Mất lòng vì... thiếu kiến thức
Trong những ngày vừa rồi, một loạt sản phẩm điện ảnh Việt Nam đã "đổ bộ" rạp chiếu và tạo được ấn tượng rất tốt với khán giả cũng như các nhà phê bình. Đặc biệt trong số đó là hai bộ phim về cộng đồng LGBT là "Thưa mẹ con đi" và "Ngôi nhà bươm bướm". Song, rất đáng tiếc là giữa vô vàn lời khen ngợi kia, "Ngôi nhà bươm bướm" lại vướng phải một tai nạn quá "quen thuộc" trong showbiz Việt, dẫn tới tình cảm tích cực mà khán giả dành cho bộ phim bị thuyên giảm ít nhiều.
Câu chuyện về "tai nạn quen thuộc" kể trên hoá ra lại vẫn là vấn đề về bản quyền. Ngay sau khi khởi chiếu được vài ngày, nhà sản xuất của "Ngôi nhà bươm bướm" đã bị ê kíp ca sỹ Noo Phước Thịnh - nhạc sỹ Đỗ Hiếu cáo buộc đã sử dụng bản ghi âm ca khúc "Mãi mãi bên nhau" của họ trong phim mà chưa hề có sự đồng ý bằng văn bản.
Nghiêm trọng hơn, ê kíp này đã đòi hỏi phía nhà sản xuất phải công khai xin lỗi, gỡ bỏ bản ghi âm khỏi phim, đồng thời bồi thường thiệt hại với mức 500 triệu đồng. Thậm chí, ê kíp này còn muốn khuấy động một phong trào tẩy chay "Ngôi nhà bươm bướm" khi chưa nhận được phản hồi từ phía đơn vị sản xuất.
Có nhiều người cho rằng ê kíp của Noo Phước Thịnh - nhạc sỹ Đỗ Hiếu đã hơi quá khi đòi hỏi bồi thường thiệt hại quá cao cũng như kêu gọi tẩy chay phim. Nhưng những tranh cãi đó chưa kịp nguội thì "Ngôi nhà bươm bướm" lại dính thêm một cáo buộc mới. Lần này đến từ ê kíp ca sỹ Thu Minh - nhạc sỹ Nguyễn Hải Phong. Họ tố cáo nhà sản xuất phim đã sử dụng chùa hai bản ghi âm "Đường cong" và "Taxi" mà không hề có sự xin phép.
Không đưa ra yêu cầu bồi thường cụ thể như ê kíp Noo Phước Thịnh - Đỗ Hiếu, ê kíp của Thu Minh - Nguyễn Hải Phong đã ủy quyền cho luật sư giải quyết và vụ việc này có thể sẽ mang lại nhiều bất lợi lớn cho nhà sản xuất của bộ phim được yêu thích nói trên.
Thực tế, ở vụ việc này, chúng ta có thể sớm khẳng định rằng nhà sản xuất "Ngôi nhà bươm bướm" đã không cố tình vi phạm bản quyền. Minh chứng cho sự không cố tình đó chính là hợp đồng số 2558/2018/HDQTGAN-PN/MR ký ngày 06-11-2018 giữa nhà sản xuất phim và Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) liên quan đến 4 ca khúc được sử dụng trong các phân đoạn phim. Thể hiện trên hợp đồng này là dữ kiện nhà sản xuất phim đã chi trả 60 triệu đồng cho VCPMC để khai thác 4 ca khúc "Nỗi lòng", "Taxi", "Đường cong" và "Mãi mãi bên nhau" trong các phân đoạn phim. Song, chính việc chỉ ký kết hợp đồng kể trên đã cho thấy nhà sản xuất phim "Ngôi nhà bươm bướm" quá non yếu về kiến thức liên quan đến bản quyền và chính sự non yếu đó đã dẫn họ tới việc vô tình vi phạm.
Thực chất, số tiền mà nhà sản xuất phim thanh toán trên hợp đồng cho VCPMC chỉ là tiền tác quyền dành cho các tác giả mà thôi. Với hành động đó, họ chỉ có thể dùng 4 ca khúc kể trên để sản xuất những bản ghi âm mới rồi sau đó mới sử dụng các bản ghi âm mới này trong phim. Nhưng nhà sản xuất lại hiểu rất ngây thơ rằng chỉ cần trả phí tác quyền là có đủ quyền khai thác bản ghi âm cũ, vốn dĩ thuộc sở hữu của một bên thứ ba khác chứ không phải của chính tác giả ca khúc hoặc ngay cả của chính ca sỹ thể hiện ca khúc. Như vậy, họ không chỉ vi phạm về bản quyền bản ghi âm mà còn vi phạm cả các quyền liên quan khác, mà cụ thể nhất là quyền của những ca sỹ thể hiện bản ghi âm nói trên.
Và ở việc vi phạm lần này của nhà sản xuất "Ngôi nhà bươm bướm", đơn vị sở hữu bản ghi âm và ca sỹ thể hiện bản ghi âm bài "Nỗi lòng" cũng vẫn chưa (hoặc không muốn) lên tiếng. Nếu họ có hành động tương tự như Noo Phước Thịnh - Đỗ Hiếu và Thu Minh - Nguyễn Hải Phong, chắc chắn họ cũng sẽ nắm cái lý trong tay.
Chuyện bê bối này rồi cũng sẽ qua đi và "Ngôi nhà bươm bướm" cũng không vì thế mà mất đi cái hay của nó. Nhưng, sau khi có lùm xùm, cũng đã có phản ứng (dù kín kẽ và khéo léo) từ phía một vài diễn viên đóng trong phim với các nghệ sỹ đàn em (tức Noo Phước Thịnh và Thu Minh) với ý trách móc. Sự trách móc đó có thể sẽ dẫn tới chuyện mất lòng nhau, khó có thể chơi thân được với nhau sau này. Và đó mới là cái mất đáng tiếc nhất, cái mất lẽ ra không nên xảy ra nhưng cuối cùng nó đã xảy ra cũng bởi sự thiếu kiến thức về luật bản quyền của nhà sản xuất bộ phim.
Vâng, chúng ta nói nhiều đến hội nhập và hiện đại, văn minh… Vậy thì những người hoạt động giải trí, những nghệ sỹ cũng nên tự hoàn thiện mình để tránh tình trạng thiếu hiểu biết ngay ở lĩnh vực mình đang hoạt động. Bởi đơn giản, không mất thì thôi, đã mất sẽ mất rất nhiều.
