Bao giờ có đủ thuốc hiếm để điều trị cho người bệnh trong trường hợp cấp bách?

Theo phản ánh, có bệnh viện nhập thuốc giải độc ngộ độc nấm, nhưng do làm tốt công tác tuyên truyền, số ca ngộ độc nấm trong năm đó giảm, bệnh nhân nhập viện ít, không sử dụng đến thuốc giải, thuốc mua về hết hạn phải bỏ đi, gây lãng phí.

Bên cạnh đó, có những loại ngộ độc rất hiếm xảy ra như ngộ độc vi khuẩn Clostridium botulinum (ngộ độc Patê Minh Chay) vào năm 2020, khiến nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nặng, nhưng không có thuốc giải. Mà thuốc giải độc này càng sử dụng sớm càng hiệu quả, để muộn tác dụng rất thấp. 

Trả lời vấn đề này tại buổi gặp mặt báo chí do Bộ Y tế tổ chức vào sáng 24/3, ông Nguyễn Việt Dũng, Phó cục trưởng Cục Quản lý dược cho biết, cơ quan này đang triển khai xây dựng Danh mục thuốc hiếm, thuốc không sẵn có.

 Danh mục các thuốc này thường xuyên được điều chỉnh và hiện đang được quy định tại Thông tư số 26/2019/TT-BYT ngày 30/8/2019 của Bộ Y tế (Danh mục hiện tại gồm 214 thuốc để phòng, chẩn đoán, điều trị bệnh hiếm gặp và 229 thuốc không sẵn có).

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã trình Chính phủ ban hành theo thẩm quyền một số cơ chế để đảm bảo nguồn cung đối với thuốc hiếm như: Về đăng ký thuốc, ưu tiên thẩm định theo quy trình thẩm định nhanh; xem xét, chấp nhận hồ sơ dữ liệu trong trường hợp dữ liệu chưa đáp ứng đủ thời gian theo quy định;

Cho phép cấp phép nhập khẩu thuốc chưa có giấy đăng ký lưu hành đối với các thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu điều trị của cơ sở khám chữa bệnh; đồng thời cho phép chuyển nhượng các thuốc này giữa các cơ sở khám chữa bệnh...

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, hiện còn khó khăn trong việc đảm bảo cung ứng đối với một số thuốc hiếm như việc mua sắm thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm vẫn được thực hiện bởi các cơ sở khám chữa bệnh theo quy định về mua sắm, đấu thầu thuốc. Về cơ bản, nguồn cung tổng thể với các thuốc hiếm là không thiếu, chỉ thiếu ở một số cơ sở y tế do còn tồn tại các khó khăn trong công tác dự trù, xác định nhu cầu do phụ thuộc vào tình hình bệnh tật phát sinh của từng năm và trong công tác thực hiện mua sắm (thời gian thực hiện mua sắm kéo dài dẫn đến thiếu tính kịp thời trong mua sắm).

Ngoài ra, thực tế ghi nhận một số thuốc hiếm được cơ sở y tế mua về không sử dụng hết do không có đủ bệnh nhân, phải hủy bỏ khi thuốc hết hạn.

"Thời gian tới, Bộ Y tế đang triển khai xây dựng Danh mục thuốc thiếu, có nguy cơ thiếu hàng năm để có kế hoạch chủ động đảm bảo nguồn cung với các thuốc này", ông Dũng cho biết.

 Bộ Y tế đã chủ động báo cáo, đề xuất và đã được Chính phủ đồng ý tại Nghị quyết số 30/NQ-CP là giao Bộ Y tế nghiên cứu, xây dựng cơ chế bảo đảm thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hiện tại, Bộ Y tế đang triển khai thực hiện nội dung trên, trong đó dự kiến đề xuất có cơ chế đặc thù về tài chính như: Bố trí, phân bổ nguồn ngân sách nhà nước để các cơ sở khám chữa bệnh chủ động dự trù các mặt hàng thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung.

Có giải pháp, cơ chế để các cơ sở khám chữa bệnh có thể mua sắm, dự trữ để 1 số thuốc chống độc, ngộ độc, chấp nhận hủy bỏ khi không có bệnh nhân dẫn đến thuốc hết hạn.

Có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp dược trong nước triển khai sản xuất mặt hàng thuốc hiếm để chủ động nguồn cung trong nước.