Công bố nguyên bản tiểu thuyết "Chân dung của Dorian Gray"

Thứ Ba, 24/05/2011, 09:24
Nhà xuất bản Harvard University Press vừa cho ra mắt nguyên bản cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Ireland Oscar Wilde "Chân dung của Dorian Gray". 120 năm sau, kể từ lần đầu tiên xuất hiện trên tạp chí, cuốn tiểu thuyết được công bố mà không có những sửa chữa kiểm duyệt của nhà biên tập đầu tiên. Tuy nhiên, việc phục hồi không khiến các nhà phê bình xúc động, bởi họ cho rằng nguyên bản của cuốn tiểu thuyết cũng không có giá trị lớn lắm đối với bạn đọc đại chúng.

Cuốn tiểu thuyết duy nhất của Oscar Wilde được công bố lần đầu tiên vào năm 1890 trên số tháng 7 của nguyệt san Lippincott's ở Philadelphia (Mỹ). Tìm hiểu văn bản trước khi đăng, Tổng biên tập Jay Em Stoddart lấy làm ái ngại không chỉ những tình tiết nói về bệnh đồng tính ái của họa sĩ Bezil Holluord mà thậm chí cả những nhận xét bộc trực của các cô nhân tình của Dorian Gray (tên những nhân vật của tiểu thuyết).

Stoddart cam đoan với ông chủ Kraig Lippincott của mình rằng sẽ làm cho cuốn tiểu thuyết trở nên "vừa lòng với bạn đọc khó tính nhất". Sau khi biên tập, từ "tình nhân", cũng như nhiều đoạn khác mà theo cách nói của Stoddart là "có mùi vị của chủ nghĩa suy đồi" đã biến mất khỏi văn bản cuốn tiểu thuyết. Tuy nhiên, tất cả những cố gắng của nhà biên tập đã biến thành mây khói: Đương thời, các nhà phê bình Anh vẫn lên án chân dung của Dorian Gray", gọi nó là cuốn tiểu thuyết vô đạo đức, đáng hổ thẹn và xấu xa.

Trong một bài phê bình, tác giả viết: "Cuốn tiểu thuyết này bị lây nhiễm căn bệnh hủi của chủ nghĩa suy đồi Pháp, đó là một cuốn sách bỉ ổi, bốc mùi hôi thối của sự sa đọa đạo đức và tinh thần". Làn sóng những lời nhận xét tiêu cực và kêu gọi đưa tác giả ra tòa đã buộc Oscar Wilde sửa lại văn bản tiểu thuyết nhiều hơn gấp bội so với những gì Stoddart đã có thể làm.

Kết quả là năm 1891, khi được in thành sách, "Chân dung của Dorian Gray" đã biến thành một cuốn tiểu thuyết hoàn toàn khác: Nếu như sau những sửa chữa của Stoddart, văn bản chỉ giảm đi khoảng 500 từ, thì Wilde không chỉ  bỏ đi những đoạn nói về đồng tính ái mà còn viết thêm 7 chương mới, kéo dài cuốn tiểu thuyết thêm 1/3. Ngoài giọng điệu của văn bản, cốt truyện, thậm chí ý đồ của cuốn sách cũng bị thay đổi đáng kể.

Ví dụ, trong cuốn sách đã xuất hiện nhân vật phụ quan trọng - anh trai của Sybil, James Vane. Là một thủy thủ, nhà thám hiểm, anh được Wilde đưa vào để chiều theo phong tục đương thời, và đóng vai kẻ đối lập với Gray, biểu tượng của lòng dũng cảm theo cách hiểu truyền thống của từ này. Tuổi của nhân vật chính cũng thay đổi: Trong nguyên bản, A Dorian Gray 32 tuổi, còn trong sách - 38. Nhờ vậy nhà văn đã khắc họa chân dung tâm lý của nhân vật một cách phong phú hơn, và cuốn sách trở nên sâu sắc hơn.

Một trong những thay đổi cơ bản là lời nói đầu của Wilde, được viết trong ấn phẩm năm 1891 - đó là tập hợp những luận điểm về người nghệ sĩ và nghệ thuật dưới hình thức một tuyên ngôn, đã trở thành một yếu tố quan trọng trong lý thuyết thẩm mỹ của Wilde. Ngoài ra, tính cách của Holluord cũng thay đổi: Trong cuốn sách anh tập trung vào nghệ thuật, còn ngoài đời, anh ta bị hấp dẫn bởi tình cảm và những suy nghĩ về tình yêu.

Theo nhà biên tập nguyên bản "Chân dung của Dorian Gray" Nicholas Frenkel, nếu còn sống, có lẽ  Wilde sẽ chọn phương án này để giới thiệu với độc giả thế kỷ XXI. Ngoài việc phục hồi văn bản gốc, nhà xuất bản Harvard University Press còn đưa ra những bình luận tỉ mỉ về các nguồn cảm hứng văn học của Wilde và những yếu tố của cuốn tiểu thuyết có liên quan tới những tác phẩm khác của nhà văn

Trần Hậu
.
.