Nụ cười tuổi thơ Việt trong cung điện Hoàng gia Anh

Vũ Việt Dũng trải qua một thời thơ ấu gian khó, sớm vào đời mưu sinh. Cuộc đời gian nan sớm dạy cho anh bài học về lòng nhân ái, nên anh dễ đồng cảm và dành nhiều tình thương yêu cho những đứa trẻ kém may mắn.

Từ năm 2000, khi đã có tay nghề và uy tín về nghệ thuật nhiếp ảnh, thay vì chọn cho mình con đường dễ kiếm tiền làm giàu, Vũ Việt Dũng lại quyết định "đầu quân" cho Trường Sinh ngữ và Dạy nghề Thăng Long trực thuộc Hội Từ thiện trẻ em Sài Gòn, để dạy bộ môn nhiếp ảnh hướng nghiệp và sáng tác ảnh nghệ thuật cho các em thơ mồ côi, khuyết tật. Mỗi ánh mắt, nụ cười trẻ thơ ở đây là nguồn động viên, cảm hứng bất tận cho anh. Nhiều đêm anh không ngủ để nghĩ ra phương pháp truyền đạt tình yêu và kỹ năng nhiếp ảnh cho những em bị thiểu năng trí tuệ.

Chẳng những dạy nhiếp ảnh cho trẻ em bất hạnh mà chính các em cũng đã trở thành đối tượng sáng tạo nghệ thuật không bao giờ cạn của Vũ Việt Dũng. Thầy và trò cùng sáng tác. Nhiều bức ảnh của các em mang lại vẻ đẹp bất ngờ diệu kỳ. Có những bức ảnh đẹp và buồn, chứa đựng bao ước mơ, hy vọng mà một người bình thường khó chụp được. Đó là tiếng lòng trắc ẩn của các em thơ muốn vượt lên số phận đớn đau của chính mình. Đó là thông điệp của tình yêu thương trước nỗi bất công của cuộc đời.

Phát hiện, chia sẻ và thấu hiểu vẻ đẹp tâm hồn các em qua những bức ảnh, nghệ sĩ Vũ Việt Dũng nghĩ đến một cuộc triển lãm ảnh nhằm động viên, khuyến khích tình yêu sáng tạo nghệ thuật cho học trò của mình. Gần cuối năm 2002, được sự bảo trợ của Hội Từ thiện trẻ em Sài Gòn, Vũ Việt Dũng cùng các học trò nhỏ đã mở chung cuộc triển lãm mang tên "Ánh mắt tuổi thơ".

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Việt Dũng.

Với 50 bức ảnh màu và đen trắng, cuộc triển lãm được tổ chức trưng bày khá hoành tráng tại khách sạn Renaissane ở trung tâm TP HCM, tạo cho người xem trong lẫn ngoài nước nhiều cảm xúc đẹp bất ngờ.

Vào thời điểm này, Công chúa Anne, ái nữ duy nhất của Nữ hoàng Elizabeth II từ Anh quốc có chuyến công du sang Việt Nam. Đây là lần thứ hai bà đến thăm nước ta, sau chuyến đầu tiên năm 1994. Công chúa Anne là nhân vật hoạt động xã hội từ thiện nổi tiếng thế giới, trực tiếp bảo trợ cho hơn 200 tổ chức khác nhau.

Trong lần công du sang Việt Nam cuối năm 2002, công chúa thực hiện chuyến xuyên Việt đến nhiều tỉnh, thành khác nhau để thăm và hoạt động từ thiện. Khi đến TP HCM, Công chúa Anne đã đến thăm cuộc triển lãm ảnh "Ánh mắt tuổi thơ" của thầy trò nghệ sĩ Vũ Việt Dũng. Công chúa đã xúc động và ngưỡng mộ trước những bức ảnh đặc biệt về trẻ em bất hạnh của Việt Nam, mà ở đó thể hiện sự trong trẻo hồn nhiên và khát khao vượt khỏi bóng tối của số phận. Bà đã quyết định chọn mua hai tác phẩm, một của thầy và một của trò, với số tiền rất lớn để gây quỹ từ thiện. Tác phẩm của thầy Vũ Việt Dũng được Công chúa Anne chọn là bức ảnh đen trắng "Hồn nhiên", với hình ảnh hai bé gái khoác vai nhau cùng nở nụ cười tinh khôi.

Nghĩa cử của Công chúa Anne đã gây phấn khích cho thầy trò của Vũ Việt Dũng, nhất là giúp cho các em khuyết tật tự tin hơn vào ước mơ sáng tạo nghệ thuật nhiếp ảnh của mình.

Bên ly cà phê trong cơn mưa Sài Gòn đầu đông, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Việt Dũng cho tôi biết việc Công chúa Anne đến thăm triển lãm và mua ảnh là sự kiện mang đầy cảm xúc tự hào nghề nghiệp của anh. Tình yêu thương của anh dành cho trẻ thơ như được chắp thêm cánh. Đặc biệt, sau đó qua thông tin báo chí anh còn được biết hai bức ảnh được công chúa mang về Anh quốc và treo trang trọng tại cung điện lịch sử nổi tiếng Buckingham để du khách thưởng lãm. Một số bạn bè Việt Nam khi có dịp đến cung điện này cũng đã chụp quang cảnh khán phòng treo ảnh mang về tặng anh.

Với gương mặt hạnh phúc, anh tâm sự: "Bức ảnh “Hồn nhiên” được Công chúa Anne mua về treo ở cung điện Hoàng gia Anh thực sự là động lực lớn cho tôi theo đuổi đến cùng niềm đam mê nghề nghiệp. Tôi cũng cảm thấy mình có trách nhiệm hơn đối với những em bé thiếu may mắn. Nhiều em cơ thể khuyết tật nhưng có tâm hồn, có tài năng, cần mở cho các em con đường để bước ra ánh sáng cuộc đời. Nghệ thuật nhiếp ảnh là một trong những con đường phù hợp với khả năng các em".

"Hồn nhiên" - tác phẩm được Công chúa Anne mua về Anh quốc năm 2002.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Việt Dũng là con người hiền lành, khiêm tốn, vui vẻ, nhiệt tình và biết tạo dựng sự nghiệp theo một cách rất riêng. Anh sớm mê nhiếp ảnh và ngưỡng mộ những tác phẩm của người nghệ sĩ lớn Phạm Văn Mùi, đặc biệt là bộ ảnh "Suối tóc" của ông không chỉ đem về những huy chương vàng danh dự quốc tế đầu tiên cho nhiếp ảnh Việt Nam mà còn mang giá trị bản sắc văn hoá dân tộc độc đáo đến với bạn bè quốc tế.

Học tập các bậc tiền bối, nghệ sĩ Vũ Việt Dũng luôn canh cánh niềm mơ ước sáng tạo những tác phẩm mang đậm cốt cách, tâm hồn, văn hoá Việt Nam. Anh thường lặng lẽ một mình chu du khắp nơi để khám phá, phát hiện và ghi lại những nét đẹp hiện thực đời thường đang diễn ra từng giờ từng phút. "Đất nước mình có rất nhiều cảnh đẹp. Tôi thích nhất là đi sáng tác ở miền Tây Bắc. Vì ở đó có nhiều phong cảnh và sắc tộc độc đáo, quyến rũ. Nét đẹp thể hiện trong từng con người, từng cảnh vật với bốn mùa thay đổi khác thường"

Ảnh phong cảnh, chân dung và thời trang là những thế mạnh của nghệ sĩ Vũ Việt Dũng, giúp anh sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị, đoạt những giải thưởng cao trong nước và quốc tế. Anh có những bức ảnh thuộc dạng "để đời" như: "Chào Hạ Long" đoạt giải nhất cuộc thi Khoảnh khắc Việt Nam, "Ánh nắng trên sông" - giải nhất cuộc thi ảnh bộ quốc tế New Zealand 2005, "Nhà đẹp" - giải nhì cuộc thi Ảnh Việt building,… Vũ Việt Dũng quan niệm: "Giải thưởng nào cũng có giá trị về mặt nghệ thuật của nó. Đó là những thành quả lao động thật sự trên hành trình sáng tạo nghệ thuật". Anh ưng ý và thích thú với những bức ảnh về cuộc sống đời thường, vì nó mang tính hiện thực sinh động nhất.

Thế giới tuổi thơ cũng là niềm cảm hứng thường trực của ống kính Vũ Việt Dũng. Tình yêu đối với trẻ em, nhất là trẻ em mồ côi bất hạnh, không bao giờ cạn trong trái tim nhân ái của anh. Một lần đi sáng tác ở tận miệt Sóc Trăng, khi anh vào một thị trấn nhỏ và qua cánh đồng lúa đang mùa thu hoạch, bỗng thấy các em chăn trâu đang nô đùa thật vui vẻ. Khung cảnh tươi trẻ hồn nhiên ấy khiến anh nảy ý định nằm núp khuất trong một bụi cây, không cho các em thấy, để chụp ảnh cho tự nhiên. Nhưng điều bất ngờ đã xảy ra.

Nằm chờ trong bụi cây hồi lâu mới có được bố cục ưng ý, anh giương ống kính tele dài 300mm lên. Đang vui đùa, các em chăn trâu bỗng thấy ống kính chĩa về phía mình, tưởng súng nên giật thót hoảng sợ, gương mặt em nào cũng thất thần la toáng lên "Chú đừng bắn con! Chú đừng bắn con!". Rồi các em đồng loạt ào ào bỏ chạy. Nghe thấy vậy, Vũ Việt Dũng vừa tức cười vừa thương các em quá. Anh liền bỏ máy xuống, gọi các em trở lại để giải thích và tặng quà…

Vũ Việt Dũng là một trong không nhiều những nghệ sĩ nhiếp ảnh sống được bằng nghề. Anh cho biết đang chuẩn bị cho một chuyến thực tế sáng tác cuối năm: "Nhiếp ảnh không chỉ là nghề nghiệp mà còn là lẽ sống, tình yêu của tôi. Nhờ đó nó giúp tôi vượt qua mọi gian nan bất trắc. Mỗi khi cầm máy lên là tôi quên tất cả buồn phiền, chỉ hướng tới cái đẹp hiện ra từ đời sống".