Nghệ sĩ giải trí Hàn Quốc bị Trung Quốc tẩy chay

Nạn nhân của chính trị

Buổi họp fan tại Bắc Kinh của hai ngôi sao Hàn Quốc Kim Woo-bin và Suzy Bae bị hoãn lại cuối tháng 7-2016 sau khi đơn vị tổ chức chương trình - công ty Youku - nhận được yêu cầu từ Sở Cảnh sát Bắc Kinh. Công ty Youku đưa ra thông báo chính thức cho hay, việc hủy bỏ sự kiện này "nằm ngoài khả năng kiểm soát của chúng tôi".

Ngoài ra, hai buổi biểu diễn của nhóm nhạc EXO dự kiến diễn ra tại Thượng Hải trong tháng 8 cũng bị hủy. Theo nguồn tin trong ngành giải trí Trung Quốc, một số dự án truyền hình hợp tác giữa hai nước cũng bị đình trệ.

Tuy nhiên, một số người trong ngành giải trí Hàn Quốc nhấn mạnh rằng, việc các buổi biểu diễn bị hủy không có gì là bất thường. Các nghệ sĩ lớn của K-pop như Psy và Bi Rain cho biết, vẫn tiếp tục các hoạt động tại Trung Quốc. Thực tế, nhiều bộ phim Hàn Quốc ăn khách và gây sốt ở Trung Quốc hơn cả thị trường nhà: "Hậu duệ mặt trời", "Vì sao đưa anh tới"…

Các bộ phim bom tấn, những chương trình giải trí đình đám tại đại lục hàng thập kỷ nay luôn có sự góp mặt của các sao Hàn Quốc. Việc hủy bỏ các chương trình trong thời gian quan hệ giữa hai nước căng thẳng có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Tuy vậy, một số nhân viên truyền thông ở Hàn Quốc và Trung Quốc bày tỏ lo ngại rằng có một sức ép lớn đằng sau động thái này.

Những sao giải trí Hàn Quốc ăn khách tại Trung Quốc có nguy cơ bị tẩy chay từ chính quyền Bắc Kinh.

Rất có thể K-pop và các chương trình truyền hình Hàn Quốc dường như là những nạn nhân đầu tiên hứng chịu sóng gió tại Trung Quốc, sau khi Seoul cho phép Washington triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa trên lãnh thổ. 

Khi Hàn Quốc tháng 7-2016 chấp thuận cho Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) trên lãnh thổ của mình, nhiều người nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ trả đũa động thái này bằng các biện pháp kinh tế. Tuy nhiên, những dấu hiệu hiện nay cho thấy thứ mà Trung Quốc đang nhắm tới là dòng nhạc thị trường K-pop và các chương trình truyền hình của Hàn Quốc vốn rất được giới trẻ mến mộ.

Đây không phải lần đầu tiên ngành giải trí Hàn Quốc trở thành nạn nhân của căng thẳng chính trị. Năm 2012, Tổng thống Hàn Quốc khi ấy Lee Myung-bak đến thăm một hòn đảo tranh chấp với Nhật Bản. Khi căng thẳng gia tăng, các bộ phim dài tập và buổi biểu diễn của nhóm nhạc Hàn Quốc cũng bị cấm xuất hiện trên truyền hình Nhật Bản.

Giới chính trị Hàn vào cuộc

Giới chức Hàn Quốc cho hay, đang theo dõi sát sao tình hình tại Trung Quốc.

"Chúng tôi đang phân tích tình hình trên nhiều góc độ để xem hành động này có liên quan gì đến việc triển khai THAAD hay không và tùy theo đó có cách đối phó", ông Cho June-hyuck, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, cho biết.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hiện chưa đưa ra bình luận gì. Tuy nhiên, theo một số phương tiện truyền thông Trung Quốc, lệnh cấm các chương trình giải trí và ngôi sao Hàn Quốc nhận được sự ủng hộ lớn từ phía người dân.

"Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy, hơn bốn phần năm người dân Trung Quốc ủng hộ lệnh cấm các nghệ sĩ Hàn Quốc xuất hiện trong chương trình truyền hình Trung Quốc nếu chính phủ đưa ra quyết định này. Điều đó cho thấy người dân Trung Quốc luôn đặt lòng yêu nước lên trên các ngôi sao giải trí nổi tiếng"- hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã viết. Nếu Hàn Quốc vẫn tiếp tục triển khai hệ thống tên lửa, "việc tẩy chay làn sóng Hàn Quốc tại Trung Quốc là điều không thể tránh khỏi"- tờ Global Times cảnh báo.

"Thậm chí nếu không có lệnh từ chính phủ, những đài truyền hình kiên cố đó vẫn sẽ chìm nghỉm trong nước bọt của các nhà bình luận trực tuyến".

Căng thẳng cho thấy, Hàn Quốc đang ở vị trí khó xử khi phải đứng giữa Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất, và Mỹ, đồng minh quân sự thân cận. Trong những thập kỷ qua, nền kinh tế dựa vào xuất khẩu của Hàn Quốc ngày càng lệ thuộc vào Trung Quốc. Trong khi vui mừng trước quan hệ thương mại khởi sắc này, người dân và các nhà hoạch định chính sách của Hàn Quốc cũng bày tỏ lo ngại rằng, Trung Quốc có thể lợi dụng điều trên làm đòn bẩy chính trị nhằm chia rẽ Seoul và Washington.

Cáo buộc từ Trung Quốc

Tuy nhiên, Trung Quốc lại cho rằng, THAAD đe dọa đến chính lợi ích an ninh của nước này và sự ổn định khu vực. "Việc điều động Hệ thống phòng thủ THAAD mà Mỹ và Hàn Quốc thông báo sẽ "ảnh hưởng nghiêm trọng đến các lợi ích an ninh chiến lược của nhiều quốc gia trong khu vực, bao gồm cả Trung Quốc", AFP dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đăng trên mạng cho biết.

Theo đó, Trung Quốc kêu gọi Mỹ và Hàn Quốc dừng quá trình triển khai THAAD, cảnh báo hệ thống không giúp "phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên". Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng Trung Quốc đang lo ngại việc Mỹ tăng cường sức mạnh tại cửa ngõ nước này.

Hồi tháng 7-2014, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề nghị Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hae từ chối mọi đề nghị của Washington nhằm triển khai THAAD tại Hàn Quốc. Trong cuộc gặp thượng đỉnh ở Seoul, ông Tập Cận Bình đã nói với bà Park Genun-hae rằng: "Nếu Mỹ tìm cách triển khai hệ thống THAAD trong lãnh thổ Hàn Quốc với lý do để bảo vệ các binh sĩ Mỹ đồn trú tại đây thì Hàn Quốc, với tư cách là quốc gia có chủ quyền, cần thực hiện quyền của mình bày tỏ sự phản đối. Và như vậy THAAD sẽ không trở thành một vấn đề giữa Seoul và Bắc Kinh".

Trong cuộc hội đàm với người đồng cấp Hàn Quốc Han Min Koo, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn cũng bày tỏ quan ngại về việc Mỹ có thể triển khai THAAD ở Hàn Quốc. Còn Đại sứ Trung Quốc tại Hàn Quốc Khâu Quốc Hồng thì cho rằng, việc Hàn Quốc cho phép Mỹ triển khai THAAD sẽ ảnh hưởng xấu đến quan hệ song phương.

Trung Quốc phản đối triển khai THAAD tại Hàn Quốc do lo ngại radar của tổ hợp này có thể giám sát cả các cơ sở quân sự của Trung Quốc. Mới đây, tờ "Thời báo Hoàn cầu" của Trung Quốc cũng ám chỉ: THAAD có thể được sử dụng để chống tên lửa đạn đạo của Trung Quốc trong một cuộc xung đột tiềm tàng giữa Trung Quốc với Nhật Bản xung quanh vấn đề chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà hai nước đang tranh chấp trên biển Hoa Đông.

Tổ hợp tên lửa THAAD có phạm vi hoạt động lên đến 2.000km, không chỉ nhằm đến Triều Tiên mà còn có thể vươn đến tận Trung Quốc. THAAD sử dụng phương thức "hit-to-kill" (truy đuổi và tiêu diệt) tên lửa đối phương. Mỗi khẩu đội THAAD bao gồm 4 xe phóng mang tên lửa (8 ống phóng/xe), radar tìm kiếm mục tiêu và điều khiển hỏa lực AN/TPY-2, 1 xe trung tâm điều khiển di động và 2 trung tâm hoạt động chiến thuật TOC (hệ thống xử lý dữ liệu Hewlett-Packard HP-735).

Trong đó, AN/TPY-2 là một radar mạng hoạt động ở băng tần X, có khả năng phát hiện tên lửa đạn đạo tầm ngắn, tầm trung ở cự ly 1.000km.

Đáng chú ý là hồi cuối tháng 3 vừa qua, Chỉ huy Bộ Tư lệnh phòng thủ tên lửa và không gian Mỹ (SMDC) David Mann đã lần đầu tiên lên tiếng xác nhận sẽ triển khai 7 khẩu đội THAAD trước năm 2019, trong đó có các khẩu đội tại Hàn Quốc và Nhật Bản.

Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho rằng, Trung Quốc nên thể hiện vai trò mạnh mẽ hơn để kiềm chế Triều Tiên gây bất ổn khu vực. "Thay vì nói đến hành động phòng vệ đơn thuần của chúng tôi, Trung Quốc nên lên tiếng mạnh hơn với Triều Tiên, nước đang phá vỡ hòa bình và ổn định ở bán đảo và Đông Bắc Á. Họ đã thực hiện 4 vụ thử hạt nhân và riêng năm nay đã phóng hơn 10 tên lửa đạn đạo", Reuters dẫn lời bà Kim Sung-woo, Thư ký báo chí cấp cao của Tổng thống Park Geun-hye, cho biết. Theo bà Kim, truyền thông Trung Quốc đổ lỗi cho Hàn Quốc về việc làm gia tăng căng thẳng ở bán đảo là "không đúng chỗ". Seoul cho hay việc họ làm hoàn toàn nhằm chống lại nguy cơ gia tăng về tên lửa từ phía Bình Nhưỡng và không nhắm đến Bắc Kinh.

Dù chịu sức ép từ Trung Quốc, Triều Tiên (và cả Nga), nhưng giới phân tích cho rằng, Hàn Quốc cần có THAAD vì từ lâu nước này đã bị đe dọa bởi các chương trình tên lửa và vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Toàn bộ lãnh thổ Hàn Quốc, bao gồm cả thủ đô Seoul với hơn 10 triệu dân, đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Triều Tiên.