Liên hoan phim Berlin 2017 : Thành công rực rỡ
Với truyền thống xoáy sâu vào các đề tài chính trị, những bộ phim được trình chiếu tại Berlinale 2017 mang nhiều đề tài khác nhau, trong đó có những vấn đề "nóng" như số phận của những người tị nạn, chủ đề đồng tính, phân biệt chủng tộc, nạn di cư và cả tình hình xã hội hỗn loạn của thế giới hiện đại.
Chiến thắng thuyết phục của "On Body and Soul"
Đêm trao giải của LHP Berlin lần thứ 67 kết thúc trong tràng pháo tay nhiệt liệt và những tiếng hò hét khi tác phẩm đánh dấu sự quay trở lại sân chơi điện ảnh sau 18 năm của nữ đạo diễn người Hungary Ildikó Enyedi, "On Body and Soul" (tên gốc: Testrol és lélekrol), được xướng tên cho hạng mục danh giá nhất: giải Gấu Vàng cho "Phim xuất sắc". Bộ phim đồng thời được vinh danh ở ba hạng mục độc lập ngoài hạng mục tranh giải chính, trong đó có giải FIPRESCI dành cho "Phim hay nhất" của Hiệp hội phê bình quốc tế.
Nội dung phim xoay quanh câu chuyện tình yêu tại một lò mổ ở Budapest, Hungary. Mở đầu bằng cảnh quay thơ mộng với khu rừng tuyết trắng, một cặp hươu thơ thẩn kiếm ăn nhưng ngay sau đó chuyển cảnh đến một lò mổ với mặt đất vương vãi máu tươi, nội tạng và những tảng thịt động vật nằm la liệt. Xen lẫn là âm thanh của những lời xì xào, bàn tán của đám nhân viên về thái độ làm việc lạnh lùng và chính xác đến từng li từng tí của Mariá (Alexandra Borbély) - nữ chuyên gia giám định chất lượng mới đến.
Trong mắt đồng nghiệp, cô là một người kỳ cục và cứng nhắc, nhưng điều này lại khiến giám đốc tài chính của lò mổ, Endre (Géza Morcsányi) chú ý. Một vụ phá hoại ngầm bất ngờ xảy ra tại lò mổ khiến Endre phải nhờ cảnh sát can thiệp để tìm kẻ gây rối. Cũng chính từ sự kiện này, câu chuyện tình yêu lạ lùng giữa Mária và Endre - hai tâm hồn cô đơn, lạc lõng trong thế giới hiện đại, nơi con người thiếu thốn mối liên kết và sự gắn bó cả về thể xác lẫn tâm hồn bắt đầu.
Trưởng ban giám khảo Berlinale 2017 - Paul Verhoeven - tiết lộ rằng, toàn bộ 7 giám khảo của LHP năm nay đều "xiêu lòng trước bộ phim này". Họ ấn tượng bởi cách Ildikó khắc họa nỗi đau, sự sợ hãi, những ức chế trong tâm hồn cũng như cách khiến những con người cô đơn giao tiếp với nhau. Tác phẩm được đánh giá là câu chuyện đời thường nhẹ nhàng nhưng đầy triết lý, đồng thời thể hiện tình yêu tràn ngập đam mê trong môi trường bạo lực là lò sát sinh.
Bộ phim được gắn mác 16+ có những cảnh nude đẹp, buồn và tĩnh lặng, lột tả được cốt truyện vừa mộng mơ siêu thực, vừa đời thường trần trụi. Ngoài ra, tác phẩm còn tạo dấu ấn bởi kỹ thuật quay phim với nhiều góc nhìn rộng, hẹp xen kẽ, những cảnh đối xứng cùng âm nhạc ám ảnh.
Nhà làm phim gạo cội Ildikó Enyedi trong sự nghiệp của mình đã sở hữu hơn 40 giải thưởng quốc tế, trong đó bộ phim "My 20th Century" được đánh giá là một trong 12 phim Hungary hay nhất mọi thời đại. 18 năm qua, Enyedi giảng dạy tại Đại học Sân khấu Điện ảnh ở Budapest và năm nay, bà quyết định quay trở lại với kiệt tác mới "On Body and Soul".
 |
| Đạo diễn Ildikó Enyedi nâng cúp Gấu Vàng (Ảnh: Hoàng Phương). |
Lần tái xuất tại Berlinale này, Enyedi chia sẻ với báo giới rằng, ý tưởng phim nảy ra và được phác thảo chỉ trong một buổi tối. Những chi tiết vừa lạ lùng, vừa tinh tế kéo dài trong 116 phút được bà góp nhặt từ cuộc sống đời thường, từ cảm xúc nội tâm, vài câu chuyện bạn bè kể cũng như từ một bài thơ mà nữ đạo diễn yêu thích. Nhà làm phim cũng thổ lộ bà không có ý định đưa ra thông điệp cao siêu nào, mà mong mỏi ai cũng có thể tận hưởng một cuộc đời trọn vẹn, cả về thể xác lẫn tâm hồn.
Bày tỏ về thử thách lớn nhất mình gặp phải khi thực hiện bộ phim này, Ildikó Enyedi khẳng định, đó là việc phải phơi bày tâm hồn mình một cách trần trụi trên màn ảnh: "Tôi thấy nội tâm mình ở trạng thái khoả thân. Một người bình thường luôn có xu hướng che giấu cảm xúc, những suy nghĩ đen tối trong tâm hồn, bản thân tôi cũng vậy. Nhưng khi làm bộ phim này, tôi đã phải lột trần tất cả, không giấu giếm từ những nỗi sợ cá nhân, thèm khát và cô đơn... Có thế khán giả mới có thể đồng cảm, rung động với “On Body and Soul”. Ở thời điểm này, tôi tự hào là mình đã vượt qua được chính mình".
"On The Beach at Night Alone": Hong Sang-soo đang tự thuật lại scandal tình ái của mình?
Dù không giành được giải thưởng Gấu Vàng cao quý nhưng "On The Beach at Night Alone" của đạo diễn Hong Sang-soo vẫn gây được tiếng vang mạnh mẽ tại LHP Berlin năm nay khi kể về câu chuyện đầy đau đớn và dằn vặt trong hành trình đi tìm kiếm tình yêu của một nữ diễn viên nổi tiếng vướng bê bối ngoại tình.
Vẫn khai thác đề tài quen thuộc là những câu chuyện ngoại tình, tình yêu tay ba, sự bế tắc khi yêu và nỗi cô đơn trong xã hội hiện đại, lần này, đạo diễn Hong Sang-soo quyết định hợp tác cùng nữ diễn viên Kim Min-hee - "Tiểu thư Hideko" của bộ phim "18+ The Handmaiden" (Người hầu gái) từng gây nên cơn sốt mạnh mẽ hồi tháng 8 năm ngoái - khi đang dính scandal ngoại tình cùng cô.
Trong phim, Kim Min-hee vào vai Young Hee, một diễn viên trẻ nổi tiếng say đắm trong tình yêu với một đạo diễn đã có gia đình. Sau đó, Young Hee quyết định ra nước ngoài và chọn Hamburg, thành phố cảng miền Bắc nước Đức làm nơi trú ẩn, tìm sự an tịnh trong tâm hồn. Tác phẩm được chia làm hai phần, phần một với nhịp điệu chậm, là những đối thoại lặp đi lặp lại về người đàn ông của Younghee, liệu anh ấy có xuất hiện, liệu tình cảm của anh có chân thành.
Cô gái bị giằng xé giữa cảm giác mong chờ tình yêu và cảm giác hoang mang, nghi ngờ về tính chân thật của tình yêu ấy. Phần hai là khi Young Hee trở về Hàn Quốc, nhịp điệu phim nhanh dần với sự xuất hiện của những người bạn, đồng nghiệp, những cuộc gặp gỡ và cả những trận cãi vã.
Cặp hình ảnh xen kẽ: Young Hee đơn độc và Young Hee với bạn bè, điều đó càng làm nổi bật lên sự cô đơn lạc lõng của cô. Cô giống như một kẻ nổi loạn khi vừa tự chìm đắm trong những nỗi đau, nỗi thất vọng về đàn ông, vừa tự tìm thấy trong mình một tia hi vọng khi tận hưởng những khoảnh khắc của riêng mình.
Với diễn xuất tinh tế, lột tả được hết những biến hóa tâm trạng của Young Hee trong "On The Beach at Night Alone", Kim Min-hee đã mang về giải thưởng Gấu Bạc cho "Nữ diễn viên xuất sắc". Trong bài phát biểu của mình, cô liên tục cảm ơn đạo diễn Hong Sang-soo và không ngần ngại tuyên bố: "Hong Sang-soo, em yêu anh" trước toàn bộ khán thính giả. Đây là lần đầu tiên cô thừa nhận tình cảm của mình với đạo diễn 57 tuổi bất chấp mọi chỉ trích ngoại tình, "giật chồng" trước đó.
Berlinale 2017 tôn vinh nhiều tác phẩm xứng đáng
"Giải thưởng lớn của giám khảo" (Gấu Bạc) tại Berlinale 2017 được dành cho tác phẩm Félicité của đạo diễn người Senegal - Alain Gomis. Phim kể về cuộc sống của Félicité, do ngôi sao da màu Véro Tshanda Beya Mputu thủ vai nữ chính, một phụ nữ người Congo kiêu hãnh và độc lập, kiếm tiền bằng cách ca hát tại một quán bar ở Kinkasa.
Một ngày, con trai bất ngờ gặp tai nạn. Félicité đã tìm cách quyên tiền phẫu thuật cho con bằng một tour diễn đặc biệt từ những khu phố nghèo đổ nát cho đến những quận nhà giàu ở Congo. Félicité ghi điểm nhờ thể hiện chân thực cuộc sống tại thủ đô Kinshasa, Congo với âm hưởng phim tài liệu lấy cảm hứng từ tình yêu với âm nhạc dân gian Congo.
Cúp Gấu Bạc cho "Đạo diễn xuất sắc" thuộc về Aki Kaurismaki với câu chuyện về một người tị nạn Syria tìm cách sống sót ở thủ đô Helsinki (Phần Lan). Tác phẩm mới "The Other Side of Hope" được Kaurismaki kể với chất hài tưng tửng quen thuộc, phản ánh rõ nét đề tài nhạy cảm về người tị nạn. Ông bóc tách cuộc sống khắc nghiệt của những nạn nhân chiến tranh dưới góc nhìn nhân văn.
Còn danh hiệu "Kịch bản xuất sắc" thuộc về "A Fantastic Woman" của đạo diễn người Chile - Sebastián Lelio. Tác phẩm dài 104 phút xoay quanh hành trình vượt lên số phận của cô gái chuyển giới Marina (Daniela Vega thủ vai) - một nữ ca sĩ hát quán bar bỗng chốc bị tình nghi giết bạn trai.
Điều đặc biệt là năm nay, LHP Berlin dành tặng nhiều ưu ái cho phim châu Á. Nhiều ngôi sao điện ảnh châu Á được mời xuất hiện trên thảm đỏ. Đồng thời, nhằm quảng bá phim châu Á ra thế giới, Berlinale lần thứ 67 có các giải thưởng mới tôn vinh nền điện ảnh châu Á. Đây là lần đầu tiên một LHP quốc tế hàng đầu lập giải thưởng trao cho các bộ phim, đạo diễn, nhà biên kịch và nhà sản xuất châu Á.
