Cổ tích về người thầy cõng chữ lên non

• Thầy hiệu trưởng cõng chữ lên non và niềm vui của giáo viên cắm bản
• Hải Phòng: Tôn vinh nhà giáo “cõng chữ lên non”

1.Khi chúng tôi đến, Trường Tiểu học Sơn Ba, thầy Cương đang hướng dẫn cậu học trò tí hon Đinh Văn K'Rể, người đồng bào Hrê, học sinh lớp 1B viết chữ. Thầy cười hiền, nói: "Đây là học trò tí hon nhất của trường, tuy đã 9 tuổi nhưng chỉ cao 56cm và nặng chưa tới 4kg. Cháu ở nội trú tại trường và ở cùng với tôi, mọi sinh hoạt hằng ngày của cháu đều do tôi lo liệu, như với con của mình vậy".

Năm 2016, trong một lần đi vận động học sinh đến trường lớp ở thôn Gò Da, thầy Cương phát hiện ra K'Rể. Thân hình bé tẹo teo, những bước đi khó nhọc, cậu bé tí hon đã đến tuổi đi học nhưng không được đến trường. Thầy Cương thương cảm, dành cả ngày thuyết phục gia đình để được đưa cậu bé về trường, hứa sẽ tự tay mình chăm sóc, dạy dỗ cháu.

Được gia đình đồng ý, sáng hôm sau thầy vượt 5 giờ đồng hồ đường rừng suối để đưa K'Rể về trường. Mọi sinh hoạt của K'Rể từ ăn, uống, tắm, đi vệ sinh... đều do một tay thầy Cương cáng đáng. Sau một năm học, từ đứa trẻ nhút nhát, K'Rể đã trở nên rất hiếu động. Cậu bắt đầu nói được những tiếng ghép đơn giản, cầm bút viết nguệch ngoạc được những chữ cái. Ngoài giờ học, K'Rể vui đùa cùng các bạn, đá bóng nhựa, nhổ cỏ chăm sóc vườn rau…

Thầy Đặng Văn Cương dạy bé K'Rể tập viết.

Thầy Cương vừa làm quản lý chỉ đạo chuyên môn, vừa tổ chức đời sống nội trú cho các em học sinh xa nhà, lại vừa phải chăm sóc một "đứa con" bé tẹo tèo teo không cùng máu mủ. K'Rể mắc hội chứng Seckel hay còn gọi là "người lùn, đầu chim" - một hội chứng cực kỳ hiếm gặp trên thế giới, ở Việt Nam mới chỉ phát hiện 8 trường hợp và hiện chưa có thuốc chữa. Đây được coi là bệnh di truyền gen lặn trên nhiễm sắc thể số 3 và số 18. Bây giờ, thầy Hiệu trưởng và cậu học trò tí hon K'Rể đã quá nổi tiếng ở rẻo cao Sơn Ba này.

2.Là anh bộ đội xuất ngũ, thầy Cương luôn nói đi đôi với làm. Chân chất, mộc mạc, cởi mở, thầy được tập thể giáo viên, học sinh và cả phụ huynh ủng hộ bằng chính sự khâm phục, tự giác. Là Hiệu trưởng nhà trường, ngày ngày chứng kiến học trò của mình ở thôn Gò Da phải đi 5 giờ đồng hồ qua 1 con sông Re mênh mông, 11 ngọn núi, 9 con suối nhỏ đến lớp với tà áo mong manh, chân trần lấm bẩn, đã thôi thúc thầy phải làm một điều gì đó để bù đắp cho các em. Thầy Cương xác định phải đưa các em xuống núi học nội trú tại trường, nếu cứ để các em đi học mỗi ngày thì các em sẽ bỏ học giữa chừng.

Đầu năm học 2009, thầy Cương đề xuất với lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Sơn Hà đưa các em về ở nội trú tại trường. Lãnh đạo Phòng lo ngại việc đưa các em về trường mà chỗ ở không có và không có chế độ gì thì làm sao nuôi nổi. Nhưng thầy Cương và các thầy cô trong trường quyết tâm nên cũng được gật đầu đồng thuận.

Thầy Cương đã trực tiếp đến thôn Gò Da để đưa học sinh ra lớp, cho các em ở nội trú tại trường. Thầy hứa với phụ huynh sẽ nuôi các em với điều kiện bằng hoặc hơn ở nhà. Vận động được học sinh ra lớp đã khó, lo chỗ ăn, chỗ ở cho gần 40 học sinh đối với một trường tiểu học vùng cao lại càng gian nan bội phần.

Đưa học sinh về trường ở nội trú, các thầy cô xếp dọn 3 phòng ở, vốn là phòng giáo viên cho các em tá túc. Sau giờ dạy trên lớp, các thầy đến các thôn xin cây gỗ về đục đẽo làm nhà ăn, rồi cùng nhau đóng bàn ghế. Bàn tay thầy giáo quen cầm phấn, cầm bút giờ lại cầm cưa, cầm đục… Trường có 32 giáo viên, trong đó 12 thầy, cô ở miền xuôi lên công tác không thể đi về trong ngày cho nên phải ở nội trú. Những thầy, cô này cáng đáng luôn phần việc nấu ăn, chăm sóc các học sinh.

Thầy Cương kể: "Khi các em mới về trường, chúng tôi không nhận được khoản trợ cấp nào, tôi lấy tiền lương của mình lo cho các em. Tôi động viên các thầy, cô giáo trong trường cùng tôi nuôi học trò, bằng mọi giá không để học trò về lại làng. Nếu lúc đó chúng tôi bỏ cuộc, không bao giờ phụ huynh tin chúng tôi nữa các em sẽ xa trường, xa lớp mãi mãi".

Biết các em không thể có bữa cơm đầy đủ từ đồng lương của mình nên thầy Cương ra Huyện ủy, UBND huyện Sơn Hà xin hỗ trợ; đồng thời vận động khắp nơi xin gạo, dầu ăn, mắm, muối nuôi các em. Ròng rã nhiều tháng trời vận động, rồi những thùng mì tôm, những bao gạo, những thùng quần áo cũ từ miền xuôi lần lượt được chuyển lên cho các em.

Đầu năm học 2011, một doanh nhân ở Hà Nội đã xây tặng các em 3 căn phòng ở có công trình phụ khép kín, nhà ăn để các em có chỗ ăn ở tươm tất hơn. Sau đó, Phòng GD&ĐT Sơn Hà đã trang bị cho các em một giường tầng. "Hiện nay trường có 430 học sinh, 279 em bán trú; 37 học sinh nội trú ở thôn Gò Da. Chúng tôi cắt cử, phân công nhau nấu ăn cho học sinh. Bản thân tôi cũng ở nội trú nên việc chăm sóc cho các em thuận tiện hơn", thầy Cương cho biết.

Thầy Cương đang dạy học cho học sinh thôn Gò Da ở nội trú.

Năm 2013, thầy Cương thiết kế mô hình vườn rau trong trường. Vườn rộng chừng 500m2, nằm ngay sau lưng dãy nhà ở. Trong vườn rau cải, rau muống, xà lách, đậu ve...  xanh tốt. Phía bên hông dãy nhà nội trú còn có đến gần trăm con gà, vịt. "Bữa ăn không ngày nào thiếu rau sạch. Tiền mua rau, chúng tôi dùng để mua thêm thịt cá", thầy Cương chia sẻ.

3.Suốt mấy mươi năm cống hiến cho giáo dục vùng sâu, vùng xa, thầy Cương vẫn không nguội ngọn lửa yêu nghề, nhiệt tâm cống hiến. Bởi vậy mà thầy nghẹn lòng khi nói về những kỷ niệm buồn vui với học trò vùng cao, về những tâm sự sâu kín với đồng nghiệp, về những nỗi niềm cuộc sống gia đình, riêng tư.

Ở đời, thật hạnh phúc khi bản thân làm được những điều mà trái tim mình mách bảo. Bởi vậy khi nói về nghề của mình, thầy Cương tâm sự: "Nghề giáo đã cho tôi niềm vui, cho tôi lẽ sống và các em học sinh là động lực, là cảm hứng cho tôi trong công việc mỗi ngày".

Bằng tình thương và trách nhiệm của một nhà giáo, thầy Cương đã đóng góp tích cực cho công tác "trồng người" trên mảnh đất đầy gian khó này. Cũng là thầy đấy nhưng người thầy này có điều gì đó nặng với con chữ của học trò nơi này. Bằng tấm lòng vì trẻ thơ, thầy không chỉ truyền đạt, nuôi dưỡng tri thức cho con trẻ mà còn thay cha mẹ dạy dỗ, chỉ bảo tận tình từ cách xưng hô, đi đứng, chào hỏi cho các em.

Dẫu hôm nay bữa cơm đã no, manh áo đã ấm, bút mực, sách vở, áo quần đủ đầy hơn xưa, nhưng các em vẫn luôn mong muốn nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm của toàn xã hội. Và, người thầy Hiệu trưởng này vẫn muốn các tổ chức, cá nhân ủng hộ gạo ăn, nước mắm, bột giặt… giúp đỡ các em. Giúp cho các em những điều thiết yếu ấy cũng chính là đã góp phần ươm mầm xanh cho tương lai vùng cao Sơn Ba vươn xa, bay cao.

Ông Đinh Xuân Dũng, Chủ tịch UBND xã Sơn Ba, cho biết: "Những hình ảnh về các thầy, cô giáo ở Trường Tiểu học Sơn Ba, đặc biệt là thầy Hiệu trưởng Đặng Văn Cương đã tình nguyện nuôi nấng, dạy dỗ các em học sinh thôn Gò Da, trong đó có cậu học trò tí hon Đinh Văn K'Rể đã khiến tôi thực sự xúc động. Đó mới là lòng tốt không vụ lợi, đó mới thực sự là tấm lòng đáng trân trọng. Thầy Cương đã trở thành một câu chuyện đẹp về một nhà giáo tận tụy, một người thầy hết lòng vì học trò vùng cao nơi này mỗi khi được nhắc tới".