Nguyên liệu ngon vẫn cần đầu bếp giỏi

1. Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng có lẽ là đạo diễn có nhiều tác phẩm về đề tài đồng tính nhất trong làng phim Việt. Mới đây, 36 tập của bộ phim "Vừa đi vừa khóc" do chính anh viết kịch bản và đạo diễn lên sóng giờ vàng VTV3 đã tạo được hiệu ứng mạnh mẽ với công chúng. Bộ phim nói về thân phận của người dân lao động nghèo làm những công việc có thu nhập thấp như nhặt ve chai, làm thuê… Giữa cuộc sống cơ cực đó, xuất hiện nhân vật Đông Dương (Minh Hằng đóng), một cô gái nhỏ bé nhưng vì lý do gia đình phải sống trong thân phận con trai.

Hải Minh (Lương Mạnh Hải đóng) là anh chàng đẹp trai, thư sinh, sinh ra trong gia đình giàu có nhưng do biến cố gia đình, mẹ anh đã bỏ đi. Hải Minh đi tìm mẹ và gặp Đông Dương ở xóm nghèo. Qua thời gian, hai người nảy sinh tình cảm với nhau. Trong phim còn xuất hiện nhiều nhân vật phụ khác như Thêu - cô gái đem lòng yêu Đông Dương và được bà của Đông Dương hết sức ủng hộ. Trong khi đó, chàng trai bán cá cảnh tên Lố lại yêu Thêu, còn Lụa - em gái Thêu - lại yêu Lố. Cuộc rượt đuổi tình cảm này làm nảy sinh nhiều tình huống hài hước, thú vị.

Nhiều người đánh giá, điểm cộng của "Vừa đi vừa khóc" là dàn diễn viên phụ diễn rất sinh động và cảnh quay đẹp mắt đúng "chất" của Vũ Ngọc Đãng. Theo tôi, "điểm" cộng nữa cho bộ phim này là thông điệp về tình yêu đồng tính rất nhân văn, khác với góc nhìn của nhiều đạo diễn Việt về đề tài này. Mặc dù bản chất mối tình của Hải Minh và Đông Dương không phải là tình yêu đồng giới (Đông Dương là gái giả trai) nhưng Hải Minh yêu Đông Dương khi luôn nghĩ rằng cô là con trai lại mang màu sắc của tình yêu đồng tính. Cuộc đấu tranh tư tưởng của Hải Minh, sự ủng hộ của người cha với quan điểm "sẵn sàng làm tất cả, chấp nhận tất cả để con mình hạnh phúc" đã gây xúc động cho người xem.

Trong phim Việt, hình ảnh người đồng tính thường được xây dựng với mục đích chính là chọc cười khán giả. Trong ảnh: Một cảnh trong phim "Nàng men, chàng bóng".

Theo dõi ba bộ phim có đề cập đến tình yêu đồng tính của Vũ Ngọc Đãng là "Những cô gái chân dài" (năm 2004), "Hotboy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt" (năm 2011) và "Vừa đi vừa khóc" (năm 2014) thì có thể thấy, qua thời gian và sự trải nghiệm, góc nhìn của đạo diễn này đã có nhiều thay đổi, ngày càng sâu sắc và nhân văn hơn. "Những cô gái chân dài" được coi là bộ phim có yếu tố đồng tính đầu tiên của điện ảnh Việt.

Diễn xuất khá "ngọt" của nhân vật Khoa (Trương Thanh Long đóng) với Hoàng (Minh Anh đóng), lời thoại giàu cảm xúc, cùng cách thể hiện nhẹ nhàng, kín đáo đã giúp "Những cô gái chân dài" ghi điểm trong mắt khán giả. Với sự ra mắt của "Hotboy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt", lần đầu tiên câu chuyện đồng tính nam lên màn ảnh Việt một cách trực diện. Vũ Ngọc Đãng đã khắc họa khá thành công cuộc sống của những người đồng tính nam trong nghề mại dâm giữa Sài Gòn phồn hoa. Câu chuyện chân thật, hấp dẫn cùng diễn xuất đồng đều của dàn "trai đẹp" đã đưa "Hotboy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt" trở thành một trong những bộ phim về đề tài đồng tính thành công nhất của Việt Nam. Bộ phim được trình chiếu tại Liên hoan phim Toronto, Canada và ra rạp ở Singapore. Tuy nhiên, phim có quá nhiều cảnh khóc lóc khiến các tuyến nhân vật trở nên yếu đuối. Có khán giả nhận xét, đạo diễn Vũ Ngọc Đãng đã áp đặt ý tưởng của mình lên phim khiến bộ phim thiếu đi sự nhuần nhuyễn và sự tự nhiên của cuộc sống như nó vốn có.

2. Một điều rất dễ nhận thấy trong phim Việt là nhân vật đồng tính thường được xây dựng với mục đích chính là chọc cười khán giả. Điều này có thể thấy rất rõ trong "Gái nhảy", "Lọ lem hè phố" (đạo diễn Lê Hoàng), "Hồn Trương Ba da hàng thịt" (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng), "Thập tự hoa" (đạo diễn Vương Quang Hùng, Lý Khắc Linh)… Vai diễn "má mì" trong phim "Gái nhảy" và "Lọ lem hè phố" gây cười bằng điệu bộ õng ẹo, ăn mặc màu mè, diêm dúa. Trong loạt phim về Cảnh sát hình sự, phần phim "Một thế giới không có đàn bà" (đạo diễn Vũ Minh Trí), các nhân vật phục vụ quán bar dù có ngoại hình nam tính nhưng mắt xanh, môi đỏ trông rất phản cảm. Điều này cũng diễn ra tương tự với nhân vật đại gia đồng tính Phạm Hương Hội (diễn viên Thái Hòa đóng) trong phim "Để mai tính" (đạo diễn Charlie Nguyễn). "Trai nhảy" của đạo diễn Lê Hoàng bị coi là "nửa vời". Hai nhân vật chính trong phim là Tuấn (Ngọc Thuận đóng) vào vai anh chàng đấm bóp dạo và làm trai bao bất đắc dĩ cùng Tony (Đức Hải đóng) mờ nhạt và không thể hiện rõ ý đồ của đạo diễn.

Nói đến "thảm họa" phim về đề tài đồng tính không thể không nói đến "Cảm hứng hoàn hảo" của đạo diễn Việt kiều Nguyễn Lê Dũng. Bộ phim là câu chuyện về một thanh niên lệch lạc giới tính khi sống trong thế giới của ba người chị gái. Khi phát hiện em trai có mối tình đồng tính, ba chị gái sẵn sàng tìm cách lôi kéo em về với "bản năng gốc" bằng cách thuê một cô gái đến khêu gợi, thậm chí những người chị cũng sẵn sàng trút bỏ quần áo để em trai vẽ tranh hoàn thành bài tốt nghiệp. Nhiều khán giả nhận định rằng, điều đọng lại sau khi xem xong 120 phút của bộ phim là cảm giác buồn cười xen lẫn thất vọng. Tình yêu đồng tính dưới góc nhìn của đạo diễn Nguyễn Lê Dũng hời hợt, võ đoán và phi lý.

Trước đó, Nguyễn Lê Dũng từng chia sẻ, anh hy vọng xây dựng một bộ phim lột tả chân thực thế giới đồng tính nhưng phải mang tính nhân văn và giáo dục. Tuy nhiên những gì anh thể hiện lại hoàn toàn ngược lại. "Nàng men chàng bóng", bộ phim "thảm họa" của năm 2012 cũng đi vào mô tip tương tự khi họ cho rằng, những người đồng tính có thể tìm lại bản lĩnh đàn ông của mình chỉ bằng một cái ôm. "My best gay friend" (nhà sản xuất Huỳnh Nguyễn Đăng Khoa) kể về cuộc sống của ba bạn trẻ đồng tính sống chung tại một căn hộ ở TP. Hồ Chí Minh. Đây được coi là hài kịch tình huống về đề tài đồng tính đầu tiên ở Việt Nam. Ba nhân vật có thân phận và tính cách khác nhau là Khoa, một sinh viên bị gia đình bắt học cách sống tự lập tìm đến thuê chung nhà với Hân - chàng trai làm nghề bán bún ngoài chợ và Nhật, chàng trai có quá khứ bí ẩn. "My best gay friend" nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ cư dân mạng. Có ý kiến thẳng thắn đánh giá, "My best gay friend" cổ xúy cho lối sống không lành mạnh và nhiều phân đoạn trong phim chưa thể hiện đúng cuộc sống của những người đồng giới.

Tom Ker, một nhà làm phim độc lập tham dự Liên hoan phim Toronto, Canada từng chia sẻ: "Tôi nghĩ đề tài của bộ phim còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Đó là đề tài đồng tính luyến ái và giải phóng con người. Nó cũng nói đến một khía cạnh khác của nạn mại dâm nam ở châu Á. Tuy nhiên, đây không phải là một đề tài quá mới mẻ so với các nước phương Tây".

Thời điểm này, bộ phim "My husband's lover - Người tình của chồng tôi" (đơn vị sản xuất GMA, Phillipnes) đang phát sóng trên kênh truyền hình Today TV nhận được rất nhiều lời khen ngợi. Bộ phim là câu chuyện tình cảm động đưa đến cho khán giả những cung bậc cảm xúc khác nhau, đó là sự yêu thương và thông cảm với những người thuộc giới tính thứ ba. Rõ ràng sự chân thực, nhân văn và giàu cảm xúc vẫn là điều còn thiếu với những bộ phim Việt về mảng đề tài này