Sách thật – sách giả: Cuộc chiến chưa có hồi kết

• Bán sách lậu, Công ty tổ chức hội chợ sách Xuyên Việt bị phạt 14 triệu đồng
• Sách lậu tung hoành trên các fanpage online
• Sách lậu, sách giả bán tràn lan trên mạng: “Tuyên chiến” để cứu ngành xuất bản

Thuốc đắng mới giã tật!

Ngày 8-1-2021, Phòng An ninh chính trị nội bộ - Công an thành phố Hà Nội phối hợp với Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội tiến hành kiểm tra ngôi nhà số 3 ngõ 89 Ngô Thì Sỹ và kho thuê ở Nhà văn hóa tổ dân phố 9 thuộc phường Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội. 

Tại đây cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 50 đầu sách với số lượng khoảng 40.000 cuốn sách thuộc các công ty phát hành sách nổi tiếng như: First News - Trí Việt, Alpha Books, NXB Trẻ, Nhã Nam… Ước tính toàn bộ số tang vật gần 15 tấn nên phải dùng đến 4 xe tải lớn để vận chuyển.

Trong số tang vật bị thu giữ có nhiều đầu sách nổi tiếng như "Muôn kiếp nhân sinh", "Bí mật tư duy triệu phú", "Hành trình về phương Đông", cả bộ sách "Hạt giống tâm hồn", "Đắc nhân tâm", "Quẳng gánh lo đi và vui sống", "Nghĩ giàu - Làm giàu", "Đi tìm lẽ sống", "Sức mạnh tiềm thức"... đến từ các đơn vị xuất bản và NXB uy tín như First News - Trí Việt (NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh), NXB Trẻ, Nhã Nam, Văn học, Kim Đồng… Theo cơ quan chức năng, điều hành và quản lý 2 địa điểm này là bà Nguyễn Thị Khoái (sinh năm 1971, quê ở Thanh Oai, Hà Nội). 

Cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, thu giữ tang vật vi phạm có số lượng lên đến 40.000 cuốn sách tại Hà Nội.

Tại thời điểm kiểm tra, bà Khoái không xuất trình được bất cứ giấy tờ gì liên quan điều kiện hoạt động, gia công in ấn xuất bản phẩm và hồ sơ, tài liệu cũng như chứng minh nguồn gốc hợp pháp của số sản phẩm này.

Đây chỉ là một trong rất nhiều cuộc kiểm tra, phát hiện sai phạm và thu giữ tang vật của các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành diễn ra hằng năm. Theo thống kê, mỗi năm các đoàn kiểm tra liên ngành phòng chống in lậu ở Trung ương và các đội kiểm tra liên ngành phối hợp với Thanh tra Sở Thông tin Truyền thông ở các địa phương tiến hành hàng ngàn cuộc kiểm tra, xử lý sai phạm với số tiền vi phạm hành chính lên đến hàng tỉ đồng. 

Đặc biệt, vào đầu năm 2020, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Bình Định đã khởi tố các bị can trong vụ án "buôn bán hàng giả" sau khi phát hiện một khối lượng lớn sách (trên 72 ngàn cuốn) có giá trị trên 1 tỉ đồng được dán tem mác là sách của NXB Giáo dục Việt Nam tại nhà sách Mỹ Huyền của ông Lê Văn Hải (thị trấn Bồng Sơn, Hoài Nhơn, Bình Định) vào tháng 6-2019. Số sách này sau đó được xác định là sách giả. 

Vụ việc này được xem là tạo ra một "án lệ" tốt khiến các cơ sở làm giả sách, các đối tượng buôn bán, tiếp tay cho sách giả phải "chùn tay".

Vụ việc phát hiện một số lượng sách giả lớn ở Hà Nội do bà Nguyễn Thị Khoái điều hành như đã nói ở trên, trong đó có rất nhiều đầu sách thuộc bản quyền của Công ty First News - Trí Việt. 

Vì thế, trao đổi với phóng viên Văn nghệ Công an, ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc Công ty First News - Trí Việt cho biết: "Tôi, First News - Trí Việt đã có đơn đề nghị cơ quan chức năng khởi tố hình sự vụ việc nghiêm trọng này thì mới có tính chất răn đe. Bao nhiêu năm rồi cứ phạt vài chục triệu xong mọi việc lại vẫn như thế, thì rất thiệt thòi và đau khổ cho những người làm ăn chân chính như chúng tôi. Chỉ có "thuốc đắng mới giã tật", những kẻ bất lương cần phải được trừng trị thích đáng, trả lại công bằng cho các đơn vị xuất bản. Họ còng lưng làm để nuôi một đội quân in lậu đi sau. Theo tính toán của chúng tôi, mỗi cuốn sách First News - Trí Việt bán được ra thị trường thì có khoảng 10 đến 15 cuốn sách giả được bán "ăn theo", thì doanh nghiệp nào tồn tại nổi. Trong khi đó, Nhà nước bị thất thu thuế, còn người tiêu dùng thì mua phải sách kém chất lượng!".

Cần sự đoàn kết và những biện pháp mạnh tay

Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc Công ty First News - Trí Việt cho biết thêm, Trong suốt những năm qua, công ty ông đã cùng các cơ quan chức năng tích cực truy tìm những đường dây in sách giả và phát hiện nhiều địa điểm in và bán sách giả tại Hà Nội (Đường Láng, Trần Quốc Hoàn, Phạm Văn Đồng…). 

Bên cạnh đó, sách giả còn được rao bán công khai, tiêu thụ với số lượng lớn trên một số sàn thương mại điện tử và các fanpage, các nhóm cộng đồng của Facebook mà chưa có biện pháp hữu hiệu để xử lý. 

Tháng 9-2020, First News - Trí Việt đã chính thức khởi kiện sàn thương mại điện tử Lazada vì hành vi tiếp tay tiêu thụ sách giả. Đồng thời, First News - Trí Việt cùng Alpha Books cũng đã công bố danh sách 45 fanpage chuyên bán sách giả, sách in lậu kém chất lượng với số lượng lớn.

Cơ quan chức năng kiểm tra, thu giữ sách giáo khoa giả ở Bình Định với số lượng lên tới 72.000 cuốn, có giá trị trên 1 tỉ đồng.

Cho đến nay, với trình độ in ấn và làm giả sách ngày càng được nâng lên, nhiều cuốn sách bị làm giả rất giống sách thật, khiến chính những người làm trong nghề còn khó phân biệt chứ chưa nói gì đến độc giả. Hàng chục đơn vị làm xuất bản danh tiếng thường xuyên có sách bị làm giả, bị in lậu như NXB Trẻ, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, NXB Thời đại, NXB Kim Đồng, NXB Văn học, NXB Phụ nữ, NXB Văn hóa Thông tin, NXB Thế giới, Nhã Nam, Đông A... 

Các đầu sách bị in lậu đều nhằm vào các cuốn best-seller mới ra lò hoặc những cuốn đã trở thành nguồn "thâm canh" lâu năm. Vì thế, các đơn vị xuất bản đều bị ảnh hưởng nặng nề khi phải "chia" thị trường cho những kẻ buôn gian bán lận chuyên "đón lõng" để ăn chặn công sức của những đơn vị làm ăn chân chính. 

Trong khi nhiều đơn vị xuất bản gặp khó khăn, thì các "ông trùm" in lậu ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lại "sống khỏe" bằng việc ăn theo cách đầu sách best-seller của các NXB hết năm này qua năm khác. 

Hiện giờ, "vòi bạch tuộc" này đã vươn về đến các tỉnh, thành khác. Còn độc giả văn minh, mặc dù muốn ủng hộ sách thật nhưng cũng "chẳng biết đường nào mà lần", khi sách giả trà trộn vào các hiệu sách lớn, có mặt trên cả các sàn giao dịch điện tử uy tín mà chưa có biện pháp nào ngăn chặn.

Có thể nói, cho đến nay việc thẳng tay "tuyên chiến" với sách lậu, sách giả một cách mạnh mẽ nhất, không khoan nhượng, và cũng "tốn công tốn của" nhất chính là ông Nguyễn Văn Phước. 

Ông Phước cho hay, những cuốn sách best-seller của công ty  bị nhiều cơ sở làm giả như "Đắc nhân tâm", "Hạt giống tâm hồn", "Hành trình về phương Đông"... thường xuyên có từ 10 đến 16 nơi in lậu. Như cuốn "Muôn kiếp nhân sinh" do công ty ông vừa phát hành trong vòng 2 tháng với số lượng bán ra lên tới 180 ngàn bản, thì ngay sau đó đã có sách in lậu bán trên các sàn điện tử. Trong đó First News - Trí Việt đã đặt mua thử sách trên sàn thương mại điện tử Lazada và hàng nhận được là sách giả. 

"Vì thế, tôi và các cộng sự của mình phối hợp với một số đơn vị bạn phải công khai tuyên chiến với sách lậu, sách giả để cứu lấy ngành Xuất bản và cũng là tự cứu lấy mình. Hành vi sản xuất, tiêu thụ sách lậu, sách giả sẽ giết chết ngành Xuất bản nếu như cơ quan chức năng không vào cuộc và không bị nghiêm trị!" - ông Nguyễn Văn Phước bức xúc bày tỏ.

Cũng trong năm ngoái, để tự cứu mình, công ty này đã  từng "tấn công" trực diện, công khai vào các trang bán hàng trực tuyến có bán sách giả. Nhờ hành động mạnh mẽ đó, công ty đã nhận được lời xin lỗi công khai từ Tiki cùng với văn bản cam kết rất nghiêm túc về việc không tái phạm.

Quả thực, trong cuộc chiến sách thật - sách giả này, rất cần có sự quyết liệt, chung tay góp sức, sự mạnh mẽ của các đơn vị làm xuất bản trong cuộc đấu tranh này. Sách giả tràn ngập thị trường là điểm nóng nhức nhối nhiều năm qua của ngành Xuất bản, không chỉ gây thiệt hại lớn cho người làm sách, tác giả và các đơn vị xuất bản mà còn khiến ngân sách Nhà nước bị thất thu thuế. Còn độc giả phải chịu thiệt thòi khi bỏ "tiền thật ra mua sách giả".