạc. Nhưng tôi cũng sẵn sàng ủng hộ những lựa chọn khác".

Cách đây một năm, "ông trùm" trực tuyến Netflix cũng từng đưa hai tác phẩm "Okja" cùng "The Meyerowitz Stories" đến tranh giải Cành cọ vàng. Bản thân hành động "lách luật" của Netflix bị phản đối dữ dội, thế nhưng hai bộ phim trên lại giành được nhiều thiện cảm từ giới phê bình nhờ kịch bản có chiều sâu, được thực hiện bởi những đạo diễn giàu kinh nghiệm.

Nhờ biết cách chi mạnh tay và sẵn sàng chấp nhận khai thác các đề tài khó nhằn, điều kiện phát hành ngặt nghèo không ngăn cản Netflix trở thành đơn vị sản xuất được nhiều nhà làm phim danh tiếng tìm đến. Bong Joon Ho, Noah Baumbach, anh em nhà Coen hay Angelina Jolie đều là những tên tuổi đã có phim hợp tác cùng Netflix.

Và sau những nỗ lực không mệt mỏi, Netflix đã gặt hái được thành công lớn với tác phẩm "Roma" và danh hiệu Sư tử vàng. Ngoài "Roma", hãng Netflix còn có giải "Kịch bản xuất sắc" dành cho phim hài "The Ballad of Buster Scruggs".

Tác phẩm thuộc kiểu phim hợp tuyển (anthology), gồm sáu câu chuyện khác nhau xoay quanh Buster Scruggs (Tim Blake Nelson đóng) - một người đàn ông ở miền Viễn Tây. Tác phẩm "The Favourite" của Yorgos Lanthimos giành giải Grand Jury Prize - giải quan trọng thứ hai ở liên hoan.

Bạn gái của cầu thủ bóng đá Ronaldo có mặt trên thảm đỏ.

Điện ảnh Việt Nam đoạt giải ở LHP Venice

Cho đến thời điểm này tác phẩm đầu tiên và duy nhất của điện ảnh Việt Nam giành được giải thưởng cao quý Sư tử vàng ở LHP Venice năm 1995 chính là bộ phim "Xích Lô" của đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng.

Chuyện phim kể về anh Xích Lô (diễn viên Lê Văn Lộc đóng), một thanh niên mồ côi hiền lành, làm nghề đạp xe xích lô kiếm sống ở đất Sài Gòn. Vì làm mất chiếc xe "cần câu cơm", Xích Lô buộc phải gia nhập băng đảng côn đồ, cướp của giết người để trả nợ. Câu chuyện thêm phần phức tạp khi Nhà Thơ (do ngôi sao điện ảnh Trung Quốc Lương Triều Vỹ đóng), thủ lĩnh của băng xã hội đen, còn là người yêu của chị gái Xích Lô (do diễn viên Trần Nữ Yên Khê đóng).

Đạo diễn Trần Anh Hùng sinh năm 1962 tại Đà Nẵng. Vào thời chiến tranh ly loạn, gia đình anh sang Lào sinh sống. Đến năm 12 tuổi gia đình anh di cư sang Pháp. Là một trong những người Việt hiếm hoi được học tại trường điện ảnh danh tiếng Louis Lumiere College - Nơi anh có chỗ đứng trang trọng trong kỷ yếu của những sinh viên điện ảnh từng làm rạng danh trường này từ cổ chí kim như: Fred Zinnemann, Claude Zidi, Jean-Jacques Annaud, Jaco Van Dormael, Gaspar Noé (Đạo diễn)… Philippe Rousselot, Eduardo Serra, Benoit De 1992.

Trần Anh Hùng thực hiện bộ phim đầu tay "Mùi đu đủ xanh" khi vừa tròn 30 tuổi. Năm 31 tuổi, "Mùi đu đủ xanh" đã mang lại cho anh giải Camera Vàng dành cho phim đầu tay tại LHP Cannes 1993. Đầu năm 1994, "Mùi đu đủ xanh" đại diện cho Việt Nam được đề cử Oscar "Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất". Và năm 32 tuổi anh đã làm bộ phim thứ 2 "Xích Lô" đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice 1995. Cả hai bộ phim đều mang lại cho anh những phần thưởng cao quý, và góp phần làm rạng danh điện ảnh Việt trên thế giới.

Sau này, tại LHP Venice lần thứ 71, bộ phim "Đập cánh giữa không trung" của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp vinh dự nhận giải "Best Film" (Phim hay nhất) từ Liên đoàn các nhà phê bình phim châu Âu và Địa Trung Hải (FEDEORA) bầu chọn tại Tuần phê bình phim quốc tế Venice. Giải này được trao tách riêng bởi hiệp hội này FEDEORA.

Tại mỗi mùa LHP Venice, Hiệp hội FEDEORA sẽ tìm ra hai phim xuất sắc để trao thưởng. Lần đó bộ phim "Đập cánh giữa không trung" của điện ảnh Việt Nam được hiệp hội này trao giải Phim hay nhất. Còn bộ phim của Serbia "No one's child" được hiệp hội này trao giải "Kịch bản hay nhất".

Nguyễn Vũ Anh Thư (tổng hợp)