Steven Spielberg - Đạo diễn của những bộ phim "bom tấn"

Nhiều người gọi Spielberg là "đứa trẻ già trước tuổi". "Đứa trẻ" đó luôn sửng sốt khi ngước nhìn lên bầu trời đầy sao và luôn mơ những giấc mơ bay vào vũ trụ, chinh phục những khoảng không chưa được ai khám phá. Ông chính là người khai sinh ra dòng phim "bom tấn", với những kỷ lục đáng kinh ngạc về doanh thu.

Spielberg đến với điện ảnh bắt đầu từ món quà tặng của người cha. Lần sinh nhật thứ 11, Spielberg được ông Arnold - một cựu chiến binh Chiến tranh thế giới thứ hai tặng một chiếc máy quay phim hiệu Bell & Howell cổ lỗ sĩ. Ông Arnold không thể ngờ rằng món quà đó lại khiến cậu con trai duy nhất của ông yêu thích đến độ hầu như không lúc nào rời khỏi chiếc máy quay và luôn thích thú thu vào trong đó tất cả những khuôn hình mình ưa thích.

Spielberg là đứa trẻ ưa phiêu lưu mạo hiểm. Hành động mạo hiểm đầu tiên của cậu bé chính là việc biến ngôi nhà của cha mẹ thành "trường quay". Cậu đã bạo gan xới tung cả đồ đạc trong nhà, thậm chí gây ra những đám cháy, rồi sử dụng bà mẹ và các cô em gái làm diễn viên để làm những phim ngắn về Chiến tranh thế giới thứ hai. Cậu còn tự chế ra vé để bán cho các bạn đến xem phim của mình tại phòng khách gia đình và thuyết phục để cha mẹ cho vay 400 đôla làm bộ phim khoa học viễn tưởng dài 140 phút mang tên "Ánh lửa". Bạo gan hơn nữa, cậu nhờ cha đăng ký chiếu phim của mình tại rạp địa phương, nhờ mẹ và ba cô em gái phát hành vé… May mà "Ánh lửa" đã không bị lỗ, trái lại còn mang về cho đạo diễn nhí 100 đôla lợi nhuận. Đối với Spielberg, 100 đôla đầu tiên đó có giá trị ngang với cả triệu đôla mà ông thu lời từ những bộ phim "bom tấn" sau này.

Tốt nghiệp phổ thông trung học, Spielberg ba lần đăng ký vào học ngành điện ảnh của Đại học California tại Los Angeles và Trường Điện ảnh truyền hình của Đại học Nam California nhưng đều không được, vì Spielberg chỉ tốt nghịêp cấp III loại trung bình. Thế là Spielberg đánh liều tham gia vào ngành công nghiệp điện ảnh với công việc thực tập không lương ở bộ phận biên tập của Hãng phim Universal. Tuy bận bù đầu với công việc của một nhân viên tập sự, Spielberg vẫn gắng làm một bộ phim ngắn mang tên "Amblin" đem chiếu ở rạp. Tuy lợi nhuận thu được không đáng kể, song điều quan trọng là Spielberg đã nhận được sự đánh giá cao của những người lãnh đạo hãng phim Universal, trở thành đạo diễn trẻ tuổi nhất giành được quyền ký hợp đồng dài hạn với hãng điện ảnh danh tiếng này. Các nhà sản xuất phim hàng đầu ở Hollywood bắt đầu săn đón Spielberg cho những dự án phim của mình.

Nhận lời đề nghị từ hai nhà sản xuất lừng danh là Richad Zanuk và David Brown, năm 1975, Spielberg trở thành đạo diễn của bộ phim "Hàm cá mập". Với bản tính ưa phiêu lưu mạo hiểm, Spielberg đã làm chấn động  kinh đô điện ảnh Hollywood bởi doanh thu của bộ phim, bởi ba giải Oscar cho biên tập, thu âm, tiếng động cùng nhiều giải thưởng danh giá khác. Nếu như chỉ dừng ở cốt truyện là những cuộc tấn công nguy hiểm của đàn cá mập đối với con người thì chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói, thế mà Spielberg đã "lôi" được hàng triệu khán giả, đa phần là sinh viên đến rạp. Họ háo hức xem "Hàm cá mập" để được nín thở theo dõi những cảnh quay kỹ xảo và giải tỏa stress bằng những tiếng kêu thét sảng khoái.

Spielberg đã thuyết phục hai nhà sản xuất rằng, vấn đề chính dẫn đến sự "ăn khách" của thể loại phim khoa học giả tưởng phiêu lưu mạo hiểm là ngân sách đầu tư và kỹ xảo hình ảnh. Tin vào tài của đạo diễn trẻ, Richad Zanuk và David Brown cũng đánh liều chi ra hàng trăm triệu đôla để thực hiện những yêu cầu của đạo diễn. Riêng tiền để "làm" con cá mập đã lên tới 220.000 USD. Đây quả là đạo cụ đắt giá có một không hai trong lịch sử phim trường Hollywood. "Hàm cá mập" đã trở thành "tấm hộ chiếu" để Spielberg ngẩng cao đầu bước vào kinh đô điện ảnh, đồng thời mang lại cho ông và hai nhà sản xuất 210 triệu đôla tại thị trường Mỹ. Nhưng quan trọng hơn là sự khẳng định Spielberg đã chọn đúng con đường để thực hiện giấc mơ trở thành tỉ phú ngay khi ông mới 35 tuổi. Đã đến lúc Spielberg có thể đặt điều kiện đối với những nhà sản xuất.

"Hàm cá mập" đã khởi nguồn cho sự thành công của Spielberg sau này: Trong số 25 bộ phim có doanh thu cao nhất điện ảnh Mỹ, thì có tới 6 phim do Spielberg đạo diễn: "Công viên kỷ Jura", "Chiếc rương thành tích", "Người ngoài hành tinh", "Giải cứu binh nhì", "Chiến tranh giữa các thế giới"…

Nối tiếp thành công của "Hàm cá mập", năm 1993, Spielberg lại làm kinh động thế giới bởi "Công viên kỷ Jura". Những con khủng long máy của Spielberg khiến bất cứ ai khi ngồi trước màn ảnh cũng phải hồi hộp đến nghẹt thở. Với độ dài 134 phút cùng những cảnh quay đạt trình độ siêu kỹ xảo, Spielberg đã đưa khán giả du ngoạn đến một hòn đảo xa vắng, nơi có một doanh nhân giàu có đang cất công xây dựng một công viên có những con khủng long được sinh ra từ những đoạn AND được lưu giữ từ thời tiền sử.

Trước khi chính thức mở cửa cho công chúng tới tham quan, vị doanh nhân giàu có đó đã mời một số nhân vật có tên tuổi, bao gồm nhà nghiên cứu lý thuyết toán, luật sư, chuyên viên nghiên cứu thực vật cổ đại và hai đứa cháu ruột đến thăm công viên độc đáo của mình. Chuyện sẽ không có gì đáng nói nếu không có việc một nhân viên đã liều tắt trộm hệ thống an ninh để tuồn trứng khủng long ra ngoài. Thế là đám khủng long thời tiền sử có cơ hội thoát khỏi công viên và bắt đầu cuộc đuổi bắt nguy hiểm giữa con người và những sinh vật thời tiền sử… Những con khủng long máy nặng ngót chục tấn, với những móng vuốt và cái miệng khổng lồ có thể nuốt một người ngon lành như nuốt một chiếc kẹo… đã thực sự là một cuộc đại cách mạng về kỹ xảo điện ảnh của những năm cuối cùng của thế kỷ XX.

Tất cả các cảnh quay có nguyên hình một con khủng long đều được chế từ máy tính. Nhưng những cảnh quay đặc tả đầu và chân khủng long thì phải sử dụng con khủng long bạo chúa bằng mô hình nặng tới ngót 7 tấn. Những  khi quay cảnh một con khủng long tấn công đoàn người trong mưa, tấm nhựa bọc ngoài thân khủng long máy thấm nhiều nước trở nên vô cùng nặng nề. Các kỹ sư đã phải thức trắng đêm để sấy khô tấm da của khủng long… "Công viên kỷ Jura" đã trở thành bộ phim ăn khách nhất trong lịch sử điện ảnh Mỹ.

Trong số 25 bộ phim do Spielberg đạo diễn, đa phần là phim nói về gia đình. Theo Spielberg, ông làm như vậy là để bày tỏ tình cảm của mình đối với trẻ thơ, nhất là những đứa trẻ đã từng chịu nỗi đau khi cha mẹ chúng không thể ở cùng nhau.

"Rút kinh nghiệm" từ sự đổ vỡ của cha mẹ, khi có gia đình, Spielberg đã cố gắng đến mức cao nhất để giữ gìn tổ ấm và tìm mọi cách để những đứa con được hưởng hạnh phúc trọn vẹn. Mải mê với sự nghiệp điện ảnh và làm giàu, 35 tuổi Spielberg mới lấy vợ. Giống như phần đông các đạo diễn điện ảnh khác, Spielberg luôn để mắt tới các nữ siêu sao điện ảnh cùng hợp tác với ông trong phim trường. Amy Irving là ngôi sao đầu tiên lọt vào mắt Spielberg. Đám cưới giữa nhà đạo diễn tài ba, giàu có cùng cô diễn viên xinh đẹp được đánh giá là tốn kém và sang trọng nhất trong lịch sử Hollywood. Cả hai đã từng có những ngày thật hạnh phúc và đã có với nhau một thiên thần bé thơ. Nhưng cuộc hôn nhân này chỉ kéo dài được bốn năm. Khi ra tòa ly dị, Spielberg phải bồi thường cho Amy Irving một nửa số tài sản của mình khi đó: 100 triệu đôla!

Chỉ một thời  gian ngắn sau khi cuộc hôn nhân tan vỡ, khi làm phim "Thập tự chinh cuối cùng", Spielberg đã phải lòng nữ diễn viên Kate Capshaw và đám cưới lần này của Spielberg còn linh đình hơn cả đám cưới lần đầu. Hai người chung sống rất hạnh phúc, có với nhau năm người con và cùng chung tay thành lập Hãng phim Dream Works SKG.

Mặc dù đến nay các nhà phê bình và khán giả chưa đạt đến một sự nhất trí trong việc đánh giá công trạng của Spielberg trong lĩnh vực điện ảnh, ông vẫn là một nhân vật quan trọng nhất của điện ảnh Mỹ. Ông đã góp phần làm thay đổi cả cách làm phim lẫn mục tiêu của điện ảnh.

Không chỉ là một đạo diễn giỏi, Spielberg còn là nhà sản xuất phim đại tài. Ngoài Hãng phim Dream Worrks SKG, Spielberg còn cộng tác và hùn vốn với nhiều hãng phim khác. Spielberg còn lao vào kinh doanh trong lĩnh vực truyền thông. Ông hiện giữ 15% cổ phần của Công ty cung cấp dịch vụ trên Internet, đồng thời hợp tác với Microsoft sản xuất chương trình trò chơi trên mạng. Ông cũng là chủ của hai nhà hàng mô hình tàu ngầm mang tên Dive… Tiền của chảy vào túi Spielberg ngày càng nhiều, khiến ông càng tích cực làm từ thiện. Sau khi làm xong "Bản danh sách của Schindler", ông đã bỏ ra 85 triệu đôla tài trợ cho chương trình văn hóa và giáo dục của trẻ em Do Thái