Con nhà thơ giỏi khoa học tự nhiên

Mấy năm gần đây, báo chí viết rất nhiều về một vị Giáo sư Toán học trẻ mang hai quốc tịch Việt Nam và Mỹ. Đó là Giáo sư Vũ Hà Văn, sinh năm 1970, con trai của nhà thơ Vũ Quần Phương. 41 tuổi, Giáo sư Vũ Hà Văn đã công bố hơn 80 công trình Toán học trên các tạp chí hàng đầu thế giới. Năm 2009, Vũ Hà Văn được Nhà nước Việt Nam công nhận là giáo sư kiêm chức của Viện Toán học, khi anh 39 tuổi. Vũ Hà Văn là một trong hai giáo sư trẻ nhất Việt Nam, cùng với Giáo sư Ngô Bảo Châu. Vũ Hà Văn tốt nghiệp cử nhân tại Đại học Eotos Budapest, Hungary năm 1994, đỗ Tiến sĩ tại Đại học Yale, Mỹ năm 1998, dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Lászlo Lovász - người được tặng Giải thưởng Polya năm 1979 (ông này về sau được bầu làm Chủ tịch Hiệp hội Toán học quốc tế nhiệm kỳ 2006 - 2010). Sau đó Vũ Hà Văn tiếp tục hoàn thành chương trình sau tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu cao cấp Princeton và Ban nghiên cứu của Microsoft. Từ năm 2001 đến 2005, anh làm việc tại Đại học Cafifornia ở San Diego với tư cách là trợ lý giáo sư, phó giáo sư và giáo sư. Từ mùa thu năm 2005, anh trở thành Giáo sư Khoa Toán Đại học Rutgers. Anh là giáo sư thỉnh giảng của Đại học Paris 6 (năm 2006).

Sự thành đạt của con là niềm tự hào của cha mẹ.

Lĩnh vực nghiên cứu của Giáo sư Vũ Hà Văn bao gồm: Toán học tổ hợp, xác suất và lý thuyết số cộng tính. Anh đã hai lần nhận được Giải thưởng Sloan dành cho các tài năng trẻ ở Mỹ, Giải thưởng NSF Career (2003). Anh là thành viên Viện Nghiên cứu cao cấp Princeton trong nhiều năm. Đặc biệt, Giáo sư Vũ Hà Văn là người dành được giải thưởng Polya - giải thưởng cao quý, do Hội Toán học công nghiệp và ứng dụng (Society for Industrial and Applied Mathematics, viết tắt là SIAM) của Mỹ lập ra từ năm 1969, trao hai năm một lần. Giáo sư Vũ Hà Văn không chỉ là niềm tự hào của gia đình nhà thơ Vũ Quần Phương, mà còn là niềm tự hào của rất nhiều người yêu Toán học Việt Nam và thế giới.

Không chỉ nhà thơ Vũ Quần Phương, một số nhà thơ khác như Vân Long, Ý Nhi, Hoàng Thị Minh Khanh cũng có con thành đạt trong các ngành tự nhiên. Con trai nhà thơ Vân Long, anh Nguyễn Xuân Phương, nay là Hiệu phó Trường Đại học chuyên về công nghệ thông tin FPT. Con trai nhà thơ Ý Nhi là một nhà khoa học sáng chế ra nhiều sản phẩm ứng dụng công nghệ cao có ích cho cộng đồng. Con trai nhà thơ Hoàng Thị Minh Khanh là Tiến sĩ ngành Y, công tác tại Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an)…

Có một chi tiết được nhà thơ Vân Long kể lại là trong khoảng 5 năm ở thập kỷ 90 của thế kỷ trước, con trai của 3 nhà thơ: Ý Nhi, Vân Long, Vũ Quần Phương liên tiếp giành giải nhất kỳ thi học sinh giỏi toàn quốc ở các môn Hóa, Lý, Toán… Nhớ lại sự kiện này, nhà thơ Vân Long nói vui: "Dường như các nhà thơ cố tình đẩy con mình xa khỏi con đường thơ gập ghềnh, bất trắc, và hầu như… chẳng có chuẩn mực gì thì phải".

Cảm hứng từ những giây phút dạy con học toán, thủa con còn nhỏ, nhà thơ Vân Long đã viết những câu thơ tặng con rất cảm động: "Mỗi bài toán con làm/ Như thang leo từng bậc/ Bài thơ bố lo toan/ Trở trăn bằng trăm cách/ Hai mặt tờ giấy mỏng/ Con đường hai bố con/ Hai mặt của cuộc sống/ Ngỡ như xa nhau dần/ Một căn buống rất chật/ Ta giáp lưng vào nhau/ Hôm nay là bản nháp/ Cho những gì mai sau?...".

Câu chuyện về những ông bố, bà mẹ làm thơ dạy con học giỏi thành tài các môn tự nhiên mang đến cho chúng ta rất nhiều suy ngẫm thú vị. Nhìn từ một góc độ nào đó, văn học nói chung và thơ ca nói riêng luôn có một điểm giao thoa nhất định với các lĩnh vực khác của đời sống, trong đó có Toán học. Và nhìn từ góc độ của những người làm cha mẹ, thì việc nuôi dạy con nên người dường như luôn có một mẫu số chung nào đó, bất kể họ có là nhà thơ hay không. Mẫu số chung đó chính là tình thương yêu vô hạn dành cho những đứa con, việc tạo cho con một môi trường giáo dục trong gia đình tốt nhất để con có thể phát huy hết những tiềm năng của mình, trở thành những con người có đóng góp lớn lao cho xã hội, cộng đồng…