Tiểu thuyết hình sự kỳ bí "lược sử 7 vụ giết người" giành giải văn học Man Booker 2015
Nội dung câu chuyện
Năm 1976, Thủ tướng Jamaica Michael Manley đã mời ca sĩ Bob Marley về diễn trong đêm nhạc "Nụ cười Jamaica", với mong muốn làm giảm tình hình căng thẳng trên đất nước. Hai ngày trước buổi diễn, ngày 3/12/1976, bom đã nổ trong căn hộ nơi vợ chồng Bob Marley và các đồng sự đang nghỉ. Các tay súng bủa vây bên ngoài hai cửa sổ phòng bếp, bắn dồn dập vào trong. Chúng nhằm vào tim Bob Marley mà xả súng.
Khi nghệ sỹ dòng nhạc reggae lừng danh ngã xuống, những tay súng vội lẩn đi. Quản lý Don Taylor và vợ Marley bị thương nặng nhưng may mắn, viên đạn nhằm vào Marley bị chệch hướng, chỉ khiến ông bị thương ở ngực và cánh tay. Tưởng chừng vụ ám sát sẽ khiến buổi diễn bị hủy, nhưng không. Marley, với những vết thương trên thân thể, vẫn đứng vững trên sân khấu "Nụ cười Jamaica", trước sự cổ vũ hết mình của đám đông hơn 80.000 người. "Những kẻ đang cố làm thế giới trở nên tồi tệ hơn, chúng chẳng chịu ngừng nghỉ lấy một ngày. Vậy sao tôi có thể nghỉ?" - ông nói.
Lời nói của Bob Marley cũng chính là tư tưởng trong "Lược sử 7 vụ giết người" của Marlon James. Đó là lời thách thức trước những bạo loạn, âm mưu, tội ác. Đây là lý do cuốn sách giành giải Man Booker năm nay mang đầy màu sắc nhạc reggae: màu đỏ trong máu những người đứng lên chống cường quyền, màu vàng của đất đai quê hương và màu xanh của cây cối hòa bình. Trước thềm lễ trao giải, Marlon James xuất hiện với áo dài và kiểu đầu dreadlocks. Không khó để liên tưởng với hình ảnh của Bob Marley, ông hoàng nhạc reggae, cũng là người đấu tranh không mệt mỏi cho hòa bình.
 |
| Marlon James vinh dự nhận giải thưởng Man Booker. |
Vượt ranh giới một tác phẩm hình sự thông thường
Tác phẩm được xây dựng qua cái nhìn giả tưởng của rất nhiều nhân vật: từ lời nhân chứng, cảnh sát, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) và Cục Tình báo trung ương (CIA) tới kẻ giết người, những bóng ma, nữ hoàng sắc đẹp, trùm ma túy… Tất cả tạo ra khúc sử thi đồ sộ, đa âm về bạo lực, chính trị và âm nhạc những năm 1970. Ban đầu, Hội đồng giám khảo gần như có ác cảm với "Lược sử 7 vụ giết người". Nhưng với tài năng và sự hiểu biết sâu sắc của Marlon James đã chinh phục họ, buộc họ phải trao giải cho anh. "Lược sử 7 vụ giết người" tuy nghiệt ngã nhưng chứa đựng tâm hồn Jamaica. Có những chương được viết bằng thơ, bằng thổ ngữ… và đầy tiếng lóng.
Với chiến thằng này, tiểu thuyết gia Marlon James đã trở thành người Jamaica đầu tiên giành giải Man Booker danh giá. Cuốn tiểu thuyết của Marlon rất xuất sắc, vượt qua những tác phẩm của các cây bút kỳ cựu tại vòng chung khảo như Tom McCarthy (ứng viên Man Booker năm ngoái) và Anne Tyler (tác giả Mỹ từng đoạt giải Pulitzer). Ông Michael Wood, Chủ tịch Ban giám khảo giải Man Booker chia sẻ: ""Lược sử 7 vụ giết người" là "cuốn sách thú vị nhất trong số các cuốn tiểu thuyết được đề cử" và cuốn truyện vượt qua ranh giới một tác phẩm hình sự thông thường, dẫn dắt độc giả đi vào quá khứ ít được động tới.
Ông Michael cho biết, mọi thành viên hội đồng trao giải đều đồng thuận chọn cuốn tiểu thuyết của Marlon để vinh danh. Cuốn sách được ca ngợi là câu chuyện sử thi gai góc, không khoan nhượng. Đặc biệt, các giám khảo vô cùng thích cách James khéo léo "chuyển pha" từ tiếng lóng sang… ngôn ngữ sách Khải huyền. Marlon James được ca ngợi như phiên bản Jamaica của Charles Dickens, người mà nhà văn rất hâm mộ. Tác giả cuốn tiểu thuyết thắng giải Man Booker chia sẻ, ông sao nhãng chuyện viết lách từ hơn một thập kỷ trước. Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của ông có tên là "John Crow's Devil" từng bị từ chối ấn hành 70 lần. Marlon James bày tỏ cảm xúc về chiến thắng Man Booker là "siêu thực". Ông cho biết bản thân rất trăn trở trong việc mô tả quá khứ bạo lực của quê hương.
"Lược sử 7 vụ giết người" dày 704 trang. Câu chuyện trải dài với nhiều tuyến nhân vật, mô tả khá rõ nét về xã hội vùng Caribbean. Nhiều câu chuyện khác nhau của những nhân vật khác nhau được miêu tả trong tác phẩm nhưng đều xoay quanh nhân vật trung tâm là ca sĩ Bob Marley. "Lược sử 7 vụ giết người" xuất bản năm 2014, ngay lập tức được giới phê bình ca ngợi. Tác phẩm được nhận xét là rất huyền bí, đỉnh cao, đồ sộ và phức tạp. Tờ The Washington Post cũng xếp cuốn tiểu thuyết vào danh sách 10 cuốn sách hay nhất năm 2014. Jonathan Ruppin, biên tập viên tại chuỗi cửa hàng sách tiếng Anh Foyles cho biết cuốn sách của Marlon James sẽ "thu hút một lượng lớn bạn đọc thích khám phá và tạo nên các cuộc tranh luận thú vị".
Mang văn hóa Jamaica ra thế giới bằng văn học
Nếu như Bob Marley mang văn hóa Jamaica tới toàn thế giới bằng âm nhạc reggae thì với Marlon James, đó là văn học. Marlon James cho hay: "Tôi hy vọng giải thưởng này sẽ giúp văn chương Jamaica và các quốc gia vùng Caribbean được chú ý hơn" - James nói sau lễ trao giải. Đó không phải là hy vọng xa vời. Với việc giành giải Man Booker, ngoài phần thưởng 50.000 bảng Anh, Marlon James còn cơ hội rất lớn để đến gần với khán giả. Cuốn tiểu thuyết đoạt giải Man Booker năm ngoái "The Narrow Road To The Deep North" (Tạm dịch: Con đường hẹp đến miền Bắc xa xôi) của tác giả Richard Flanagan đã bán được hơn 300.000 cuốn tại Anh và gần 800.000 cuốn trên toàn thế giới. Ngoài ra, kênh truyền hình HBO cũng đang lên kế hoạch chuyển thể "Lược sử 7 vụ giết người" thành phim truyền hình.
Trước "Lược sử 7 vụ giết người", Marlon James đã cho ra mắt hai cuốn sách nữa là "The Book Of Night Women" và "John Crow's Devi" l". Trong đó, cuốn "The Book Of Night Women" giành được nhiều giải thưởng danh tiếng trên thế giới.
|
Marlon James thành danh và giàu có nhờ… đồng tính Marlon James sinh ngày 24/11/1970. Hiện giờ tiểu thuyết gia sống ở Minneapolis, Mỹ. Ông cũng đang giảng dạy văn học tại Đại học Macalester, St. Paul, Minnesota. Hoa Kỳ. Năm 1991, James tốt nghiệp Đại học Tây Indies khoa Văn học và Ngôn ngữ. Năm 2006, ông tốt nghiệp thạc sĩ về lối viết sáng tạo tại Đại học Wekes. James sinh tại thành phố Kingston, Jamaica trong gia đình có tới tám anh chị em. Ông viết tiểu thuyết hình sự hay, lôi cuốn, nhìn nhận xã hội một cách góc cạnh là nhờ cả cha và mẹ đều là cảnh sát, trong ông cảm nhận được sự giằng xé tâm trạng trong sâu thẳm giữa con người và thế giới đương đại diễn ra hằng ngày. Mẹ ông, một trinh sát sớm cho ông tiếp cận với những tác phẩm của nhà văn Mỹ O. Henry. Cha ông, ngoài nghề cảnh sát còn là luật sư, cha thường cho ông đọc những tác phẩm của Shakespeare và Coleridge. Các tiểu thuyết của James nhuốm màu bạo lực nhưng không phải dùng bạo lực để PR hay lăng xê. Những con số, những sự kiện trên trang viết như chính những gì xã hội Jamaica đã tồn tại. Bản thân ông cũng từng thừa nhận "Tôi viết về sex và bạo lực nhưng không sa đà vào nó". Ông là một người đồng tính, chính vì vậy đã phải rời bỏ văn hóa kỳ thị ở Jamaica để sang Mỹ năm 2007 với lý do phát triển sự nghiệp. Ở Mỹ, ông được tiếp cận cuộc sống hiện đại, rũ bỏ sự đói nghèo, bạo lực ở quê hương và ở đây, ông cũng ít bị kỳ thị hơn, tự do sống với giới tính của mình. Tại Jamaica, ở thế hệ ông, những người đồng tính thường phải hứng chịu sự chống đối có tên "battyboys"- theo cách nói của người Jamaica dành cho người đồng tính nam. James đã từng công khai về giới tính của mình và tham gia cơ sở dành cho những người đồng tính nam tại Wolmer, Jamaica, tại đây mọi người có thể khám phá tình dục đồng giới, một bước đi gây nhiều tranh cãi trong thập kỷ trước. Nước Mỹ cũng là mảnh đất để ông luyện tiếng Anh tốt hơn, nhờ đó cho ra đời những tác phẩm viết bằng tiếng Anh nổi tiếng, nằm trong số những cuốn sách bán chạy nhất thế giới, trong đó có "Lược sử 7 vụ giết người" . Thực ra, khi tốt nghiệp Đại học Tây Indies ở quê hương, ông cũng đã có thể giao tiếp bằng tiếng Anh thành thạo, nhưng tại các trường đại học nữ giới chiếm tới ¾, thì cơ hội trau dồi bằng tiếng Anh là rất ít. |
