Hẳn rồi, tôi biết mình là ai, không dám nghĩ sẽ viết nên cái gì lớn lao trên cánh đồng thi ca bát ngát. Nhưng trót bị “trời đày” dan díu với thơ thành ra cứ đau đáu, vọng về miền thẳm sâu của tâm hồn, nơi tôi gọi lòng để nghe con chữ - những thân phận thầm thì. Liệu rằng, đi vào thơ là tự mình lưu đày cùng chữ nghĩa?
Với tập thơ vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành quý I/2025, ta thấy gương mặt thi ca của Lê Xuân Sơn (cựu Tổng biên tập Báo Tiền phong) hiện dần lên với nhãn quan của một nhà báo nhưng có trái tim thi sĩ đầy mẫn cảm.
Ra mắt đúng dịp đại lễ Phật Đản 2025, Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025, chào đón nhân loại bước sang Phật lịch 2569, tuyển tập "Dấu ấn Phật giáo trong thơ đương đại Việt Nam" với độ dày 704 trang in, cuốn sách là sự nỗ lực kì công của PGS. TS Hoàng Kim Ngọc.
Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha qua đời sau thời gian chống chọi với căn bệnh ung thư tại bệnh viện 108 vào hồi 10h 45’ ngày 13/3/2025 tại Hà Nội, hưởng thọ 77 tuổi. Nguyễn Thụy Kha là một nghệ sĩ tài hoa đích thực, ông giao du rộng, nhiều bạn bè là người nổi tiếng trong giới văn chương, âm nhạc và hội họa.
Sau một thời gian chống chọi bạo bệnh, nhà thơ Nguyễn Thụy Kha, đã qua đời lúc 10h45 ngày 13/3 tại Hà Nội, hưởng thọ 77 tuổi. Mặc dù tung hoành trên nhiều lĩnh vực, nhưng tinh thần sáng tạo đậm nét nhất của ông vẫn nằm ở lĩnh vực thi ca.
Sinh thời, Macxim Gorki từng có một câu thơ nổi tiếng, được dịch sang tiếng Việt rằng: "Đời vắng mẹ hiền, không phụ nữ/ Anh hùng, thi sĩ hỏi còn đâu". Những người phụ nữ, một nửa của thế giới từ hàng ngàn năm qua đã trở thành đề tài cho biết bao tác phẩm nghệ thuật, trong đó đương nhiên có thi ca.
Năm 2024, nhà thơ Mai Thìn ở Bình Định in liền 2 tập thơ tại NXB Hội Nhà văn "Tạ lỗi với mây xanh" và "Tiếng của thiên lương", đã được dư luận văn chương ghi nhận như một hướng đi mới của thơ khi tiếp cận đến mọi mặt của đời sống xã hội và những phận người, nhất là những nỗi đau của chiến tranh để lại không ít vết thương trong tâm hồn nhiều người.
Dương Kỳ Anh làm thơ từ đã lâu, từ phần thơ học trò in chung với Trần Đăng Khoa và Cẩm Thơ đến nay đã qua mấy chục năm sáng tạo. Rất may con người "báo chí" không lấn át được con người thơ của ông.
Hoa Lư vừa chính thức trở thành thành phố vào tháng 1/2025, hướng tới "Đô thị Di sản thiên niên kỷ" phát triển du lịch - dịch vụ dựa trên nền tảng giá trị văn hóa - lịch sử, trong đó có Dục Thúy Sơn, ngọn núi do danh nhân Trương Hán Siêu đặt tên và khắc thạch bài thơ đầu tiên.
Sáng 15/2, tại phòng Nghệ thuật NXB Hội Nhà văn đã diễn ra buổi ra mắt trường ca “Lò mổ” và trưng bày bộ tranh “Nguyện cầu” gồm 18 bức của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Tập trường ca “Lò mổ” được nhà thơ Nguyễn Quang Thiều hoàn thành từ năm 2016 nhưng phải 9 năm sau đó mới xuất bản đồng thời ở cả phiên bản tiếng Việt và tiếng Anh...
Nhà thơ, liệt sĩ, anh hùng Lê Anh Xuân hy sinh tại mặt trận Sài Gòn ngày 24/5/1968, trước đó 2 tháng ông viết bài thơ cuối cùng “Dáng đứng Việt Nam”, rồi gửi cho Tạp chí Văn nghệ Giải phóng trước lúc lên đường đi chiến đấu và hy sinh, khi mới 28 tuổi. Và sau 57 năm, Ngày thơ Việt Nam năm 2025, Hội Nhà văn đã lấy câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” trong bài thơ này làm chủ đề.
Đỗ Chu là một trong số ít các văn tài đặc biệt của xứ Bắc Hà, một số truyện ngắn và bút ký của ông được xếp vào hạng “đặc sản” truyền kỳ của dòng văn chương lịch lãm, thâm thúy suốt mấy chục năm qua.
Nhà thơ Ngô Minh (1949-2018) quê nội Lệ Thủy (Quảng Bình), quê ngoại Vĩnh Linh (Quảng Trị), ông sống và sáng tác ở Huế cho đến cuối đời.
Những lần lên Điện Biên Phủ, tôi mê nhất là xòe vòng của người Thái. Nhưng lần này vào hội ở Bản Phủ (huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên), không khí còn cuồng nhiệt hơn. Năm 2024 được coi là một xuân "Vàng" của tỉnh Điện Biên bởi đúng dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Còn hội xuân ở Bản Phủ càng thêm linh thiêng khi vào lễ tế thánh Hoàng Công Chất.
“Ba mươi chín tuổi tôi nhận ra: “người” chỉ là một khái niệm, nên bắt đầu buông khái niệm. Buồn cười nhỉ, mấy chục năm cuộc đời, tôi di chuyển trong khái niệm mà cứ tưởng mình đi về trong cõi thực”.
Nhà thơ, dịch giả Dương Tường mất ngày 14/2/2023 ở Hà Nội, thọ 92 tuổi. Ông là một nhà "Khủng-long-chữ-nghĩa" vì đã dịch sang tiếng Việt hơn 50 tác phẩm văn học của các nhà văn nổi tiếng ở nhiều nước.
Nhìn lại dòng thơ cách mạng kháng chiến 1945-1975, ta thấy phẩm chất chủ đạo và nổi trội nhất là tinh thần yêu nước mang tính chiến đấu với những khúc tráng ca có tính sử thi nhằm động viên người người, lớp lớp xông ra chiến trường trong cuộc trường chinh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Trong bài viết này, tôi hướng đến một phẩm chất đặc biệt khác của dòng thơ này, đó là thi pháp trữ tình lãng mạn đã làm nên sức sống trường tồn của thi ca đương đại.
Nhà thơ Khúc Hồng Thiện đến với thi ca bằng cây cầu lục bát, định danh bước đầu bằng thơ lục bát, ấy là cái nợ, cái duyên và có thể cũng là cái phận thơ, nghiệp thơ của anh trong kiếp văn chương này.
Cho đến những thập niên đầu của thế kỷ 21, có nhiều ý kiến cho rằng, dường như một thế kỷ “vàng son” của thi ca Việt Nam đã đi qua, và rằng thời đại của thi ca đã dần tắt trước sự “xâm lăng” của các loại hình văn hóa mới trước thời đại văn minh hội nhập toàn cầu của công nghệ thông tin và các phương tiện nghe - nhìn.
Có lẽ những năm qua chúng ta chưa đánh giá đầy đủ những đóng góp của nhà thơ Lưu Quang Vũ cho nền thơ hiện đại. Theo tôi, anh là một gương mặt thơ tiêu biểu và chói sáng lặng lẽ qua thời gian bên cạnh những gì mờ nhạt và thiếu sức sống ngôn ngữ thi ca.
