Nhà giáo Cao Văn Tín (1955-2018) là thầy dạy môn Văn cho tôi ở bậc trung học cơ sở. Ấn tượng đầu tiên của tôi về nhà giáo Cao Văn Tín là một người thầy có vóc dáng bệ vệ, nụ cười đôn hậu và đôi mắt khắc khoải buồn. Thế nhưng, ấn tượng sâu sắc nhất của tôi về nhà giáo Cao Văn Tín là một người thầy đã đọc thơ minh họa cho bài giảng.

Ở lời đầu sách “Truyện Kiều tự kể”, Cao Nguyệt Nguyên nói: “Tôi luôn nghĩ, nghệ thuật luôn rộng mở. Thế giới ấy sẵn sàng dung nạp tất cả những khám phá, tìm tòi và thử nghiệm cái mới. Thế giới ấy nói với thế hệ viết chúng tôi rằng “Nào, hãy sáng tạo đi! Hãy biến đổi! Hãy khác lạ!”.

Kiệt tác "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận để nhiều thế hệ họa sĩ vẽ minh họa. Bằng tài năng của mình, mỗi họa sĩ đã có cách riêng để đọc, nhìn, và vẽ các nhân vật trong "Truyện Kiều" qua đó để lại những dấu ấn thế hệ.

Giữa ngày miền Trung hun hút gió mưa 2020, tôi nhận cuốn Áo Trắng số kỷ niệm 30 năm, do nhà văn Đoàn Thạch Biền gửi tặng. Một chút hanh hao khi đọc thấy lời chia tay Áo Trắng của ông. Ơ hay, nhà văn "Tình nhỏ làm sao quên" đã 73 tuổi rồi sao...

Quốc lộ số 6 sau khi đi qua dốc Cun sẻ đôi huyện Cao Phong rồi lên thẳng Mai Châu (Hòa Bình). Nẻo đường Tây Tiến xưa dẫn tới bản Giang Mỗ sương bay mù mịt. Hình ảnh binh đoàn chiến sĩ Thủ đô năm xưa hiện ra trước mặt.

Nhạc sĩ Lê Thương - một trong những lá cờ đầu của nền tân nhạc Việt Nam những năm cuối thập niên 30 của thế kỷ trước. Ông là tác giả những bài hát mà những người yêu thích âm nhạc ở tuổi từ 80 trở lên không thể không biết: “Bản đàn xuân”, “Nàng Hà Tiên”, “Một ngày xanh”… Đặc biệt là hai bài có sức lan tỏa rộng rãi: Trường ca “Hòn Vọng phu” và “Thằng Cuội”. 

Bạn đọc xin đừng vội hỏi “Cây ngôn ngữ là cây gì vậy?”. Vườn nhà tôi ở Sóc Sơn trồng hàng trăm loài cây, nhưng không có “Cây ngôn ngữ”, nên thú thực tôi cũng không biết là cây gì hiểu theo nghĩa đen của từ này. “Cây ngôn ngữ ra hoa” (Nhà xuất bản Văn học - 2020) tôi muốn nói ở đây chính là tập thơ chọn lọc của nhà thơ Lê Thị Mây mà tôi vừa nhận được.

Nhắc tới làn điệu “Xa Mạc”, người mê chèo cổ không ai không biết nhà sưu tập chèo cổ - Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Ngọc Lược. Bà con làng Xa Mạc, xã Liên Mạc, huyện Mê Linh người ta quen gọi lão nghệ sĩ chân quê ấy bằng cái danh xưng trân quý: “Ông Lược chèo cổ!”.

Hiền Trang thuộc số ít người trẻ biết tự trang bị tri thức nền dày dặn rồi mới bắt đầu viết, không phải kiểu tay không bắt giặc. Kiến văn của Trang hiển lộ qua các bài báo liên quan đến văn chương, âm nhạc, điện ảnh, hội họa trên Tia Sáng, Tuổi Trẻ, Phụ nữ TP.HCM, An ninh thế giới giữa tháng – cuối tháng. Trang luôn có góc nhìn, chủ kiến riêng. Và tự tin, quyết liệt.

Thơ Hữu Ước bộc trực, thiên về trực cảm, trực giác và luôn “thượng ý” chứ không “thượng từ”. Nhưng đằng sau những gì tưởng như rất thẳng băng, rất trực tiếp ấy lại là những gì không hoàn toàn thẳng băng, không hoàn toàn trực tiếp, đầy ẩn ý và cần phải được tiếp tục giải mã bằng sự chia sẻ, thấu hiểu của trải nghiệm đến tận cùng từ phía độc giả.

Từ khi còn ở trong quân ngũ, tôi và Nguyễn Trọng Tân chỉ biết tiếng nhau qua tác phẩm đăng rải rác trên các báo, tạp chí. Lần đầu chúng tôi gặp nhau vào năm 1990, Nguyễn Trọng Tân và tôi được kết nạp hội viên Hội Nhà Văn Việt Nam cùng đợt ấy.

Nhà văn Liên Xô nổi tiếng Mikhail Sholokhov (1905-1984) đoạt giải thưởng Nobel Văn học năm 1965. Ông là tác giả của những tác phẩm chính như: "Những câu chuyện sông Đông" (tập truyện ngắn, 1925), "Sông Đông êm đềm" (tiểu thuyết, 1928-1940), "Đất vỡ hoang" (tiểu thuyết, 1932-1960),"Họ đã chiến đấu vì Tổ quốc" (tiểu thuyết, 1942)...

Lạng Sơn vào mùa mận cơm. Quanh chợ Kỳ Lừa buổi sáng người ta bán hoa quả đầy đường. Tôi đi trong tiếng chào mời ngọt lịm của các cô gái Nùng. Tinh mơ nắng nhưng vẫn quấn quýt sương mây lan quanh chợ. Tôi nghe nói xưa sông Kỳ Cùng còn lan đến sát chợ, thuyền bè chở hàng đến vui như trẩy hội.

Bây giờ, ông Lê Công Túy đang phải gánh vác sứ mệnh quan trọng của một “ông trùm” gánh chèo làng vào hạng nhất nhì vùng đất của những “chị Hai 5 tấn”. Thuở chưa xa, nói tới Thái Bình - cái nôi chèo truyền thống vùng châu thổ sông Hồng, y như rằng, thiên hạ nhắc tới gánh chèo làng Khuốc, nơi có món bánh cáy nổi tiếng, huyện Đông Hưng. Nhưng mà nay, ở “thì hiện tại” ngôi vị ấy đã thuộc về gánh chèo làng Gang của ông Túy thật rồi.

Nằm dưới chân cầu Rạch Cây (phường 16, quận 8, TP Hồ Chí Minh), cơ sở làm lò đất thủ công của ông Trần Văn Tiếp (Năm Tiếp) vẫn âm thầm hoạt động. Những tưởng sẽ không còn ai đủ tình yêu và tâm huyết theo đuổi cái nghề “lấm lem bùn đất” ấy nữa, vậy mà cơ sở làm lò Năm Tiếp vẫn bám trụ gần 40 năm nay và trở thành cơ sở cuối cùng tại thành phố mang tên Bác để làm nghề “giữ hồn” ông Táo.

Năm 2020, nhiều hoạt động Kỷ niệm có ý nghĩa của đảng, Đất nước và Quân đội ta đã diễn ra. Tôi được mời tham dự một số hoạt động và thấy mình có may mắn khi chuẩn bị bước sang tuổi 90 vẫn còn tương đối khỏe mạnh. Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Thượng tướng Phùng Thế Tài (1920-2020) bản thân tôi hết sức xúc động.

MC Quỳnh Hương sau game show ca nhạc "Thay lời muốn nói", đã tìm cách "nói" khác với công chúng. Bằng chứng là cuốn sách "Thay đổi cuộc sống với nhân số học" vừa được MC Quỳnh Hương giới thiệu đến công chúng, với những thông tin khá thú vị về kỹ năng khám phá bí ẩn của mỗi người.

Vẽ về phụ nữ là niềm cảm hứng bất tận của họa sĩ Nguyễn Thị Châu Giang. Thế giới nội tâm phức tạp của phái đẹp được người đàn bà trong Châu Giang ném ra trên mặt lụa, tấm toan: những màu sắc, hình khối đầy giằng xé, mâu thuẫn, phảng phất chút u buồn mà vẫn rất đỗi dịu dàng, đằm thắm...

Làng Hương Ngải (Thạch Thất- Hà Nội) từ hàng trăm năm qua nổi tiếng với ngạn ngữ: "Kẻ Ngái ông nghè như lá tre". Có thời liên tiếp nhiều năm trong các triều đại phong kiến đều có người làng Hương Ngải đỗ đại khoa. Xưa quanh làng có những vườn cây Ngái để làm thuốc. Sau mỗi mùa xuân hương hoa ngái lan tỏa khắp cánh đồng. Người ta gọi tên làng là Hương Ngái. Theo thổ âm quanh vùng nói thành Hương Ngải. Từ đó thành quen.