Băng đĩa hài Tết: Mới mà cũ

• Phim hài Tết đã thật vui như Tết?
• Chùm phim hài Tết: Những tiếng cười đầy ý nghĩa

1. Có một nghịch lý là mặc dù tưởng chừng như phương Nam mới là "đất" của hài kịch nhưng băng đĩa hài Tết lâu nay lại trở thành món độc quyền của các nhà sản xuất băng đĩa phía Bắc. Và với đông đảo khán giả phía Bắc, băng đĩa hài Tết đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trên kệ đĩa của mỗi gia đình. Chính vì thế, ngay từ lúc này, nhiều đơn vị sản xuất đã hối hả hoàn thành những đĩa hài này để kịp tiến độ tung ra thị trường.

Trên đất hài xứ Bắc, gần đây khán giả biết tới nghệ sĩ Trần Bình Trọng không chỉ ở khả năng diễn xuất mà còn là một đạo diễn trẻ khá chịu khó trong việc làm băng đĩa hài. Năm nay, ê kíp của vị đạo diễn trẻ này góp mặt bằng tác phẩm "Đại gia chân đất" và "Làng ế vợ". Tiếp nối câu chuyện từ năm ngoái của hai ông Tích, Sự (do NSND Trung Hiếu và nghệ sĩ Quang Tèo thủ vai), "Đại gia chân đất" là những câu chuyện bi hài xoay quanh những đại gia ở làng.

Đĩa hài “Đại gia chân đất 2016” có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ quen thuộc.

Khán giả sẽ cười ra nước mắt với cảnh lái "siêu xe" bị tai nạn gẫy hết cả răng của ông Sự hay tổ chức cuộc thi "Hoa hậu quý bà thôn" nhưng vì trót mang tiền tài trợ đi ăn chơi nên hai ông phải đi làm thuê ở nhà hàng... Ngoài sự góp mặt của hai nghệ sĩ trên, tiểu phẩm cũng quy tụ khá nhiều gương mặt nghệ sĩ hài xứ bắc như Chiến Thắng, Công Lý, Thu Huyền, Hải Anh...

Với "Làng ế vợ", đạo diễn Trần Bình Trọng xoáy vào nạn "phi công trẻ lái máy bay bà già". Tiểu phẩm xoay quanh tình yêu của anh thanh niên nhà nghèo Nhật Tinh Ngao (Chiến Thắng thủ vai) và cô gái quê tên Xoan. Tuy nhiên, sát đến ngày cưới thì Ngao bị Mai "công chúa" - một trùm xã hội đen bắt về làm chồng do bố mẹ anh vay nợ quá nhiều không có tiền trả. Hoàn cảnh éo le của cuộc tình tay ba ấy đã mang đến cho Ngao những cảnh dở khóc dở cười.

Nhắc tới những đạo diễn kỳ cựu của làng hài phía Bắc không thể không nhắc tới Phạm Đông Hồng. Anh là một đạo diễn luôn cặm cụi, chịu khó và chiến lược trong việc cho ra mắt những sản phẩm hài mỗi dịp đầu năm. Năm nay đã là năm thứ 3 Phạm Đông Hồng cho ra mắt "Chôn nhời".

Anh tiết lộ với báo chí về sêri tiểu phẩm hài của mình: "Mỗi năm tôi sẽ chôn nhời một lần và đây là năm thứ 3. "Chôn nhời 3" có nhiều tình huống tổng kết tình hình thời sự trong một năm đã được giời truyền thông và dư luận quan tâm". Góp mặt trong sản phẩm hài đặc biệt của đạo diễn Phạm Đông Hồng năm nay không thể không kể tới những danh hài đất bắc như Phạm Bằng, Quốc Anh, Minh Hằng, Quang Thắng, Kim Oanh...

Đạo diễn Phạm Đông Hồng lần này cũng "ra mắt kép" bằng một sản phẩm nữa mang tên "Trở về". Trong tiểu phẩm này, NSND Trung Hiếu vào vai Võ Đại - một anh chàng đến tuổi xây dựng gia đình nhưng đau khổ vì bị người yêu bỏ rơi nên đã quyết định nhảy xuống giếng tự tử. Khi nhảy xuống giếng cũng là lúc anh trở về với 300 năm trước, được làm tri phủ có 3 vợ, và một trong 3 người vợ ấy chính là cô người yêu của mình ở kiếp này. Ngoài những tình huống khiến khán giả cười ngất thì "Trở về" còn hứa hẹn là một trong những hài được quay kỹ lưỡng và đẹp mắt.

Khách quan mà nói, những tiểu phẩm của đạo diễn Phạm Đông Hồng luôn được đánh giá là đầu tư hơn cả từ kịch bản cho tới diễn xuất, dàn dựng. Ngoài ra, thị trường hài Tết năm nay phải kể tới "Tiền đồ". Là câu chuyện về 3 anh chàng nhà quê Hợi - Tuất - Thân khốn khổ với những thủ đoạn mánh khóe, lừa lọc tinh vi của những thương lái trong và ngoài nước.

2. Như nhiều năm nay, đa phần các đĩa hài Tết đều khai thác nội dung theo lối truyền thống đó là những chuyện cười ra nước mắt phía sau lũy tre làng. Thông qua những cảnh huống hài hước để phê phán thói hám danh của những kẻ trưởng giả học làm sang. Các đạo diễn cho rằng sở dĩ các kịch bản hài đều tập trung vào phản ánh những nét tính cách của người dân nông thôn bởi 70% người dân Việt xuất phát từ nông thôn. Có những người đã rời quê lên thành phố từ lâu nhưng cội rễ, gốc gác vẫn khiến cho những kịch bản có đề tài nông thôn chiếm được cảm tình của đông đảo khán giả.

Tuy nhiên, nhìn từ các đĩa hài năm nay đã thấy sự thiếu kịch bản hài đúng nghĩa của các nhà sản xuất. Đa số các đĩa hài Tết năm nay đều có cốt truyện là sự tiếp nối của những năm trước. Có những đĩa hài đã dựng đến phần 5, phần 6. Dù câu chuyện có hay đến mấy nhưng kéo dài quá lâu cũng khiến khán giả nhàm chán. Chưa nói tới việc, ở các đĩa hài này đôi khi có cảm giác các câu chuyện bị ghép một cách khiên cưỡng do tác giả chưa sáng tạo ra đường dây nhân vật mới, vẫn phải ăn theo tuyến nhân vật cũ.

Thực tế là chúng ta luôn thiếu những nhà viết kịch bản hài tài năng, chuyên nghiệp. Giờ đây, các đạo diễn thường kiêm luôn viết kịch bản. Họ cho rằng, kịch bản thiếu, thay vì chờ đợi, họ viết luôn cho chủ động. Tuy nhiên, ai cũng biết rằng, để có được một kịch bản hài hay, sâu sắc, không hề đơn giản. Ngoài ngoài khả năng hài hước, bản thân tác giả kịch bản cũng phải là người có kiến thức uyên thâm. Điều này gần như quá khó hiện nay. Chính vì tự biên tự diễn như vậy nên các tiểu phẩm hài xuồng xã, đôi khi lố bịch.

Nhiều người đẹp có mặt trong đĩa hài “trở lại”.

Một trong những yếu tố khiến các băng đĩa hài tết trở nên cũ ngay từ khi vừa ra mắt khán giả chính bởi sự xuất hiện của nhiều diễn viên quen thuộc. Đã nhiều năm qua, các băng đĩa hài Tết vẫn quanh quẩn với những diễn viên quen thuộc đến nhàm chán. Chẳng hạn như các đĩa hài do đạo diễn Trần Bình Trọng dạo diễn thế nào cũng có Trung Hiếu, Chiến Thắng, Quang Tèo, Giang Còi... còn nhắc tới Phạm Đông Hồng sẽ không thể thiếu được NSND Quốc Anh, NSND Hồng Vân, NSƯT Xuân Hinh, NSƯT Minh Hằng...

Có những nghệ sĩ hài không chỉ xuất hiện trong 1 - 2 tiểu phẩm mà còn "phủ sóng" gần như hầu hết các sản phẩm gần 10 năm trở lại đây. Và điều đáng nói là, ngay cả ở những nghệ sĩ hài tên tuổi, khán giả cũng nhìn thấy sự giậm chân tại chỗ, thậm chí thụt lùi trong diễn xuất.

Sự thiếu vắng những gương mặt nghệ sĩ hài mới là điều ai cũng nhận thấy. Vẫn biết, diễn hài là một lĩnh vực không phải nghệ sĩ nào cũng làm được. Không chỉ kỹ năng diễn xuất mà quan trọng hơn là năng khiếu, cái duyên trời cho. Có lẽ vì thế mà nghệ sĩ diễn hài luôn ít hơn so với các dạng vai khác. Còn nhà sản xuất vì áp lực của doanh thu nên vẫn cố đấm ăn xôi, không dám mạo hiểm mời những gương mặt mới. Bởi với họ, bất biết diễn xuất thế nào, những nghệ sĩ có tiếng vẫn là một cách đảm bảo cho việc bán đĩa.

Thay vì đổi mới diễn xuất, đầu tư kịch bản, các nhà sản xuất làm mới bằng cách mời những gương mặt "hot" ở các lĩnh vực khác. Nếu là khán giả trung thành của những đĩa hài này, hẳn mọi người còn nhớ những gương mặt như hotgirl An "Tây", Mai "thỏ"...từng xuất hiện ở những đĩa hài Tết các năm trước. Có năm, nghệ sĩ Vương "râu" mời ca sĩ Phương Thanh...

Năm nay, đạo diễn Phạm Đông Hồng làm mới bằng cách mời hotgirl Linh Moon đảm nhận một vai quan trọng trong tiểu phẩm "Trở lại". Tuy nhiên, nhưng sự làm mới này chỉ là mới hình thức chứ không phải là sự lột xác thật sự về chất lượng sản phẩm. Các đạo diễn cũng chỉ tranh thủ khai thác vẻ sexy của những người đẹp này chứ không phải khả năng diễn xuất khiến tiểu phẩm hài như một nồi lẩu thập cẩm mỗi thứ một chút. Điều này khiến tiếng cười trong không ít tác phẩm trở nên rẻ rúng với những màn khoe thân, những cảnh nóng táo bạo, lố bịch, những câu nói tục tĩu, phản cảm...

Sự dễ tính của khán giả vào mỗi dịp năm mới là điều có thật nhưng không vì thế mà các nghệ sĩ được phép dễ dãi với các sản phẩm của mình. Và với cách làm việc chộp giật như của không ít nhà sản xuất đĩa hài hiện nay thì chúng ta khó có được những sản phẩm hài văn minh, đúng nghĩa.