Khi khán giả bị coi thường

• Phim hài kịch hài cũng phải... khóc
• Sân khấu hài kịch vẫn là khoảng trống
• Hài kịch loay hoay tìm đất diễn

Trong đêm chung kết chương trình "Thách thức danh hài", "hot boy trà sữa" Lê Tấn Lợi nhanh chóng ẵm 150 triệu giữa sự tranh cãi ồn ào. Người ta không thể chấp nhận tiếng cười dễ dãi của giám khảo Trấn Thành đã tạo đà cho anh chàng "ngơ ngơ, ngẩn ngẩn" này trở thành quán quân, trong khi anh chàng không có tài cán hài hước gì cho cam.

Cả 5 vòng thử thách là cả 5 vòng Trấn Thành ôm bụng cười ngặt nghẽo, còn giám khảo Trường Giang thì mặt lạnh như tiền. Người ta cho rằng Trường Giang đúng, bởi tiếng cười phải bật ra từ sự xuất sắc, bất ngờ của thí sinh. Riêng cả 4 vòng đầu, anh chàng chủ yếu lấy được tiếng cười của Trấn Thành vì cái mặt lúc nào cũng tỏ ra lơ ngơ. Chỉ một tiểu phẩm bắt con rắn mà diễn tới diễn lui vẫn khiến vị giám khảo này không nhịn nổi.

Nhưng phải đến vòng 5, vòng quyết định cuối cùng thì bão dư luận mới ập đến. Màn này anh chàng mời vợ sân khấu lên đóng cùng. Nhưng vợ thì chỉ đứng cười để anh ta tỏ tình. Nói theo ngôn ngữ vỉa hè thì kiểu tỏ tình của Lê Tấn Lợi vô cùng "bá đạo": "Anh yêu em, mập. Anh yêu em rất nhiều, mập".

Nghệ sĩ hài Việt Hương viết thư tay nhận lỗi và hứa sửa chữa vì diễn hài thô tục khiến ca sĩ Hương Lan phật lòng.

Có mỗi câu đó mà cứ nhai đi nhai lại. Ý chừng thấy giám khảo không cười mà thời gian sắp hết, anh chàng quất luôn từ chửi thề rất tục mà ở đây tôi chỉ dám viết tắt: "Mập, đ...". Trấn Thành phì cười. Lại còn chua thêm lời khen khiến khán giả chỉ biết trợn mắt há hốc: "Có ai lên truyền hình mà thả cái chữ đó như nó không?".

Mới đây nhất, tại một cuộc họp báo, khi được hỏi về những chỉ trích về tiếng cười dễ dãi của mình, Trấn Thành lại gây bão khi tuyên bố: "Có tivi thì chúng ta nên chọn lọc mà xem, các anh chị thấy kênh nào nhảm nhí thì chúng ta tắt tivi".

Trấn Thành cho rằng anh chấm thi với tâm trạng khích lệ, cởi mở dành cho thí sinh. Đây là một gameshow giải trí chứ không phải thi tài năng nên thí sinh đảm bảo đúng tiêu chí tạo được tiếng cười là nhận tiền thưởng. Và lúc ghi hình, cả hội trường cười chứ không riêng mình anh. Trường Giang không cười vì anh ấy khó tính. Dù vậy Trấn Thành thừa nhận khi xem qua truyền hình, anh thấy phần biên tập bị gượng gạo và khó cười.

Lập tức, cách giải thích này của danh hài bị cho là trịch thượng, không hề tôn trọng khán giả. Không như Trấn Thành ngụy biện rằng nếu chương trình chỉ có một lỗi nho nhỏ là vơ đũa cả nắm, quy chụp nó nhảm nhí.

Bởi có thể nói "Thách thức danh hài" là chương trình lắm thị phi nhất trong số các gameshow hài truyền hình. Nhiệm vụ của người chơi chỉ là làm đủ mọi cách, mọi "thủ đoạn" để khiến một trong hai giám khảo bật cười là chiến thắng.

Vậy nên, bên cạnh những thí sinh có tiết mục được đầu tư công phu, sáng tạo và bất ngờ để tạo nên tiếng cười thì có đầy rẫy người chỉ lên trợn mắt, há mồm, giả vờ té ngã một cách lố bịch để mua vui. Hết giả gái, các thí sinh lại đua nhau tìm kiếm chuyện đời tư, khuyết điểm ngoại hình, sưu tầm tấm ảnh xấu xí hoặc thời còn cởi truồng tắm mưa của hai vị giám khảo để chọc cười họ.

Ngay cả các thí sinh nhí như bé Ku Tin cũng sẵn sàng tỉnh bơ phán: "Nghe nói cô Việt Hương hôi lắm". Còn kiểu: "Tại sao một người lùn xịt như Trường Giang lại có Nhã Phương xinh đẹp là người yêu?"; "Trấn Thành, sao anh lại lấy con Hà Rí, dân tộc nước Kò Ré (ý chỉ Hari Won, người Hàn Quốc), sao anh không chọn em, em có điểm gì thua nó?"... thì được rất nhiều thí sinh nữ ưu ái để "chặt chém" giám khảo.

Không chỉ "Thách thức danh hài" mà hàng loạt chương trình hài hước khác như "Ơn giời, cậu đây rồi", "Bí mật đêm chủ nhật", "Kỳ phùng địch thủ", "Nhà cười", "Cười là thua"... đều có vô vàn màn biểu diễn tục tĩu, bắt chước lố lăng. Việt Hương, Trấn Thành, Chí Tài, Trường Giang... thường xuyên tung mảng miếng về chuyện phòng the, sinh lý.

Nói miệng chưa đã, các nghệ sĩ nhà ta còn tranh thủ đụng chạm thật. Ngọc Trinh làm MC chương trình "Kỳ phùng địch thủ" không ít lần cười ngượng vì bị đấng mày râu đến phe tóc dài thi nhau sờ soạng vòng một, vòng ba. Một nghệ sĩ nữ khác thì mang tặng cô nguyên bộ đồ lót rồi ướm thử vào nữ người mẫu ngay trên sân khấu.

"Thọc lét" theo kiểu chửi thề thì vô số. Có lần một thí sinh trong chương trình "Cười xuyên Việt" chửi rằng: "Bà nội cha mày" đã bị giám khảo Kiều Oanh "sửa lưng" vì thiếu tôn trọng khán giả. Nhưng ở nhiều tiểu phẩm của các nghệ sĩ mang tiếng là danh hài hẳn hoi không hiếm gặp cảnh chửi ngon ơ.

Với một từ tục, Lê Tấn Lợi dễ dàng trở thành quán quân của "Thách thức danh hài" mùa 3.

Chẳng hạn Trường Giang đóng vai một ông già, cứ luôn miệng chửi: "Chết con mẹ nó rồi" trong khi nhân vật là một người đàn ông hiền lành, chất phác. Nhưng cái kiểu đem từ "Mập, đ..." của Lê Tấn Lợi lên truyền hình, trước hàng triệu khán giả thì quả là tục "đẳng cấp"!

Nghệ sĩ hài Việt Hương cũng vừa đăng đàn xin lỗi ca sĩ Hương Lan. Nguyên cớ là trong tiệc cưới ca sĩ Đình Bảo (cựu thành viên nhóm AC&M), Hương Lan không chịu nổi màn bày trò giúp vui thô tục của Việt Hương và Hoài Lâm nên đã cùng chồng bỏ về giữa chừng.

Đoạn clip lan truyền trên mạng cho thấy Việt Hương và Hoài Tâm mời các cặp đôi lên sân khấu và liên tục bắt họ diễn lại các tư thế quan hệ tình dục vô cùng phản cảm. Hương Lan bức xúc viết trên trang cá nhân: "Đêm qua cô chú đến chung vui và để chúc mừng ngày vui của hai cháu cùng gia đình. Nhưng rất tiếc đã phải đứng lên ra về ngay khi hai danh hài nổi tiếng Hoài Tâm và Việt Hương giễu cợt quá sức thô tục trên sân khấu. Cô chú chưa từng dự một đám cưới nào mà MC đứng nói dung tục xong rồi tự cười hô hố trên sân khấu như vậy. Cô cũng thành thật xin lỗi những vị khách vì Hương Lan đã có mặt, đã xấu hổ đứng lên ra về ngay lúc đó".

Đúng như Trấn Thành đã nhận định, hài kịch khó hơn ca nhạc, kịch nói rất nhiều vì nó phải luôn luôn đổi mới. Một bài hát có thể hát 10 năm, một vở kịch có thể diễn đi diễn lại từ năm này qua năm khác nhưng một kịch bản hài chỉ được diễn một lần, người nào đã xem rồi là không còn cười được nữa.

"Các anh chị thử vào cái nghề này một ngày các anh chị sẽ hiểu làm hài khó như thế nào và nó trí tuệ như thế nào" - anh nói. Nhưng khổ nỗi, bám vào đó để yêu cầu khán giả khi xem các tiết mục hời hợt, đầu tư ít chất xám rằng "đừng có nói hài của chúng tôi là nhảm nhí này nọ" thì quả là lập lờ đánh lận con đen. Đây đơn giản là trò mua vui rẻ tiền, mà nói chính xác hơn là kiểu giỡn mặt khán giả như nghệ sĩ Hữu Châu lên án. Ông không ngại tuyên bố: "Thà tôi xem chương trình thế giới động vật còn hơn là coi mấy gameshow đó".

Tại sao nghệ sĩ không làm nghề nghiêm túc, đầu tư thời gian, sức sáng tạo để làm nên tác phẩm hay mà cứ chạy theo đồng tiền để cho ra những thứ dị dạng rồi bắt khán giả phải chấp nhận? Đã vậy Trấn Thành còn tự tin: "Tôi nghĩ rằng lượng người cho rằng gameshow hài bây giờ lố lăng, nhảm nhí chỉ là một bộ phận thôi. Vì nếu như bộ phận này quá đông, tôi tin chắc gameshow đó đã bị tẩy chay từ lâu rồi chứ không thể nào hot như vậy".

Đó là ca nước lạnh tát vào sự dễ dãi công chúng. Không hiếm người miệng cứ chê bai, nhưng vẫn ào ào vào xem nó lố đến cỡ nào, nên chương trình càng thêm ăn khách. Chứ mấy ai như ca sĩ Hương Lan lên án và tẩy chay thẳng thừng để đàn em Việt Hương phải nghiêm túc nhìn nhận lại lỗi lầm của mình. Nhà đài, nhà sản xuất thì chạy theo ratting, các giá trị khác của nghệ thuật đều dẹp qua một bên nhường chỗ cho giải trí, mặc cho kiểu mua vui đó kệch cỡm đến mức nào.

Bây giờ, kêu gọi ý thức, sự tự trọng của nghệ sĩ xem ra khá khó khăn khi bã kim tiền, danh vọng làm mờ mắt họ. Nên chăng cơ quan quản lý văn hóa phải vào cuộc, chấn chỉnh những chương trình vô bổ, chướng tai gai mắt thế này.