Đạo diễn Trương Nghệ Mưu: Mới thắng kiện, lại bị kiện

Thứ Tư, 19/05/2010, 13:30
Hẳn nhiều khán giả yêu điện ảnh chưa quên, ngày 5/1/2009, Tòa án Nhân dân Bắc Kinh, Trung Quốc đã thụ lý vụ đạo diễn gạo cội Trương Nghệ Mưu khởi kiện Nhà xuất bản Hoa Hạ cùng tác giả Hoàng Hiểu Dương về việc họ đã "liên kết" với nhau để tung ra thị trường cuốn "Ấn tượng Trung Quốc: Trương Nghệ Mưu truyện" mà ông cáo buộc là có nhiều tình tiết bịa tạc, xúc phạm đến đời tư của ông...

Vụ kiện kết thúc vào ngày 8/12 cùng năm, với việc tòa ra phán quyết cả Nhà xuất bản Hoa Hạ và tác giả Hoàng Hiểu Dương phải công khai xin lỗi đạo diễn họ Trương, đồng thời đền bù những "tổn thất tinh thần" mà họ gây ra cho ông với số tiền lên đến 450.000 NDT (tương đương 1,2 tỉ đồng Việt Nam). Trong khi dư âm của vụ việc chưa kịp lắng xuống thì ngày 11/5 vừa qua, Tòa án quận Tây Thành (Bắc Kinh) đã lại đưa vụ việc đạo diễn họ Trương bị Sở Văn hóa thành phố An Thuận (Quý Châu) kiện vì "vi phạm bản quyền di sản phi vật thể" của địa phương họ ra xét xử.

Theo cáo buộc của Sở Văn hóa thành phố An Thuận, năm 2005, đạo diễn Trương Nghệ Mưu, nhà sản xuất phim Trương Vĩ Bình và Công ty Phát hành phim Bắc Kinh đã hoàn tất bộ phim "Thiên lý tẩu đơn kỵ". Bộ phim kể về một người đàn ông Nhật Bản đã đến Trung Quốc để tiếp tục những phần việc còn dang dở của con trai mình, cũng như để hóa giải những khúc mắc trong quá khứ giữa hai dân tộc. Trong bộ phim, đạo diễn họ Trương đã cho sử dụng một số loại hình nghệ thuật cổ, trong đó có những bài kinh kịch được xác định là có nguồn gốc từ An Thuận. Đích thân ông đã lựa chọn 8 nghệ nhân nổi trội nhất của An Thuận về loại hình nghệ thuật này để tham gia bộ phim.

Tuy nhiên, theo cơ quan quản lý văn hóa của An Thuận, khi ra với công chúng, bộ phim không có tình tiết nào nhắc tới tên của 8 nghệ nhân nói trên cũng như không cho biết những bài kinh kịch mà họ thể hiện là của An Thuận, khiến khán giả ngỡ tưởng đó là "sản phẩm" của tỉnh Vân Nam (vì bộ phim có những cảnh quay ở Vân Nam).

Tại phiên tòa, luật sư của Trương Nghệ Mưu đã phủ nhận mọi cáo buộc của Sở Văn hóa thành phố An Thuận, cho là vô căn cứ bởi "Luật pháp Trung Quốc không quy định về việc xâm phạm bản quyền di sản văn hóa phi vật thể". Hiện tại, mặc dù phiên tòa tạm dừng, chưa đưa ra phán quyết, song vụ việc này cũng đã làm dấy lên nỗi lo ngại về việc những tranh chấp tương tự có thể sẽ xảy ra ngày một nhiều trong tương lai, bởi đây là vụ kiện bản quyền di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên ở Trung Quốc. Giới chuyên môn đang yêu cầu các nhà làm luật ở Trung Quốc sớm có văn bản cụ thể để họ có hướng giải quyết những vụ kiện tụng kiểu này.

Với đạo diễn Trương Nghệ Mưu, vụ kiện tụng nói trên thật là "họa vô đơn chí". Bởi mới cách đây hơn chục ngày, con người tài ba này cũng đã gặp phải một sự cố không vui chút nào: Nữ diễn viên chính của bộ phim "Tình yêu của cây sơn tra" (do Trương Nghệ Mưu đạo diễn và mới được khỏi quay tại huyện Vĩnh An, tỉnh Hồ Bắc ngày 17 tháng 4) đã bị "cư dân mạng" phản ứng dữ dội vì họ cho rằng, cô diễn viên nghiệp dư này có ngoại hình "quá xấu" so với nhân vật Tịnh Thu trong cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Ngải Mễ. Điều đáng tiếc là nữ diễn viên này đã bị lén chụp hình khi trên đường đến trường quay và sau khi hình ảnh chưa qua hóa trang của cô được post lên mạng, ngay bản thân nhà văn Ngải Mễ cũng bày tỏ sự bất bình trước sự lựa chọn vai diễn của đạo diễn họ Trương.

Hình như với đạo diễn tài danh Trương Nghệ Mưu, tên tuổi ông luôn gắn với sự "ở không yên ổn, ngồi không vững vàng". Thì chẳng đã có lần ông phải thổ lộ: "Tôi trưởng thành trong tiếng chửi của người đời"

Trịnh Duy Mạnh
.
.